Sınıf Öğretmenlerin Epistemolojik İnançları ve Düşünme Becerilerinin Öğretimine Yönelik Sınıf İçi Uygulamaları

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 3, 1747 - 1773, 26.08.2017

Necla Ekinci , Canses Tican

Öz

Bu çalışmanın amacı, sınıf
öğretmenlerinin epistemolojik inançları ile düşünme becerilerinin öğretimine
yönelik sınıf içi uygulamaları arasındaki ilişkinin belirlenmesidir.
Araştırmanın örneklemini oransız küme örneklemesi yoluyla belirlenen 148 sınıf
öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Epistemolojik İnançlar Ölçeği ile
Öğretmenlerin Düşünme Becerilerinin Öğretimine
Yönelik Sınıf İçi Uygulamalar Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın temel bulguları şöyledir: Öğretmenler öğrenme süreci bilgiden kuşkulanma ve öğrenme
çabasıyla ilgili yüksek epistemolojik inanca sahip iken, bilginin kesinliğiyle
ilgili orta düzeyde, doğuştan sabit yetenek boyutuna ilişkin düşük düzeyde
epistemolojik inanca sahiptirler. Öğretmenlerin düşünme becerilerinin
öğretimine ilişkin sınıf içi uygulamaları ile ilgili düşünmeyi destekleme ve
öğretim etkinlikleri boyutuna ilişkin yüksek düzeyde uygulamalar yaptıkları, programa bağlılık ve otoriteyi
temsil boyutlarında orta düzeyde uygulamalar yaptıkları belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin epistemolojik
inançları onların düşünme becerilerinin öğretimine
yönelik yaptıkları sınıf içi uygulamaların önemli yordayıcısıdır.

Anahtar Kelimeler

Düşünme becerileri, epistemolojik inanç, sınıf öğretmeni, yapılandırmacı öğrenme anlayışı

Classroom Teachers’ Epistemological Beliefs and Their Classroom Practices for Teaching Thinking Skills

Öz

The purpose of the study is to determine the relationship between classroom
teachers’ epistemological beliefs and their classroom practices for teaching
thinking skills. The sample of the study specified through the disproportioned
cluster sampling is comprised of 148 classroom teachers. The scales of Teachers’
Epistemological Beliefs and Teachers' Classroom Practices for Teaching Thinking
Skills were employed in data collection. The major findings
are: The teachers have a high level of epistemological beliefs about learning process-doubt on authority/expert knowledge and learning effort/process and have a medium level of beliefs about
certainty of knowledge and a low level of beliefs about innate/fixed ability. The
teachers  carry out practices at a high
level as regards supporting thinking and instructional activities, they conduct
practices at a medium level related to adherence to the curriculum and
dependency on authority. The teachers’ epistemological beliefs are a
significant predictor of their classroom practices for teaching thinking skills.

Anahtar Kelimeler

Thinking Skills, Epistemological Belief, Classroom Teacher, Constructivist Learning Conception

