A Case Of Inconsibility In The Scope Of Modernization: Hüseyin Cavid’s "Uçurum" Dram

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 7, 227 - 239, 03.12.2017

Ümit Akın

Öz

 Hüseyin Cavid (1882–1941), one of the most
important name of Azerbaijanian litarature, is known as a poet and drama
writer. In his plays, besides Azerbaijanian folk he also tackles Turkish
world’s problems. After Soviet power’s taking control of Azerbaijan, he opposed
to the sense of art imposed on this country. The education he took in İstanbul
improved his world of ideas and this had an effect on his works. The writer
sees the modernisation as a salvation; but he wants it to be done by not
stepping out of line of the national values. In his “Uçurum” play written in
this direction, he answers to how the thought of the west shoud be in their
minds of the people of east, how it should be handled. In
his “Uçurum” play, İstanbul life has been mentioned and moral corruption caused
by wrongly westernization, a threat to Turkish world in the background, has
been criticized. In our study, the results of a point of view at fault which
sees Westernization as “Europeanism” are going to be mentioned, therefore Hasan
Cavid’s view about modernisation is going to be presented. 

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Cavid, Uçurum, Theatre, Azerbaijan, Turkey

Modernleşme Algısı Kapsamında Yanlış Batılılaşmaya Bir Örnek: Hüseyin Cavid’in “Uçurum” Dramı

Öz

Azerbaycan edebiyatının önemli
isimlerinden olan Hüseyin Cavid (1882-1941), şair ve dram yazarı olarak
bilinmektedir. Eserlerinde Azerbaycan halkının yanı sıra Türk dünyasının
sorunlarını ele alır. Sovyet hükümetinin Azerbaycan’da başa geçmesiyle
dayatılan sanat anlayışına karşı çıkmıştır. İstanbul’da aldığı eğitim onun
fikir dünyasını geliştirmiş ve bu durum onun eserlerine tesir etmiştir. Yazar
modernleşmeyi bir kurtuluş olarak görmekte; fakat bunun millȋ değerler içinde eritilerek yapılmasını
istemektedir. Bu doğrultuda kaleme aldığı “Uçurum” piyesinde doğu insanında
batı düşüncesi nasıl olmalı, nasıl ele alınmalı sorularının cevabını
verir.  Onun “Uçurum” adlı eserinde
İstanbul hayatı ele alınmakla birlikte arka planda Türk dünyasının bir tehdidi
olan yanlış batılılaşmanın ortaya çıkardığı ahlakȋ çöküntü tenkit edilir. Çalışmamızda Batılılaşmayı “Avrupa
hayranlığı” olarak gören hatalı bir bakış açısının sonuçları ele alınacak
böylece Hüseyin Cavid’in modernleşme konusundaki görüşü ortaya konacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Cavid, Uçurum, Tiyatro, Azerbaycan, Türkiye

Kaynakça

• Babashova Zhala, “19. Yüzyılın Sonu 20. Yüzyılın Başlarında Azerbaycan Ve Türk Edebiyatı; Hüseyin Cavid, Türk Edebiyatı İle Etkileşimleri” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara 2014.
• Cavid M. Cavid Hakkında Hafızamda Kalanlar, ( Hzl. Turan Cavid) Bakü 2005.
• Gedikli Yusuf, “Azerbaycan Edebiyatında İstanbul” Türk Edebiyatı, Sayı 169.
• Hussein, Pashayeva, Ali Shamil, Aida “Hüseyin Cavid’in “Uçurum” Faciasında İstanbul – Gerçeklerin Sembolü”, Yom Dergisi (Kültür ve Medeniyet dergisi), sayı 11, Bakü 2008,
• Hüseyin Cavid, “Muharibe ve Edebiyat”, Açık Söz, Bakü 25 Ekim 1915.
• Hüseyn Cavid, Eserleri, (Hzl Lider Neşriyyat), Beş Ciltte II. C., Bakı 2005.
• Turan Azer, Cavidname, Bakü: İlm ve Tahsil, 2010.
• Uygur Erdoğan, “Azerbaycan Milli Elmler Akademiyası Folklor İnstitutu Elmi Axtarışlar”, Seda Neşriyyatı, XXIII, , Bakı 2006.
• Uzun Enver, “Hüseyin Cavid ve Türk edebiyatı”, Güneş, Bakü 1998.