Öğretmen Görüşleri Bağlamında Okullarda Gürültü Kirliliği Sorunsalı, Teknolojik ve Eğitsel Çözüm Önerileri

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 207 - 230, 30.03.2021

Yemliha Coşkun

https://doi.org/10.15869/itobiad.833459

Cited By: 2

Öz

Okullardaki gürültü kirliliğine ilişkin öğretmen görüşlerini belirlemek amacıyla yapılan bu araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmada, okullardaki gürültü kirliliğini, öğretmenlerin sorun olarak algılama durumları, gösterdikleri tepki biçimleri, psikolojik ve fizyolojik olumsuz etkilenmeleri ve alınabilinecek önlemlere ilişkin görüşlerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim yılı, Kahramanmaraş ili, Onikişubat merkez ilçede kamuya ait 15 farklı okulda, 136’sı ilkokul, 86’sı ortaokul ve 120’si de lisede görev yapan toplam 342 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada çalışma grubunun oluşturulması sürecinde olasılık temelli örnekleme yöntemlerinden küme örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında, genel bilgi formunun yanı sıra, orijinali Bulunuz ve diğ. tarafından geliştirilmiş yarı yapılandırılmış görüşme formundaki soruların, araştırmacı tarafından kapalı uçlu soru maddelerine çevirerek geliştirdiği anket kullanılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak elde edilen veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Alt problemlerden, gürültü kirliliğinin okul düzeylerine göre karşılaştırılmasının yapılmasında kaykare tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın diğer alt problemleri için elde edilen veriler ise, okul düzeyi bağlamında frekans, yüzde ve aritmetik ortalama teknikleriyle çözümlenerek açıklanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular, öğretmenlerin büyük çoğunluğunun okullardaki gürültü kirliliğini, önemli bir sorun olarak algıladıkları, en fazla gürültünün ilkokullar, daha sonra ortaokullar ve liselerde olduğunu gösterirken, öğretmen görüşlerine göre okullardaki en yüksek gürültü kirliliğinin öğrenci kaynaklı olduğu görülmektedir. Okullarda öğrenci kaynaklı gürültü kirliliğini önleme konusunda öğretmenlerin genel çoğunluğunun öğrencileri uyarmayı tercih ettikleri görülmektedir. Çözüm olarak, eğitim ortamlarında ölçüm çalışmaları yapılarak gürültü kaynaklarının belirlenmesi ve konunun muhatapları nezninde, insan ve teknik donanıma bağlı gürültü kaynaklarının oluşturduğu gürültü kirliliğinin en aza indirilmesi ya da mümkünse ortadan kaldırılması yönünde teknik, eğitsel ve yasal, çaba ve çözüm yollarına başvurulmalıdır. 

Anahtar Kelimeler

İlkokul, Ortaokul, Lise, Gürültü Kirliliği, Öğretmen Görüşleri

Noise Pollution Problems in Schools in The Context Of Teachers ‘Views, Technologıcal And Educational Solutions

Öz

This research, conducted to determine teachers' views on noise pollution in schools, is a descriptive study in the scanning model. In the study, it was tried to determine the perception of noise pollution in schools as a problem by teachers, the way they react, their negative effects on psychological and physiological and the measures that can be taken. The study group of the study consists of 342 teachers, 136 of whom are working in primary schools, 86 in secondary schools and 120 in high schools, in 15 different public schools in the city of Kahramanmaraş, central district, in the 2018-2019 academic year. In the study, cluster sampling technique, one of the probabilistic sampling methods, was used to determine the study group. In the collection of research data, in addition to the general information form, the original Buliniz et al. The questionnaire developed by the researcher by converting the questions in the semi-structured interview form to closed-ended question items developed by The data obtained were analyzed through the SPSS program. Among the sub-problems, the skateboard technique was used to compare noise pollution according to school levels, while the data obtained for other sub-problems were analyzed by frequency, percentage and arithmetic mean techniques in the context of school level. According to the findings obtained in the study, it is thought that the majority of teachers perceive noise pollution in schools as an important problem and the highest noise is in primary schools, then secondary schools and high schools. It is observed that the general majority of teachers prefer to warn students in order to prevent noise pollution. As a solution, technical, educational and legal efforts and solutions should be used to minimize or if possible eliminate noise pollution caused by noise sources due to human and technical equipment in educational environments. 