Kaynakça

• Akyıldız, S. (2014). Lise öğretmenlerinin epistemolojik inançları ile öğretme-öğrenme anlayışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Akbıyık, C., & Kalkan-Ay, G. (2014). Okul öncesi yönetici ve öğretmenlerin düşünme becerilerinin öğretimine yönelik algıları: Bir durum çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 01-18.
• Aslan, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin düşünme becerisi öğretimine yönelik öz-yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 61-73.
• Aypay, A. (2011a). Epistemolojik inançlar ölçeğinin Türkiye uyarlaması ve öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 1-15.
• Aypay, A. (2011b). Öğretme ve öğrenme anlayışları ölçeği’nin Türkiye uyarlaması ve epistemolojik inançlar ile öğretme ve öğrenme anlayışları arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 7-29.
• Bacanlı-Kurt, C. (2010). Öğretmenlerin epistemolojik inançları ve değişime direnme tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yükseklisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bangir-Alpan, G., & Erdamar, G. K. (2014). Uygulama öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının karşılaştırılması. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 241-257.
• Baysal Z. N., Çarıkçı, S., & Yaşar, E. B. (2016). Sınıf öğretmenlerinin düşünme becerileri öğretimine yönelik farkındalıkları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(1), 7-28.
• Benson, G. D. (1989). Epistemology and science curriculum. Journal of Curriculum Studies, 21(4), 329-344.
• Berman, S. (1991). Thinking in context: Teaching for openmindedness and critical understanding. In A. L. Costa (Ed.), Developing minds: A reseource book for teaching thinking (Rev. ed. Vol 1, 10-16). Alexandria, VA: ASCD.
• Biçer, B., Er, H., & Özel, A. (2013). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve benimsedikleri eğitim felsefeleri arasındaki ilişki. Journal Of Theory & Practice İn Education (Jtpe), 9(3), 229-242.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K. Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Cano, F. (2005). Epistemological beliefs and approaches to learning: Their change through secondary school and their influence on academic performance. British Journal of Educational Psychology, 75(2), 203-221
• Chan, K.W., & Elliot, R.G. (2004). Relational analysis of personal epistemology and conceptions about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 20(8), 817-831.
• Chan, K. W., & Elliott, R. G. (2002). Exploratory study of Hong Kong teacher education students' epistemological beliefs: Cultural perspectives and implications on beliefs research. Contemporary Educational Psychology, 27(3), 392-414.
• Cheng, M.M.H., Chan, K.W., Tang, S.Y.F., & Cheng, A.Y.N. (2009). Pre-service teacher education students’ epistemological beliefs and their conceptions of teaching. Teaching and Teacher Education, 25(19), 319–327.
• Chrysostomou, M., & Philippou, G. N. (2010). Teachers’ epistemological beliefs and efficacy beliefs about mathematics. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 1509-1515.
• Çetin, T. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin mizaç ve karakter özelliklerinin bilimsel epistemolojik inançlarını yordama gücü. Yükseklisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çetin-Dindar, A., Kırbulut, Z. D., & Boz, Y. (2014). Modelling between epistemological beliefs and constructivist learning environment. European Journal of Teacher Education, 37(4), 479–496.
• Çokluk, Ö. (2010). Logistic regression: concept and application. Educational Sciences: Theory & Practice, 10(3), 1357-1407. Cronin-Jones, L.L. (1991). Science teacher beliefs and their influence on curriculum implementation: Two case studies. Journal of Research in Science Teaching, 28(3), 235-250.
• Deng, F., Chai, C. S., Chin-Chung, T., & Min-Hsien, L. (2014). The relationships among Chinese practicing teachers' epistemic beliefs, pedagogical beliefs and their beliefs about the use of ICT. Journal of Educational Technology & Society, 17(2), 245-256.
• Deryakulu, D., & Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin faktör yapısının yeniden ıncelenmesi: Cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 18, 57-70.
• Deryakulu, D. (2014). Epistemolojik inançlar. Kuzgun, Y., Deryakulu, D. (Editörler), Eğitimde bireysel farklılıklar, (259-288). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Dilekli, Y. (2015). Öğretmenlerin düşünmeyi öğretmeye yönelik yaptıkları sınıf içi uygulamaları, özyeterlik düzeyleri ve öğretim stilleri arasındaki ilişki. Doktora tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Ekici, M., Kaya, E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin epistemolojik inançlarıyla öğretim stilleri arasındaki ilişki. Route Educational and Social Science Journal, 3(1), 195-218.
• Ekinci, N. (2017). Examining the Relationships between Epistemological Beliefs and Teaching and Learning Conceptions of Lower-Secondary Education Teachers. İnönü University Journal of the Faculty of Education Journal of the Faculty of Education, 18(1), 344-358.
• Er, K. O. (2013). A Study of the Epistemological Beliefs of Teacher Candidates in Terms of Various Variables. Eurasian Journal of Educational Research, 50, 207-226.
• Eroğlu, S. E., & Güven, K. (2006). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 295-312.
• Fisher, R. (2008). Teaching thinking: Philosophical enquiry in the classroom. London: Continuum.
• Gallagher, J. J. (1991). Prospective and practicing secondary school science teachers’ knowledge and beliefs about the philosophy of science. Science Education, 75(1), 121-133.
• Gelen, İ. (2002). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 100-119.
• Green, H. J., & Hood, M. (2013). Significance of epistemological beliefs for teaching and learning psychology: A review. Psychology Learning and Teaching, 12(2), 168–178.
• Güneş, F. (2012). Öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirme. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi (TÜBAR), 32,127-146.
• Hashweh, M. Z. (1996). Effects of science teachers' epistemological beliefs in teaching. Journal of Research in Science Teaching, 33(1), 47-63.
• Hashweh, M.Z. (1986). Toward an explanation of conceptual change. European Journal of Science Education, 8(3), 229-249.
