An Attempt to Open a School for Muslims in Geneva: Medrese-i Şarkiyye and Its Educational Program

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 5, 2760 - 2774, 10.12.2017

Muhammet Ahmet Tokdemir , Abdulkadir Coşkun

Öz

There are
various studies on the schools which are opened by foreign or non- Muslims in
our educational history. However, studies on schools that opened by Muslim
Turks in Europe or other non- Muslim regions are very limited. In addition
there are no studies on attempts to open schools by Muslims in abroad. The
subject of this study is the Medrese-i Şarkiyye, which is Ahmet Kâmi Bey’s
attempt to open a school in Geneva. This study contains information about
school’s program, which contains detailed information on the topics such as the
purpose of the school, registration requirements, lessons, fees and daily and
annual schedule. It is understood that the school is considered as a
preparatory school and the dormitory function has come to the forefront when
the program examined. Although the program is available, it is not possible to
reach the information on whether the school opened or not. 

Anahtar Kelimeler

Kami Bey, Madrasah, Turkish Educational History, School, Program

Cenevre’de Müslümanlar İçin Bir Okul Açma Teşebbüsü: Medrese-i Şarkiyye ve Programı

Öz

Eğitim
tarihimizde bakıldığında Türkiye’de açılan yabancı okullar ve gayrimüslimlerin
açtığı okullara ilişkin çeşitli çalışmalar yapılmış iken yurt dışında Müslüman
Türklerin açtıkları ya da açmaya teşebbüs ettikleri okullara ilişkin çalışmalar
oldukça sınırlıdır. Bu çalışmada Ahmet Kâmi Bey’in İsviçre’nin Cenevre şehrinde
açmaya teşebbüs ettiği Medrese-i Şarkiyye adlı okul hakkında, okula ilişkin
hazırlanan program üzerinden bilgi verilmiştir. Hazırlanan programda açılmak
istenen okulun amacı, kayıt şartları, verilecek dersler, ücretler, günlük ve
yıllık program gibi konularda detaylı bilgi verilmiştir. Programa bakıldığında,
okulun hazırlık okulu mahiyetinde olduğu ve daha ziyade yurt işlevi göreceği;
dil eğitiminin yanı sıra öğrencilere gitmek istedikleri fakülte programlarına
yönelik seçmeli derslerin öğretileceği anlaşılmaktadır. Programda ayrıca İslami
ve kültürel değerlerin kaybedilmemesi amacıyla eğitim verileceğine de vurgu
yapılmıştır. Programı elimizde olsa da bahsi geçen okulun açılıp açılmadığına
ilişkin bilgiye ise ulaşılamamıştır. 

Anahtar Kelimeler

Medrese, Türk Eğitim Tarihi, Kami Bey, Okul, Program

Kaynakça

• Akpınar, Burhan, “Modernleşme aracı olarak yurt dışı öğrenciler: Bitmeyen Serüven”, Eğitime Bakış 34, (2015), s. 4-10
• Anameriç, Hakan, Rujkancı, Fatih “XI.-XIV. Yüzyıllar Arasında Medrese ve Üniversitelerde Eğitim”, Tarih İncelemeleri Dergisi 2, C. 23, (2008).
• Berkes, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 1978.
• Bilim, Cahit, “Osmanlılarda Avrupa’ya Öğrenci Gönderilmesi”, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 1, C. 1, (1999),
• BOA, DH. SAİD. 77.156/ 307
• BOA, ŞD. 1095/113
• BOA, Y. MTV.205/110
• BOA, Y. PRK. HR. 29/4.
• BOA, Y.MTV. 205/58
• BOA, Y. PRK. 29/4
• BOA, Y.PRK. MF.4/51
• BOA, HR. SYS. 1763/3
• BOA, BEO.1625/121811
• Bozkurt, Gülnihal, “II. Meşrutiyet Osmanlı Zabıtlarında Bulgar Azınlıklarının Kilise ve Okul Sorunları”, OTAM 4, (1993).
• Bozkurt, Güvenç, “Dil Kültür Bağlantısı”, Çağdaş Türk Dili (Kültür Eğitim Özel Sayısı), (1992).
• Çetin, Altan, “İrfan Ordusunun Temelleri Türklerde Medreseler (Karahanlı, Selçuklu ve Beylikler Devri Medreseleri)” Dini Araştırmalar 5, C.2, (1999),
• Doğan, İsmail, “Tanzimat döneminde Azınlıkların Eğitimi ve Bazı Tespitler”, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2, C. 24, (1991).
• Ergin, Osman Nuri, Türkiye Maarif Tarihi, C.1, İstanbul: Eser Matbaası, 1977.
• Ergün, Mustafa, “Türk Eğitiminin Batılılaşmasını Belirleyen Dinamikler”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 17, erişim tarihi 05.09.2017, http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-17/turk-egitiminin-batililasmasini-belirleyen-dinamikler.
• Ertürk, Selahattin, Eğitimde Program Geliştirme, Ankara: Meteksan Yayınları, 1979.
• Gökberk, Macit, Değişen Dünya Değişen Dil, İstanbul: Çağdaş Yayınları, 1980.
• Gökçe, Feyyat – Nilüfer Oğuz, “Mınorıty And Foreıgn Schools On The Ottoman Educatıon System”. e-International Journal of Educational Research 1, C.1, (2010).
• Gözütok, F. Dilek, “Öğretmen Eğitiminde Meslek Formasyonu Öğretiminin Öğretim Elemanı Davranışına Yansıması”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1988.
• Haydaroğlu, İlknur, “Osmanlı Devleti’nde yabancı okullarda Denetim ve Cumhuriyet Döneminde Yansımaları”, Tarih Araştırmaları Dergisi 39, C. 25, (2006).
• İleri, İlay, “Osmanlı Devleti’nde Azınlıkların Eğitimi (II. Ve III. Bölüm)”, OTAM 23, (2008).
• Kanlıdere, Ahmet, İttihat ve Terakki’nin gölgede kalmış simalarından Doktor İshak Sukûtî (1868-1902), Tarihçiliğe adanmış bir ömür Prof. Dr. Nejat Göyünç’e Armağan, Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları, 2013.
• Kaplan, Mehmet, Kültür ve Dil, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2005.
• Karal, E. Ziya, Osmanlı Tarihi, C. 1, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1964.
• Kayadibi, Fahri, “Anadolu Selçuklular Döneminde Ahi Teşkilatında Eğitim”, Sosyoloji Konferansları Dergisi, 2000.
• Kınal, Firuzan, “Çivi Yazısının doğuşu ve Gelişmesi”, Tarih Araştırmaları Dergisi, (1969).
• Sevgi, Ahmet, “Kültürel Değerlerimiz ve Mehmet Akif”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (2000): 7
• Tevetoğlu, Fethi, “İshak Sükuti”, Türk Ansiklopedisi, Ankara: 1972, c. XX, s. 236.
• Tezcan, Mahmut, Eğitim Sosyolojisi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 1985.