Anahtar Kelimeler

Primary School, Secondary School, High School, Noise Pollution, Teacher Opinions

Kaynakça

• Abakay, H. ve Bulunuz, M. (2018). Okul içi ve dışı gürültü düzeylerinin karşılaştırılması. ACJES, 2 (1), 53-65. doi: 10.31805/acjes.364014
• Arpacı, A. S. (1995). Gürültü kirliliğinin incelenmesi ve öneri getirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi). Yıldız Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Erişim adresi: http://dspace.yildiz.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/1/9625/0008819.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Arseven, A. D. (1994). Alan araştırma yöntemi (2. Baskı). Ankara: Gül Yayınevi.
• Arık, İ. A. (1998). Psikolojide bilimsel yöntem (2. Baskı). İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Bernardi, N. ve Kowaltowski, D.C.C.K., (2006). Environmental comfort in school buildings, a case study of awareness and participation of users. Environments and Behaviour, 38 (2), 155-172. doi: 10.1177/0013916505275307
• Bayramoğlu, E., Işık, B. Ö. ve Demirel, Ö. (2014). Gürültü kirliliğinin kent parklarına etkisi ve çözüm önerileri: Trabzon kenti örneği. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 4 (9), 35-42. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/92509
• Bilgili, S.,Türkel, E., Altınoluk, H.M., Hüsmen, N., Bütün, A. ve Ertorun, H. (2011). Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, çevresel gürültü ölçüm ve değerlendirme kılavuzu. Ankara. Erişim adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/icerikler/cevresel-gurultu-olcum-ve-degerlend-rme-klavuzu-20180209145104.pdf
• Bulunuz, N. (2014). Noise pollution in Turkish elementary schools: Evaluation of noise pollution awareness and sensitivity training. International Journal of Environmental & Science Education, 9, 215-234. doi:10.12973/ijese.2014.212a
• Bulunuz, M., Bulunuz, N. ve Tuncal, J. K. (2017). Assessment of noise level in a school with acoustic improvement (Akustik iyileştirme yapılmış bir okulda gürültü düzeyinin değerlendirilmesi). Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13 (4), 637-658. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/356541
• Bulunuz, M. ve Güner, F. (2017). Öğretmen görüşlerine göre okulda gürültü düzeyinin değerlendirilmesi: Fransa ve Türkiye örneği. Turkish studies, 12/35, 69-87. doi: 10.7827/TurkishStudies.12357
• Bulunuz, M., Bulunuz, N., Tavşanlı, Ö.F., Orbak, A.Y. ve Mutlu, N. (2018). İlkokullarda gürültü kirliliğinin düzeyi, etkileri ve kontrol edilmesine yönelik sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Education Journal, 26 (3), 661-671. doi:10.24106/kefdergi.412246.
• Cansaran, D. (2019). Gürültü düzeyini belirlemeye yönelik bir çalışma: Amasya örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 74 (1), 89-108. doi.org/10.33630/ausbf.523208
• Choi, C.Y. ve McPherson, B., (2005). Noise levels in Hong Kong primary schools: Implications for classroom listening. International Journal of Disability, Development and Education, 52 (4), 345- 360. doi: 10.1080/10349120500348714
• Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği. (2008, 7 Mart) Resmi Gazete (Sayı: 26809). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/03/20080307-6.htm
• Debnath, D. , Nath, S.K ve Barthakur, N.K. (2012). Environmental noise pollution in educational institutes of Nagaon Town, Assam, India. Global Journal of Science Frontier Research Enviornment & Earth Sciences, 12 (1), 1-5. Erişim adresi: https://www.journalofscience.org/index.php/GJSFR/article/view/703/576
• Engin, A. O., Özen, Ş. ve Bayoğlu, V. (2009). Öğrencilerin okul öğrenme başarılarını etkileyen bazı temel değişkenler. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Journal of the Institute of Social Sciences, 3, 125-156. Erişim adresi: https://atif.sobiad.com/index.jsp?modul=makale-goruntule&id=AWCuweIZoDuH9Br_eA3v