• Hofer, B. K. (2001). Personal epistemology research: Implications for learning and teaching. Educational Psychology Review, 13(4), 353-383.
• Hofer, B.K., & Pintrich, P. R. (1997). The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning. Review of Educational Research, 67(1), 88–140.
• İçen, M. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin epistemolojik inançlarının sınıf içi uyguladıkları öğretim stratejileri ile ilişkisi. Yükseklisans tezi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Erzincan.
• İzgar, H., & Dilmaç, B. (2008). Yöneticiadayı öğretmenlerin özyeterlik algıları ve epistemolojik inançlarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 437-446.
• Kagan, D. M. (1992). Implication of research on teacher belief. Educational Psychologist, 27(1), 65-90.
• Kaleci, F. & Yazıcı, E. (2012). Epistemolojik inançlar üzerine bir derleme. 10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Niğde Üniversitesi. Erişim 15.05.2016. http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2463-30_05_2012-21_30_43.pdf
• Kang, N. H., & Wallace, C. S. (2005). Secondary science teachers' use of laboratory activities: Linking epistemological beliefs, goals, and practices. Science education, 89(1), 140-165.
• Kardash, C. M. & Howell, K. L. (2000). Effects of epistemological beliefs and topic-specific beliefs on undergraduates' cognitive and strategic processing of dual-positional text. Journal of Educational Psychology, 9(3), 524-535.
• Karabulut, E. O., & Ulucan, H. (2012). Beden eğitimi öğretmenliği adaylarının bilimsel epistemolojik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 3(2), 39-43.
• Kaya, E., & Ekici, M. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin epistemolojik inançları ve öğretim stillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 16(2), 782-813.
• Karhan, İ. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin epistemolojik inançlarının demografik özelliklerine ve bilgi teknolojilerini kullanma durumlarına göre incelenmesi. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Köse, S., & Dinç, S. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının biyoloji özyeterlik algıları ile epistemolojik inançları arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 121-141.
• Kösemen, S. (2012). Sosyal bilgiler dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşlerinin epistemolojik inançları bağlamında değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Marzano, R. J., Brandth, R. S., Hughes, C. S., Jones, B. F., Presseisen, B. Z., Rankin, S. C. & Suhor, C. (1991). Dimensions of thinking: A framework for curriculum and instruction. In A. L. Costa (Ed.), Developing minds: A reseource book for teaching thinking (Rev. ed. Vol 1, 89-93). Alexandria, VA: ASCD.
• Meral, M., & Çolak, E. (2009). Öğretmen adaylarının bilimsel epistemolojik inançlarının incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 129-146.
• Mutlu, E., & Aktan, E. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin düşünme eğitimi ile ilgili tutumlarının incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 799-830.
• Myers, R. (1990).Classical and modern regression with applications. Boston, MA: Duxbury.
• Mohammadi, M., Naderi, E., Shariyatmadari, A., & Naraghi, M. S. (2013). The survey of the relationship between the epistemological beliefs of teacher's with the inclination toward teaching approaches. European Journal of Experimental Biology, 3(3), 524-530.
• Olafson, L. J., & Schraw, G. (2002). Some final thoughts on the epistemological melting pot. Issues in Education, 8(2), 233-247.
• Özbaş, N. (2013). Sınıf öğretmenlerinin düşünme stillerinin kullandıkları yöntemler ve epistemolojik inançları açısından incelenmesi. Doktora tezi, Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya.
• Özdemir, İ. (2013). İlköğretim ikinci kademe öğretmenlerinin epistemolojik inançları ile yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutumları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Özden, Y. (2008). Öğrenme ve öğretme (8. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Özkal, K., Tekkaya, C., Cakiroglu, J., & Sungur, S. (2009). A conceptual model of relationships among constructivist learning environment perceptions, epistemological beliefs, and learning approaches. Learning and Individual Differences, 19(1), 71-79.
• Pajares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62(3), 307-332.
• Ruggiero, V. R. (2012). The art of thinking. A guide to critical and creative thought (Tent edition). New York: Longman.
• Schommer-Aikins, M. (2004). Explaining the epistemological belief system: Introducing the embedded systemic model and coordinated research approach. Educational psychologist, 39(1), 19-29.
• Schommer-Aikins, M., & Duell, O. K. (2013). Domain specific and general epistemological beliefs. Their effects on mathematics. Revista de Investigación Educativa, 31(2), 317-330.
• Schommer-Aikins, M., & Hutter, R. (2002). Epistemological beliefs and thinking about everyday controversial issues. The Journal of Psychology, 136(1), 5-20. Schommer, M., Crouse, A., & Rhodes, N. (1992). Epistemological beliefs and mathematical text comprehension: Believing it is simple does not make it so. Journal of Educational Psychology, 84(4), 435-443.
• Şahin-Taşkın, Ç. (2012). Epistemolojik inançlar: Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımlarını yordayıcı bir değişken. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 273-285.
• Sönmez,V. (2011). Eğitimin felsefi temelleri. Sönmez, V. (Edit.), Öğretmenlik mesleğine giriş, (61-93). Ankara: Anı Yayınevi. Uzunoğlu, H., Demir, K. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin, problem çözme becerilerinin epistemolojik inançları, yaratıcılık düzeyleri ve düşünme stilleri ile ilişkisinin incelenmesi. Journal of Teacher Education and Educators, 3(2), 167-184.
• Yenice, N. (2015). An analysis of science student teachers' epistemological beliefs and metacognitive perceptions about the nature of science. Educational Sciences: Theory and Practice, 15(6), 1623-1636.
• Yılmaz, Y. (2014). İlk ve ortaokul öğretmen ve yöneticilerinin epistemolojik inançları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yousefzadeh, M., & Azam, L. B. (2015). The Effect of Iranian Teachers’ Epistemological Beliefs on Their Teaching Practice. Advances in Language and Literary Studies, 6(6), 25-28.