Üniversite Öğrencilerinin Dini Tutum İle Hayattaki Anlam Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 4, 89 - 108, 11.09.2017

Cüneyd Aydın

Öz

Bu
çalışma, Bartın Üniversitesi İslami İlimler (n=97), Eğitim (n=58) ve Edebiyat
Fakültesi (n=51) ile BESYO’da (n=31) 2016–2017 öğretim yılında öğrenim gören
öğrencilerden, tesadüfî olarak seçilen toplam 237 öğrenci üzerinde yapılmıştır.
Araştırmada, üniversite öğrencilerinin dini tutum ile hayattaki anlam düzeyleri
arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Kişisel Bilgi Anketi, Dini Tutum Ölçeği ve
Hayatın Anlam ve Amaç Ölçeği, 151 kız ve 86 erkek olmak üzere toplam 237
öğrenciye, 2017-Mart ayı içinde uygulanmıştır. Dini tutum ile hayatın anlamı
arasındaki ilişkiler; cinsiyet, bölüm, yaşanılan yer ve ailenin eğitim düzeyi
gibi değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırma sonucunda, dini tutum ile
hayatın anlamı arasında pozitif yönde önemli bir ilişki (r=0,336; p<0,01)
bulunmuştur. Ayrıca, öğrencilerin dini tutum düzeylerinde bölüm ve ailenin
eğitim düzeyi açısından; hayatın anlam düzeylerinde de cinsiyet, bölüm,
yaşanılan yer ve ailenin eğitim düzeyi açısından anlamlı farklılıklar
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Dini, Tutum, Dini Tutum, Anlam, Hayatın Anlamı

The Investigation Relations Between Religious Attitude and Meaning of Life Levels of Students at University

Öz

The purpose of this study is to first
determine whether there is a relationship between the religious attitude and
meaning of life, second, it examines the relationship between some demographic
characteristics of the students involved in the research and the meaning of
life and religious attitude. This study was carried out on a total of 237
students who studying in 2016-2017 academic year the way of method of random. Personal Information Survey, Religious Attitude Scale and Meaning and
Purpose of Life Scale were
performed in 2017 March. As a result, a significant positive correlation
(r=0.336; p<0,01) was found between levels of religious attitude and
meaning of life. In addition, it was seen that there were significant
differences in religious attitudes of the students in terms of departments
and educational level of the their parents, and at the level of meaning of
life in terms of genders, departments, place of livings and educational
level of the their parents.