• Gergerlioğlu, U. (2017). Gürültünün önlenmesi kapsamında gürültü vergisine kavramsal bakış. International Congress Of Eurasian Social Sciences (ICOESS) Özel Sayısı, 8 (28), DCLVIII- DCLXXI. Erişim adresi: file:///C:/Users/user/Downloads/avrasya.pdf
• Güler, Ç. ve Çobanoğlu, Z. (1994). Gürültü (1. Baskı), Ankara: Aydoğdu Ofset.
• Ibrahim, Z., ve Richard, H. (2000). Noise pollution at school environment located in residential area. Jurnal Kejuruteraan Awam (J Civil Eng), 12 (2), 47-62. Erişim adresi: https://engineering.utm.my/civil/mjce/wp-content/uploads/sites/40/2013/10/Noise-Pollution-at-School Environment-Located-in-Residential-Area.pdf
• Ikenberry, L. D. (1974) School noise and its control. Journal of Environmental Health, 36 (5), 493-499. Erişim adresi: https://eric.ed.gov/?id=EJ095314
• Kılıççı, Y. (1992). Okulda Ruh Sağlığı, Anı Yayıncılık.
• Klatte M., Hellbrück J., Seidel J. ve Leistner P. (2010). Effects of classroom acoustics on performance and well-being in elementary school children: A field study. Environment Behavior, 42 (5), 659-692. doi.org/10.1177/0013916509336813
• Knecht, H. A., Nelson, P. B., Whitelaw, G. M., ve Feth, L.L. (2002). Background noise levels and reverberation times in unoccupied classrooms: Predictions and measurements. American Journal of Audiology, 11 (2), 65–71. doi.org/10.1044/1059-0889(2002/009)
• Maraş, E. E., Maraş, H. H., Maraş , S.S. ve Alkış, Z. (2011). CBS verilerinden çevresel gürültü haritalarının hazırlanmasında kullanılan tahmin yönteminin analizi. Harita Dergisi, 145, 52-60. Erişim adresi: https://www.harita.gov.tr/images/dergi/makaleler/145_5.pdf
• Merkit, M. ve Bulunuz, M. (2019). İlkokul örnekleminde gürültü düzeyi ölçümü ve öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi: İzmir örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 1-26. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/764069
• Özbıçakcı, Ş., Çapık, C., Aydoğdu, Gördes, N., Ersin, F. ve Kıssal, A. (2012). Bir okul toplumunda gürültü düzeyi tanılaması ve duyarlılık eğitimi. Eğitim ve Bilim, 37 (165), 238-245. Erişim adresi: file:///C:/Users/user/Downloads/1242-18388-1-PB.pdf
• Polat, S. ve Buluş-Kırıkkaya, E. (2004, Temmuz). Gürültünün eğitim-öğretim ortamına etkileri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/13116502-Gurultunun-egitim-ogretim-ortamina-etkileri-ozet.html
• Sezgin, S. ve Mutlu, A. (2017). Ülkemizde gürültü farkındalığı sorunu: Şişli örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (2), 676-700. doi.org/10.26745/gaziuiibfd.418599
• Siebein, G., Gold, M. A., Siebein, G., ve Ermann, M.G. (2000). Ten ways to provide a high quality acoustical environment in schools. Language Speech and Hearing Services in Schools, 31 (4), 376–384. doi.org/10.1044/0161-1461.3104.376
• Smaldino, J. J., ve Crandell, C. C. (2000). Classroom amplification technology: Theory and practice. Language Speech and Hearing Services in Schools, 31 (4), 371–375. doi.org/10.1044/0161-1461.3104.371
• Stansfeld, S.A. ve Matheson M.P. (2003). Noise pollution: Non-auditory affects on health. British Medical Bulletin, 68 (1):243–257. doi.org/10.1093/bmb/ldg033
• Tamer Bayazıt, N., Küçükçiftçi, S. ve Şan, B. (2013). İlköğretim okullarında gürültüden rahatsızlığın alan çalışmalarına bağlı olarak saptanması. TTMD Dergisi, 83, 37-48. Erişim adresi: https://file.ttmd.org.tr/makale/83-2.PDF
• Tekindal, S. (2002). Okullarda ölçme ve değerlendirme yöntemleri. Kocaeli: Evrim Yayınevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım A.A., Turan G., Alay EE., Demiroluk, Ö., Kuplay, YY. ve Karaca D. (2018) Yoğun bakımda gürültü farkındalığı için neler yapabiliriz? Turkish Journal of Intensive Care. 16 (1):10-16. doi: 10.4274/ tybd.86547
• Zannin, P.H.T ve Marcon C.R., (2007). Objective and subjective evaluation of the acoustic comfort in classrooms. Applied Ergonomics, 38 (5), 675-680. doi.org/10.1016/j.apergo.2006.10.001