A Research into the Relationship Between Personal Values and Piety

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 5, 40 - 63, 29.12.2018

Fatma Balcı Arvas

https://doi.org/10.15869/itobiad.463831

Cited By: 9

Öz

In the present day, values are one of the important topics of both the
social sciences and the religious sciences. The religions, which provide
schemata for life, serve to create and foster individual and social values.
Theoretical explanations and experimental studies on religion and value reinforce
the idea that these two are mutually supportive concepts. This study which
dealt with the relationship between personal values and piety was conducted on
562 married people living in Bursa. In that survey, “Personal Information
Form”, “Personal Values Scale” and, “The Feeling of the Effect of Religion
Scale” was used. According to the findings, piety and personal values differ according
to demographic variables. Based on the results of the analysis, significantly
positive relationships were found between personal values and piety.

Anahtar Kelimeler

Personal Values, Religiousness, The Feeling of Effect of Religion.

Kişisel Değerler ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir İnceleme

Öz

Değerler günümüzde hem
sosyal bilim hem de din bilimleri alanının önemli konularından biridir. Hayata
dair bir anlam şeması sunan dinler, bireysel ve sosyal değerleri oluşturma ve
destekleme görevi görmektedir. Din ve değer ilişkisine dair yapılan teorik
açıklamalar ve deneysel çalışmalar, bu iki kavramın birbirini destekleyen
kavramlar olduğu fikrini kuvvetlendirmektedir. Kişisel değerler ve dindarlık
arasındaki ilişkiyi konu edinen bu çalışma, Bursa’da yaşayan 562 evli birey
üzerinde yapılmıştır. Çalışmada  “Kişisel
Bilgi Formu”, “Kişisel Değerler Ölçeği” ve “Dinin Etkisini Hissetme Ölçeği”
kullanılmıştır. Bulgulara göre, dindarlık ve kişisel değerlerin demografik
değişkenlere göre farklılaştığı görülmüştür. Ayrıca analiz sonuçlarına göre
kişisel değerler ve dindarlık arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler tespit
edilmiştir.               

