Tanrı Tasavvuru ile Engelliliğe Yönelik Tutumlar Arasındaki İlişki

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 4, 8 - 21, 21.08.2017

Murat Yıldız Vehbi Ünal

Öz

Bu araştırmanın amacı Tanrı tasavvuru
ile engelliliğe yönelik tutumlar arasındaki ilişkiyi incelemektir. Örneklem
grubunu Cumhuriyet Üniversitesi öğrencilerinin oluşturduğu araştırma
evreninden, tabakalama örneklem tekniğiyle seçilmiş 253 (%62,3)’ü kadın, 151
(%37,7)’i erkek olmak üzere toplam 404 öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplama
araçları olarak, Tanrı Algısı Ölçeği (TAÖ) ve Özürlülere Yönelik Tutum Ölçeği
(ÖYTÖ) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları nicel analiz teknikleri yardımıyla çözümlenmiş ve
bağımsız gruplar t-testi ve Pearson korelasyon analizleri kullanılarak analiz
edilmiştir.  Araştırma sonucunda her iki ölçekten aldıkları
yüksek puanlar katılımcıların Tanrı tasavvuru ve engelliliğe yönelik
tutumlarının olumlu düzeyde olduğu saptanmıştır. Sözü edilen bu iki değişken
arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin bulunduğu, yani olumlu Tanrı
tasavvuruna sahip katılımcıların engelliliğe ilişkin tutumlarının daha olumlu
olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca ortalama puanlarına bakıldığında her iki
cinsiyet grubunun da olumlu Tanrı tasavvurlarına sahip oldukları, bununla
birlikte kadın katılımcıların Tanrı tasavvurlarının erkeklere kıyasla anlamlı
düzeyde daha olumlu bir Tanrı tasavvuruna sahip oldukları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tanrı tasavvuru, engellilik, tutum, engelli

The Relationship between God Representation and Attitudes towards Disability

Öz

The
purpose of this study is to examine the relationship between God Representation and attitudes towards disability. The sample group
consists of a total of 404 students consisting of 253 (62.3 %) women and 151
(37.7 %) men selected by the stratified sampling technique from the research
universe formed by the students of Cumhuriyet University. The findings of the
study have been analyzed with the help of quantitative analysis techniques and
independent groups have been analyzed using t-test and Pearson correlation analysis.
As a result of the current research, it has been determined that attitudes
towards God Representation and disability were positively attained by the
participants with high scores from both scales. Among the two mentioned
variables, it has been found out that there is a positive significantly
correlation between the attitudes of the participants with the positive God Representation and positive attitudes towards disability.
Additionally, when their average scores are considered, it has been found out
that both of the gender groups have had a favorable God Representation, and that the female participants, when compared to
the male participants, have been observed to have a significantly more positive
God Representation.