Anahtar Kelimeler

Religion, Attitude, Religious Attitude, Meaning, Meaning of Life

Kaynakça

• Ağılkaya, Zuhal, “İntihar ve Din: İntihar Girişiminde Bulunanlar Üzerinde Empirik Bir Araştırma”, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 38, (2010): 173-202.
• Akıncı, Âdem, “Hayata Anlam Vermede Dini Değerlerin ve Din Öğretiminin Rolü”, Değerler Eğitimi Dergisi 3/9, (2005): 7-24.
• Alston, William P., “Din”, çev. Günay Tümer, AÜİFD 18, 1, (1970): 163-176.
• Apaydın, Halil, “Kişilik Özelliklerinin Dini Tutum ve Davranışlara Etkisi”, Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001.
• ………, Halil, “Üniversite Öğrencilerinin Dini Yasaklarla İlgili Tutumları”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11 (11), (1999): 217-238.
• Ardelt, Monika, “Effects of Religion and Purpose in Life on Elders’ Subjective Well-being and Attitudes Toward Death”, Journal of Religious Gerontology 14/4, (2003): 55-77.
• Arı, Aydoğan, “Sınava Hazırlık Sürecinde öne Çıkan Psikolojik Davranışlar ve Dini Tutumlar”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005.
• Arslan, Hasan, “Dini Tutumların Oluşum, Gelişim ve Değişimi”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (1), (2009): 77-96.
• Arslan, Hasan, “Ekonomik Kalkınmada Dinsel Tutum ve Davranışların Çift Yönlü Rolü”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008.
• Aydın, Ali Rıza, “İnanma İhtiyacı ve Dinî Ritüellerin Psikolojik Değeri”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 3, (2009): 87-99.
• Aydın, Cüneyd ve Mevlüt Kaya, Hüseyin Peker, “Hayatın Anlam ve Amacı Ölçeği”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 38, (2015): 39-55.
• ………, Cüneyd, İnsanın Anlam Arayışı ve Yeni Çağ İnançları, Ankara: Araştırma, 2016.
• Aydın, M. Şevki, “Bireyin Anlam Arayışı ve Din Eğitimi” Diyanet Aylık Dergisi 221, erişim tarihi 07.04.2017, http://www.erzurumgazetesi.com.tr/default.asp?id=34373&page=haber.
• Ayten, Ali, “Din ve Sağlık: Bireysel Dindarlık, Sağlık Davranışları ve Hayat Memnuniyeti İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 13/3, (2013): 7-31.
• Bahadır, Abdülkerim, “Hayatın Anlam Kazanmasında Psiko-Sosyal Faktörler ve Din”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6, (2000): 185-230.
• Bahadır, Abdülkerim, İnsanın Anlam Arayışı ve Din, İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
• Batman, Elif, “Yaşamın Zorluklarıyla Başa Çıkmada Kader İnancının Rolü”, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008.
• Beutel, Ann M. ve Margaret Mooney Marini, “Gender and Values”, American Sociological Review 60/3, (1995): 436-448.
• Boyar, Gülşah, “Aileye ve Parçalanmış Aileye Sahip Ergenlerin Dini Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma (Kahramanmaraş Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
• Cengil, Muammer, “Depresyonu Önlemede Dini İnancın Koruyucu Rolü”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi III, 2, (2003): 129-152.
• Demirbaş, Nur, “Yaşamda Anlam ve Yılmazlık”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
• DeWitz, S. Joseph, “Exploring the Relationship between Self-efficacy Beliefs and Purpose in Life”, Doktora Tezi, The Ohio State University, 2004.
• Doğan, Şahin, “Dini Tutumların Oluşmasına Etki Eden Sosyo-Kültürel Faktörler”, Toplum Bilimleri Dergisi 4 (8), (2010): 107-126.
• Dökmen, Üstün, Yarına Kim Kalacak, Evrenle Uyumlaşma Sürecinde Varolmak, Gelişmek, Uzlaşmak, İstanbul: Sistem Yayınları, 2000.
• Eagleton, Terry, Hayatın Anlamı, çev. Kutlu Tunca, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012.
• Ferşadoğlu, Saliha, “15-18 Yaş Lise Öğrencisi Kızların Dini Tutum ve Davranışları (Yalova Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013.
• Francis, Leslie J. ve Peter R Hills, “The Development of the Meaning in Life Index (MILI) and Its Relationship with Personality and Religious Behaviours and Beliefs among UK Undergraduate Students”, Mental Health, Religion & Culture 11, (2008): 1-15.
• Fromm, Eric Erdem ve Mutluluk çev. Ayda Yörükan, Ankara: İşbankası Kültür Yayınları, 1995.
• Hayta, Akif, “U. Ü. İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin İbadet ve Ruh Sağlığı (Psiko-Sosyal Uyum) İlişkisi Üzerine Bir İnceleme”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9, 9, (2000): 487-505.
• Hedberg, Pia ve Yngve Gustafson, Christine Brulin, “Purpose in Life among Men and Women Aged 85 Years and Older”, J. Aging and Human Development 70/3, (2010): 213-229.
