The Influence of Nabi on Ziya Pasha’s Poems

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 7, 277 - 292, 13.12.2017

Emel Nalçacıgil Çopur

Öz

 Nabi, a poet who is sensitive to the society, informed the degeneration
and problems of his period by his poetries and made people see the facts in the
world of thought. Thus, Nabi was accepted as the first representative of the
philosophical style, hikemi, in classical Turkish literature. This
philosophical style that Nabi combined with poetry and thoughts has influenced
our Tanzimat literature poets such as Ziya Pasha and Namik Kemal as a result of
the confusion that continued after two centuries. This philosophical poem,
hikemi, known as the Nabi école (school), acted with great intelligence in the
works of Ziya Pasha, a statesman. As a matter of fact, Ziya Pasha, like our
classical literary poet Nabi, approached every objective existence with a
literary meticulousness and informed the problems of the period and the mistakes
underlying the problems from the same researcher window. In this work, we aimed
to examine the influence of Nabi's poems on Ziya Pasha's poems. Thus, the
influence of Classical Turkish Literature on the Tanzimat Literature will be
revealed and the social situation of the society at that time will be
uncovered.

Anahtar Kelimeler

Nabi, Hikemi Style, Classical Turkish Literature, Ziya Pasha, Tanzimat Literature

Nâbî’nin Ziya Paşa’nın Şiirlerine Etkisi

Öz

Çevresine duyarlı bir şair olan Nâbî şiirlerinde
dönemin yanlışlıklarını, problemlerini bildirmiş, düşünce dünyasında insanların
gerçekleri görmelerini sağlamıştır. Böylece Nâbî, klasik Türk edebiyatında
hikemî tarzın ilk temsilcisi kabul edilmiştir. Nâbî’nin şiirle düşünceyi
birleştirdiği hikemî tarz kendisinden iki asır sonra devam eden karışıklıkların
da neticesiyle Ziya Paşa, Namık Kemal gibi Tanzimat Edebiyatı şairlerimizi
etkisi altına almıştır. Bu bilgiden hareketle Nâbî ekolü olarak bilinen hikemî
şiir aynı zamanda bir devlet adamı olan Ziya Paşa’nın eserlerinde fazlasıyla
ağırlığını hissettirmektedir.  Nitekim
Ziya Paşa, eserlerinde tıpkı klasik edebiyat şairimiz Nâbî gibi her objektif
varlığa edebî bir titizlikle yaklaşmış, onlardan akıl yürüterek dönemin
sorunlarını ve sorunların temelinde yatan yanlışlıkları aynı araştırmacı
pencereden bildirmiştir. Biz bu çalışmamızda Nâbî’nin şiirlerinin Ziya Paşa’nın
şiirlerine olan etkisini incelemeyi hedefledik. Böylece klasik Türk
edebiyatının Tanzimat edebiyatına etkisi tespit edilecek aynı zamanda o
dönemlerdeki toplumun sosyal durumu gözler önüne serilecektir.

Anahtar Kelimeler

Nâbî, Hikemî Tarz, Klasik Türk Edebiyatı, Ziya Paşa, Tanzimat edebiyatı

Kaynakça

• Aktepe, Münir, “Çorlulu Ali Paşa”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1993, c. VIII, s. 371.
• Bilgegil, Kaya, Ziyâ Paşa Üzerinde Bir Araştırma, 1. bs., Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 1970.
• Göçgün, Önder, Türk Edebiyatı Araştırmaları, 1. bs., Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları, 1991.
• Göçgün, Önder, Ziya Paşa’nın Hayatı ve Eserleri, 1. bs., Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1987.
• Gözler, Fethi, Ziya Paşa’nın Terci-i Bend’i İle Terkib-i Bend’i Üzerine Düşünceler, 2. bs., Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1987.
• Karahan, Abdulkadir, “Nâbî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2006, c. XXXII, s. 258.
• Karahan, Abdulkadir, Nâbî, 2. bs., Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1987.
• Pala, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, 13. bs., İstanbul: Kapı Yayınları, 1999.
• PALA, İskender, Yusuf Nâbî Hayriyye, 3. bs., İstanbul: Kapı Yayınları, 2005.
• TUNÇ, Semra, Nâbî Divanında Sosyal Hayata Hikmetli Bakış, 1. bs., Konya: Palet Yayınları, 2012.
• Mehmet, Yılmaz, Kültürümüzde Ayet ve Hadisler (Ansiklopedik Sözlük), 1. bs., İstanbul: Kesit Yayınları, 2013.