Anahtar Kelimeler

God Representation, Disability, Attitude, the Disabled, God

Kaynakça

• Ainsworth, M.D.S. (1989). Attachments Beyond Infancy. American Psychologist, 44: 709-716. Alavi, S.Z., Amin, F. ve Savoji, A.P. (2013). Relationship Between Pathological Guilt and God Image with Depression in Cancer Patients. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84: 919-924. Aydın, A. ve Hiçdurmaz, D. (2016). Kişilerarası Duyarlılık ve Hemşirelik. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 7(1): 45-49. Bacanlı, H. (2002). Psikolojik Kavram Analizleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Bader, C. ve Froese, P. (2005). Images of God: The Effect of Personal Theologies on Moral Attitudes, Political Affiliation, and Religious Behavior. Interdisciplinary Journal of Research on Religion 1(11):1-24. Benson, P. ve Spilka, B. (1973). God Image as a Function of Self Esteem and Locus of Control. Journal for the Scientific Study of Religion, 12 (3): 297-310. Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim-Sanat. Burcu, E. (2015). Engellilik Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayınları. Dickie, J.R., Ajega, L.V., Kobylak, J.R. ve Nixon, K.M. (2006). Mother, Father, and Self: Sources of Young Adult’s God Concepts. Journal for the Scientific Study of Religion, 45 (1): 57-71. Freedman, J.L., Sears, D.O. ve Carlsmith, J.M. (2003). Sosyal Psikoloji (4. Baskı). (Çev.: A. Dönmez). Ankara: İmge Kitabevi. Froese, P., Bader, C. ve Smith, B. (2008). Political Tolerance and God’s Wrath in the United States. Sociology of Religion, 69: 29–44. Ghobari Bonab, B. ve Haddadi Koohsar, A.A. (2010). Relation Between Image of God with Hostility and Interpersonal Sensitivity in College Students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5: 970–974. Ghobari Bonab, B. ve Haddadi Koohsar, A.A. (2011). Relation Between Quality of Image of God with Obsessive-Compulsive Behaviours and Phobic Anxiety in Parents of Exceptional Children. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29: 237–241. Greeley, A. M. (1988). Evidence that Maternal Image of God Correlates with Liberal Politics. Sociology and Social Research, 72: 150–154. Greenway, A.P., Milne, L.C. ve Clarke, V. (2003). Personality Variables, Self-Esteem and Depression and an Individual's Perception of God. Journal Mental Health, Religion&Culture, 6(1):45-58. Güler, Ö. (2007a). Tanrı’ya Yönelik Atıflar, Benlik Algısı ve Günahkârlık Duygusu (Yetişkin Örneklem). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Güler, Ö. (2007b). Tanrı Algısı Ölçeği (TA): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, AÜİFD 48 (1): 123-133. Güler-Aydın, Ö. (2011). Yaşamı Sürdürmede Dini İnancın Rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Güler-Aydın, Ö. (2015). Yaşamı Sürdürmede ve İntiharı Önlemede Dindarlık ile İlgili Değişkenlerin Rolü. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (40): 466-475. Haddadi Koohsar, A.A. ve Ghobari Bonab, B. (2011). Relation Between Quality of Image of God with Anxiety and Depression in College Students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29: 252 – 256. Kartopu, S. (2014). Yaşamı Sürdürme Nedenlerinin Tanrı Algısıyla İlişkisi. Turkish Studies, 9 (2): 887-903. Kirkpatrick, L.A. (1999). Attachment and Religious Representations and Behavior. J. Cassidy & P.R. Shaver (Eds.), Handbook of Attachment: Theory, Research, and Clinical Applications adlı kitabın içinde (ss. 803-822), New York: The Guilford Press. Kirkpatrick, L.A., ve Shaver, P.R. (1992). An Attachment-Theoretical Approach to Romantic Love and Religious Belief. Society for Personality and Social Psychology, 18, 266-275. Koenig, H.G, Pargament, K.I. ve Neilsen, J. (1998). Religious Coping and Health Status Medically Ill Hospitalized Older Adults. Journal of Nervous and Mental Disease, 186: 513-521. Krejci, M.J. (1998). Gender Comparison of God Schemas: A Multidimensional Scaling Analysis. The International Journal for the Psychology of Religion, 8(1): 57-66. Kunkel M.A., Cook, S., Meshel, D.S., Daughtry, D. ve Hauenstein, A. (1999). God Images: A Concept Map. Journal for the Scientific Study of Religion, 38 (2): 193-202. Kuşat, A. (2006). Ergenlerde Allah Tasavvuru. Ü. Günay ve C. Çelik (Eds.), Dindarlığın Sosyo-Psikolojisi adlı kitabın içinde (ss. 113-156), Adana: Karahan Kitabevi. Larsen, L. ve Knapp, R.H. (1964). Sex Differences in Sybmbolic Conceptions of Diety. Journal of Projective Techniques and Personality Assessment, 28 (3): 303-306. McIntosh, D.N. (1995). Religion as Schema: Implications for the Relation Between Religion and Coping. The International Journal for the Psychology of Religion, 5(1): 1-16. Mehmedoğlu, A.U. (2011). Tanrıyı Tasavvur Etmek. İstanbul: Çamlıca Yayınları. Nelsen, H.M., Cheek, N.H. ve Au, P. (1985). Gender Differences in Images of God. Journal for the Scientific Study of Religion, 24 (4): 396-402. Newton, A.T. ve McIntosh, D.N. (2010). Specific Religious Beliefs in a Cognitive Appraisal Model of Stress and Coping. The International Journal for the Psychology of Religion. 20 (1): 39-58. Orak, O.S., Gök-Uğur, H., Başköy, F., Özcan, M. ve Seyis, N. (2015). Yaşlı Hastalarda Tanrı Algısı Ölüm Kaygısını Etkiler mi? Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (38): 618-624. ÖZİDA (T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı) (2002). Türkiye Özürlüler Araştırması. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası. Pargament, K.I., Koenig, H.G., Tarakeshwar, N. ve Hahn, J. (2004). Religious Coping Methods as Predictors of Psychological, Physical and Spiritual Outcomes Among Medically Ill Elderly Patients: A Two-year Longitudinal Study. Journal of Health Psychology, 9(6): 713-730. Rizzuto, A. M. (1979). The Birth of the Living God. The University of Chicago Pres. Chicago. Roberts, C.W. (1989). Imagining God: Who is Created in Whose Image? Review of Religious Research, 30 (4): 375-387. Schoenfeld, E. (1987). Images of God and Man: An Exploratory Study. Review of Religious Research, 28 (3): 224-235. Spilka, B., Addison, J. ve Rosensohn, M. (1975). Parents, Self, and God: A Test of Competing Theories of Individual-religion Relationships. Review of Religious Research, 16 (3): 154-165. Şahin, A. (2007). Din Psikolojisinde Bilişsel Yaklaşım: McIntosh’un ‘Bilişsel Bir Şema Olarak Din’ Teorisi Örneği. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 23: 35-50. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (2008). Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor Araştırması, Ankara. TBMM (2014). Yazılı Soru Önergesi Cevabı. www2.tbmm.gov.tr/d24/7/7-21723sgc.pdf (Erişim Tarihi: 06.02.2017). TÜİK (2015). Dünya Nüfus Günü, 2015. Haber Bülteni (sayı: 18617, 06/07/2015). www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=18617 (Erişim tarihi: 10.02.2017). Uysal, V., Batan N. S., Baş, S. ve Zafer, H. (2014). Ergenlerin Tanrı Algılarıyla Sosyal Kaygı ve Umut Düzeyleri Arasındaki İlişkiler. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11 (42): 221-237. Ünal, V. (2016). Engellilerde Toplumsal Bütünleşme ve Dindarlık. İstanbul: Rağbet Yay. Vergote, A. (1999). Din, İnanç ve İnançsızlık. (Çev.: V. Uysal). İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay. Webb, M., Chickering, S. A., Colburn, T. A., Heisler, D. ve Call, S. (2005). Religiosity and Dispositional Forgiveness. Review of Religious Research, 46: 355–370. Wulff, D. M. (1997). Psychology of Religion: Classic and Contemporary (2nd ed.). New York: John Wiley & Sons, Inc. Yıldız, M. (2007). Çocuklarda Tanrı Tasavvurunun Gelişimi. İzmir: İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları.