A Liberal Breakthrough in the First Years of the Multi-Party Political System: Hür Fikirler Dergisi and Ali Fuad Başgil

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 5, 2963 - 2979, 18.12.2017

Atıl Cem Çiçek Gökbörü Önalp

Öz

The inevitability of multi-party
political life has come to light during the mid-1940s in the context of both
internal and external dynamics and liberal ideas have begun to sprout. One of
the periodicals published in this environment is Hür Fikirler Dergisi. The
media organ of Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti, the journal, was one of the focal
points of important liberalism debates as. Although most of the articles were
written by the founding members of the association, the journal was open to
non-members as well. The journal was led by Ali Fuad Başgil, one of the
important figures of our political life, became popular with the authentic
articles, translations, and news. Issues of the journal published between
1948-1949 have been thoroughly examined. On the axis of periodical discussions,
theoretical, descriptive and historical analyses regarding the basic concepts
of political philosophy such as ideology, freedom, and power were included.

Anahtar Kelimeler

Ali Fuad Başgil, Multi-Party Political System, Democracy, Hür Fikirler Dergisi, Liberalism

Çok Partili Siyasal Hayatın İlk Yıllarında Liberal Bir Çıkış: Hür Fikirler Dergisi ve Ali Fuad Başgil

Öz

1940’lı yılların ortalarıyla birlikte
gerek iç gerekse de dış dinamikler bağlamında çok partili siyasal hayatın
kaçınılmazlığı gün yüzüne çıkmış, liberal fikirler filizlenmeye başlamıştır. Bu
ortamda yayın hayatına başlayan periyodiklerden birisi de Hür Fikirler
Dergisi’dir. Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti’nin yayın organı olarak, yaklaşık 1
yıl faaliyet gösteren dergi, dönemin önemli liberalizm tartışmalarının
odaklarından birisi olmuştur. Dergideki yazıların büyük bir bölümü cemiyetin
kurucu üyeleri tarafından kaleme alınsa da cemiyet üyesi olmayanlara da açık
bir yapının varlığından söz edilebilir. Siyasal hayatımızın önemli
figürlerinden Ali Fuad Başgil öncülüğünde çıkan dergi, içerisinde yer verdiği
özgün makale, çeviri ve haberlerle adından söz ettirmiştir. Derginin 1948-1949
tarihleri arasında basılan sayıları eksiksiz olarak incelenmiştir. Dönemsel
tartışmalar ekseninde ideoloji, özgürlük, iktidar gibi siyaset felsefesinin
temel kavramlarına yönelik teorik, betimsel ve tarihsel çözümlemelere yer
verilmiştir.                                       

Anahtar Kelimeler

Ali Fuad Başgil, Çok Partili Siyasal Hayat, Demokrasi, Hür Fikirler Dergisi, liberalizm

Kaynakça

• Adıvar, H. E. (1949). Hür Adam Yetiştirmek. Hür Fikirler Dergisi. S.3, 115-124.
• Ahmad, F. (1992). Demokrasi Sürecinde Türkiye 1945-1980. İstanbul: Hij Yayın.
• Alkan, İ. (1949a). Ekonomi ve Fikir Hürriyeti. Hür Fikirler Dergisi. S. 3, 115-116.
• Alkan, İ. (1949b). Ekonomide Devletçilik ve Fert Hürriyeti. Hür Fikirler Dergisi. S. 4, 174-176.
• Başgil, A. F. (1948a). Başlarken. Hür Fikirler Dergisi. S. 1, 1-2.
• Başgil, A. F. (1948b). Demokrasilerin Tehlikesi ve Çifte Meclis Usulü. Hür Fikirler Dergisi. S. 2, 75-78.
• Başgil, A. F. (1949a). Demokrasi ve Mekteplerimiz. Hür Fikirler Dergisi. S. 10, 391-400.
• Başgil, A. F. (1949b). Tek Meclis Usulünün Dayandığı Esaslar. Hür Fikirler Dergisi. S. 4, 165-168.
• Başgil, A. F. (1949c). Demokrasilerde İkinci Meclis ve Faydaları. Hür Fikirler Dergisi. S. 3, 125-130.
• Başgil, A. F. (2006). Demokrasi Yolunda. İstanbul: Yağmur Yayınevi.
• Baykan, M. (2013). Ord. Prof. Dr. Ali Fuad Başgil. (Ed. Cevdet Yılmaz). Samsun: Çarşamba Belediyesi Kültür Yayınları.
• Burçak, R. S. (1979). Türkiye’de Demokrasiye Geçiş 1945-1950. Ankara: Olgaç Matbaası.
• Dayı, İ. (2006). Ord. Prof. Dr. Ali Fuad Başgil Demokrasi Yolunda. İstanbul: Yağmur Yayınları.
• Dönmezer, S. (1948). Hürriyete İnanmak ve İman Etmek. Hür Fikirler Dergisi. S. 2, 66-70.
• Einstein, A. (1949). Fikirlerde İnkılap Zarureti. Hür Fikirler Dergisi. S. 6-7, 275-278.
• Emeç, S. R. (1949). Türklüğe Yakışan Demokrasi Bayrağı. Hür Fikirler Dergisi. S. 3, 103-104.
• Gökalp, M. (1963). Haksızlıklar Karşısında Susmayan Alim: Ord. Prof. Dr. Ali Fuat Başgil Hayatı-Şahsiyeti Mücadeleleri. İstanbul: Santral Yayınevi. Hür Fikirleri Yayma Cemiyetinin Beyannamesi (1947). İstanbul: Vatan Matbaası.
• Karpat, K. H. (2008). Türk Demokrasi Tarihi: Sosyal Kültürel Ekonomik Temeller. Ankara: İmge Kitabevi.
• Koçak, C. (2005). Türkiye Tarihi 4: Çağdaş Türkiye 1908-1980. (Ed. Sina Akşin). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Örnek, C. (2015). Türkiye’nin Soğuk Savaş Düşünce Hayatı Antikomünizm ve Amerikan Etkisi. İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Özçelik, A., S. (1949). Fikir Hürriyeti. Hür Fikirler Dergisi. S. 6-7, 261-263.
• Özgür, N. (1948). Demokrasinin İstikbali. Hür Fikirler Dergisi. S. 2, 51-54.
• Özturanlı, M. İ. (1949). Hürriyet ve Hürriyetsizlik Karşısında Türkiye. Hür Fikirler Dergisi. S. 9, 358-362.
• Reves, E. (1949). Sosyalizmin İflası. Hür Fikirler Dergisi. S. 11, 573-578.
• Toker, M. (1990). Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları 1944-1973: Tek Partiden Çok Partiye 1944-1950. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Tosun, K. (1949). Devletçilik Meselemiz. Hür Fikirler Dergisi. S. 4, 185-189.
• Tunçay, M., Kuyaş, A., Oktay, A. ve Ersel, H. (2005), “Nuri Demirağ’ın Milli Kalkınma Partisi”, Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941-1960, Cilt 2, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, s.72.
• Yörük, A. K. (1949a). Devletçilik ve Hürriyet. Hür Fikirler Dergisi. S. 4, 148-157.
• Yörük, A. K. (1949b). Diktatörlüğün Tahripkarlığı. Hür Fikirler Dergisi. S. 9, 343-347.
• Zürcher, E. J. (2002). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. (Çev: Yasemin Saner Gönen). İstanbul: İletişim Yayınları.