Anahtar Kelimeler

Kişisel Değerler, Dindarlık, Dinin Etkisini Hissetme

Kaynakça

• Acat, M.B., M. Aslan (2012). Yeni Bir Değer Sınıflaması ve Bu Sınıflamaya Bağlı Olarak Öğrencilere Kazandırılması Gereken Değerler, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. Educational Sciences: Theory & Practice, 12 (2), 1461-1474.
• Akgül, Ömer (2014). Hayatı Anlamlandırmada İnancın ve Kişisel Değerlerin Rolü (Ruh Sağlığı Çalışanları Ve Öğrencileri Örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Argyle, Micheal (2000). Psychology and Religion: An Introduction. London-New York: Routledge.
• Aristoleles (2009). Nikhomakhos’a Etik. (çev. Saffet Babür), Ankara: Bilgesu yayınları.
• Arslan, Zeynep (2006). Öğretmenlerde Dindarlık, Değerler ve İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlahiyat Anabilimdalı Felsefe Ve Din Bilimleri Bilim Dalı, İstanbul.
• Arslan, M., Tunç, E. (2013). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Yönelimlerindeki Farklılaşmalar. Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (26), 7-39.
• Asan T., vd. (2008). Bireysel Değerler Envanteri’nin Dilsel Eşdeğerlik Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27 (27), 15-38.
• Atçeken, Merve (2014). Dindarlık, Evlilik Doyumu ve Kişilik Özelliklerinin Bağışlama ile İlişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Aydın, Azize (2005). Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Ögrencilerinin Değer Hiyerarşileri ile İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Hiyerarşilerinin Karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, İbrahim Hakkı (2011). Seküler Ahlak Bağlamında Din-Ahlak İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 35, 1-23.
• Ayten, Ali (2009/2). Affedicilik ve Din: Affetme Eğilimi ve Dindarlıkla İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 37, 111-128.
• Ayten, Ali (2010). Empati ve Din: Türkiye’de Yardımlaşma ve Dindarlık Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma. İstanbul: İz yayınları.
• Ayten, A., Göcen, G., Sevinç, K., Öztürk, E. E. (2012). Dini Başa Çıkma, Şükür Ve Hayat Memnuniyeti İlişkisi: Hastalar, Hasta Yakınları ve Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12 (2), 45 -79.
• Ayten, A., Sağır, Z. (2014). Dindarlık, Dinî Başa Çıkma ve Depresyon İlişkisi: Suriyeli Sığınmacılar Üzerine Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 47, 5-18.
• Ayverdi, İlhan (2005). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Cilt 1, İstanbul: Kubbealtı neşriyat.
• Bircan, H. H. (2001). İslam Felsefesinde Mutluluk, İstanbul: İz yayınları.
• Budak, Selçuk (2002). Psikoloji Sözlüğü, 2. Baskı, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Canatan, Kadir (2011). Klasik Türk Düşüncesinde Aile ve Ailevi Değerler. Kadir Canatan-Ergün Yıldırım (Der.), Aile Sosyolojisi içinde (s.263-290). 2. Baskı, İstanbul: Açılım Kitap yayınları.
• Çevik-Demir, Şükran (2013). Ergenlerde Benlik Saygısı ve Dini Başa Çıkma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Psikolojisi Bilim Dalı, Bursa.
• Çubukçu, İbrahim Agâh (1977). İslam’da Ahlak ve Mutluluk Felsefesi, Ankara: Ayyıldız matbaa.
• Dowlatabadi, F.H., Saadat, S., Jahangiri, S. (2013). The Relationship Between Religious Attitudes and Marital Satisfaction Among Married Personnel of Departments of Education in Rasht City, Iran. International Journal of Advanced Studies in Humanities and Social Science, 1 (6), 608-615.
• Duriez, B., Fontaine, J. R. J., Luyten, P. (2003/1). Dindarlık Hayatımızı Hâlâ Etkiliyor mu? Çeşitli Dindarlık Tiplerine Göre Değer Yapılarının Farklılaşmasını Destekleyen Yeni Deliller. (çev. Prof. Dr. Veysel Uysal), M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 24, 25-42.
• Farabi (1990). İdeal Devlet. (çev. Ahmet Arslan), Ankara: Vadi yayınları.
• Farabi (ty.). Mutluluğun Kazanılması. (çev. Ahmet Arslan), İstanbul: Vadi yayınları.
• Fiese B. H., Tomcho, T. J. (2001). Finding Meaning in Religious Practices: The Relation Between Religious Holiday Rituals and Marital Satisfaction. Journal of Family Psychology, 15 (4), 597-609.
• Flor D.L., Knapp, N.F. (2001). Transmission and Transaction: Predicting Adolescents’ Internalization of Parental Religious Values. Journal of Family Psychology, 15 (4), 627-645.
• Geyer, Anne L., Baumeister, Roy F. (2013). Din, Ahlak ve Öz-Denetim: Değerler, Erdemler ve Kötü Alışkanlıklar (Çev. Metin Güven). Raymond F. Paloutzian, Crystal L. Park (Der.), Din ve Maneviyat Psikolojisi: Yeni Yaklaşımlar ve Uygulama Alanları (Çev. Ed. İhsan Çapçıoğlu-Ali Ayten) içinde (s.241-291). Ankara: Phoenix yayınları.