• Karaca, Faruk, “Kader Algısı-Ruh Sağlığı İlişkisi Üzerine Empirik Bir Araştırma (Farklı Kader Algılarının Psikoterapik Değeri Üzerine)”, İslami Araştırmalar Dergisi 19/3, (2006): 479-489.
• Kartopu, Saffet, “Dini Yaşayışta Hayatı Sorgulama ve Anlam Arayışı”, Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/3, (2013/2): 67-90.
• ………, Saffet, “Dini Yaşayışta Hayatı Sorgulama”, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
• Kavas, Erkan, “Demografik Değişkenlere Göre Dini Tutum”, Akademik Bakış Dergisi 38, (2013): 1-20.
• ……,… Erkan, “Dini Tutum-Stresle Başa Çıkma İlişkisi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 37, (2013): 143-168.
• Kıraç, Ferdi, “Üniversite Öğrencilerinde Dindarlık Eğilimi ve Anlam Duygusu”, Mukaddime 7, (2013): 165-177.
• Kontbay, Semra, “Psiko-sosyal Değişkenlere Göre Ortaöğretim Öğrencilerinin Dini Tutumları”, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005.
• Köse, Ali ve Talip Küçükcan, Doğal Afetler ve Din Marmara Depremi Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir İnceleme, Ankara: İSAM Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2000.
• Krause, J. S. ve L. E. Broderick, J. Broyles, “Subjective Well-being among African-Americans with Spinal Cord Injury: An Exploratory Study between Men and Women”, NeuroRehabilitation 19, (2004): 81-89.
• Kula, Naci, “Deprem ve Dini Başa Çıkma”, Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi 1, (2002): 234-255.
• ……., Naci, “İstenmedik ve Beklenmedik Olaylarla Karşılaşan Bireylere Yönelik Moral ve Manevî Desteğin Önemi (Deprem ve Bedensel Engellilik Örneği)”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi VI, 2, (2006): 73-94.
• Meier, Augustine ve Henry Edwards, “Purpose-in-Life Test: Age and Sex Differences”, Journal of Clinical Psychology 30, (1974): 384-386.
• Molasso, William R., “Exploring Frankl’s Purpose in Life with College Students”, Journal of College & Character VII/1, (2006): 1-10.
• ………., William R., “Measuring a Student’s Sense of Purpose in Life”, Michigan Journal of College Student Development 12/1, (2006): 15-24.
• Ok, Üzeyir, “Dini Tutum Ölçeği: Ölçek Geliştirme ve Geçerlik Çalışması”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8, 2, (2011): 529-549.
• Oluğ, Fatma, “Erinlik Dönemindeki Öğrencilerde Dini Tutum ve Davranışlar (Sakarya Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
• Pehlivan, Özlem, “Bireyin Dini Tutum ve Davranışlarına Etki Eden Anne-Baba Davranışları ve Diğer Çevre Faktörleri”, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002.
• Peker, Hüseyin, Din Psikolojisi, Samsun: Aksiseda Matbaası, 2000.
• Reker, Gary T. ve J. B. Cousins, “Factor Structure, Construct Validity and Reliability of the Seeking of Noetic Goals (SONG) and Purpose in Life (PIL) Tests”, Journal of Clinical Psychology 35/1, (1979): 85-91.
• Sain, Mehmet, “Diyanet İhtisas Kursiyerlerinin Felsefe ve Din Bilimleri Derslerine Yönelik Tutumları İle Dini Tutumları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisan Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
• Sarıçam, Hakan ve Metin Güven, “Özgüven ve Dini Tutum”, The Journal of Academic Social Science Studies 5, 7, (2012): 573-586.
• Schnell, Tatjana, “The Sources of Meaning and Meaning in Life Questionnaire (Some): Relations to Demographics and Well-being”, The Journal of Positive Psychology 4/6, (2009): 483-499.
• Steger, Michael F. v.dğr., “The Meaning in Life Questionnaire: Assessing the Presence of and Search for Meaning in Life”, Journal of Counseling Psychology 53/1, (2006): 80-93.
• Toman, Hasan, “Liselerde Çalışan Öğretmenlerin Dini Tutumları Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma (Malatya Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015.
• Tümer, Günay, “Din”, İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1994, c. 9, s. 312-320.
• Yalom, Irvin, Varoluşçu Psikoterapi, çev. Zeliha İyidoğan Babayiğit, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2001.
• Yapıcı, Asım, Ruh Sağlığı ve Din: Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık, Adana: Karahan Yayınları, 2007.
• Yüksel, Ruşen, “Genç Yetişkinlerde Aşk Tutumları ve Yaşamın Anlamı”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2013.
• ………, Ruşen, “Genç Yetişkinlerde Yaşamın Anlamı”, Sakarya University Journal of Education 2/2, (2012): 79-91.