• Göcen, Gülüşan (2014). Şükür: Pozitif Psikolojiden Din Psikolojisine Köprü. İstanbul: DEM yayınları.
• Gündoğan, A. O. (2007). Ben ve Öteki: Değeler Dünyasının Gerginliği. Recep Kaymakcan ve diğerleri (Ed.), Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (s. 71-79) içinde. İstanbul: Dem yayınları.
• Güngör, Erol (2000). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar: Ahlak Psikolojisi, Ahlaki Değerler ve Ahlaki Gelişme. İstanbul: Ötüken yayınları.
• Hallahmi, Beit-B., Argyle, Michael (1992). Yaş ve Din. (çev. Abdurrahman Kurt), Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, 319-331.
• İbn Miskeveyh (1983). Tehzib’ul-Ahlak. (çev. Abdulkadir Şener, İsmet Kayaoğlu, Cihat Tunç), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Karaman, Hüseyin (2004). Ebu Bekir Razi’nin Ahlak Felsefesi. İstanbul: İz yayınları.
• Kavas, Erkan (2013). Dini Tutum-Stresle Başa Çıkma İlişkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), S.D. Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Psikolojisi Bilim Dalı, Isparta.
• Kılavuz, A. Saim (2004). Anahatlarıyla İslam Akaidi ve Kelama Giriş. 10. baskı, İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Kımter, Nurten (2008). Benlik Saygısı ve Dindarlık İlişkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Psikolojisi Bilim Dalı, Bursa.
• Koç, Mustafa (2010). Demografik Özellikler ile Dindarlık Arasındaki İlişki: Yetişkinler Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 19 (2), 217-248.
• Köktaş, M. E. (1993). Türkiye’de Dini Hayat: İzmir Örneği. İstanbul: İşaret yayınları.
• Kula, Naci (2005). Bedensel Engellilik ve Dini Başa Çıkma. İstanbul: Dem yayınları.
• Mccullough, M.E., Bono, G., Root, L.M. (2005). Religion and Forgiveness. Raymond F. Paloutzian, Crystal Park (Ed.), Handbook of the Psychology of Religion and Sprituality (s. 394-411) içinde. New York-London: The Guilford Press.
• Mehmedoğlu, Ali Ulvi (2006/1). İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Yönelimleri ve Dindarlık-Değer İlişkisi (M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Örneği). M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 30, 133-167.
• Mehmedoğlu, Ali Ulvi (2004). Kişilik ve Din. İstanbul: Dem yayınları.
• Oktay, A. S. (2007). İslam Düşüncesinde Ahlaki Değerler ve Bunların Global Ahlaka Etkileri. Recep Kaymakcan ve diğerleri (Ed.), Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (s. 131-143) içinde. İstanbul: Dem yayınları.
• Poyraz, Hakan (2007). Değerlerin Kuruluşu ve Yapısı. Recep Kaymakcan ve diğerleri (Ed.), Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (s. 81-88) içinde. İstanbul: Dem yayınları.
• Schwartz, Schalom H. (2012). An Overview of the Schwartz Theory Of Basic Values. Online Readings in Psychology and Culture, 2 (1), 1-20. http://dx.doi.org/10.9707/2307-0919.1116.
• Seligman, Martin (2007). Gerçek Mutluluk. (çev. Semra Kunt Akbaş), Ankara: HYB yayınları.
• Soykan, Ömer Naci (2007). Genel Geçer Bir Ahlak Olanaklı Mıdır? Recep Kaymakcan ve diğerleri (Ed.), Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (s. 45-54) içinde. İstanbul: Dem yayınları.
• Taysi, Ebru (2010). Evlilikte Bağışlama: Evlilik Uyumu ve Yüklemelerin Rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 25 (65), 40-52.
• Tiltay, M. A., Torlak, Ö. (2011). Materyalist Eğilim, Dinî Değerler, Marka Bağlılığı ve Tüketici Ahlakı Arasındaki İlişkiler. İş Ahlakı Dergisi, 4 (7), 93-130.
• Topuz, İlhan (2003). Dini Gelişim Seviyeleri ile Dini Başa Çıkma Tutumları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Psikolojisi Bölümü, Bursa.
• Tusî, Nasiruddin (2007). Ahlâk-ı Nâsırî. (ed.) Tahir Özakkaş, (çev. Anar Gafarov-Zaur Şükürov), İstanbul: Litera yayınları.
• Uysal, Enver (2005). Dindarlığın Ahlaki Temeli Üzerine Bazı Düşünceler. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14 (1), 41-59.
• Uysal, Veysel (2006). Geleneksellik-Çağdaşlık Bağlamında Türkiye’de Dindarlık ve Kadın. İstanbul: Dem yayınları.
• Uysal, Veysel (2007). Yetişkinlerde Dindarlık ve Değerler: Dini Hayat, Değer Tercihleri ve Kadına Bakış Eğilimleri. Recep Kaymakcan ve diğerleri (Ed.), Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, (s.215-239) içinde. İstanbul: Dem yayınları.
• Yapıcı, A., Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Dinin Etkisini Hissetme Düzeyleriyle Psiko-Sosyal Uyumları Arasındaki İlişki. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (2), 65-127.
• Yapıcı, A. (2007). Ruh Sağlığı ve Din: Psikososyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan kitabevi.