Tax Justice in Taxation of Wage Income in Turkey: The Case of Taxation of Athletes

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 2936 - 2951, 30.09.2021

Osman Kağan Ergür Ahmet Köstekçi

https://doi.org/10.15869/itobiad.907247

Öz

The social needs that emerged with the transition of people to a collective life were met by modern organizations such as government. The government needed public revenues in order to supply the needs of the society on the one hand, and to finance public needs on the other. In this process, taxes have come to the fore as an important fiscal tool in financing public services. With the developments in the 20th century and the government's intervention in the economy, tax became a tool used in the realization of economic and social objectives. Therefore, taxes have reached a multi-dimensional structure such as financing public expenditures, ensuring economic growth and development, and establishing justice in income distribution. However, there is injustice in taxation due to the internal dynamics and structure of tax systems. Such a structure, which makes it difficult to realize the social purpose of the tax, causes tax loss for government in the formal economy, making it difficult to establish the fiscal purpose of the tax. Based on this situation, in this study, the withholding rates and taxation procedures applied in the taxation of athletes' wages were taken into consideration and it was aimed to determine the factors that cause tax injustice and tax loss of the government in the formal economy. In the study conducted within the scope of the stated purpose, it was concluded that the system applied in the taxation of athletes' wages in Turkey caused both injustice in taxation and loss of income in the formal economy. In other words, it has been determined that not everyone is under the obligation to meet public expenditures to the extent of their financial power. Considering the findings obtained, policy recommendations regarding the elimination of injustice in taxation arising from the taxation of athletes' wages and reducing the income loss of the state were presented. 

Anahtar Kelimeler

Income Tax, Wage Income, Tax Justice, Athlete Wages, Taxation of Athletes

Türkiye’de Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesinde Vergi Adaleti: Sporcuların Vergilendirilmesi Örneği

Öz

İnsanların toplu bir yaşama geçişi ile birlikte ortaya çıkan toplumsal ihtiyaçlar, devlet dediğimiz modern organizasyonlar tarafından karşılanmıştır. Devlet, bir yandan toplumun ihtiyaçlarını karşılarken diğer yandan kamusal ihtiyaçların finansmanını sağlamak üzere kamu gelirlerine gereksinim duymuştur. Bu süreçte vergiler, kamusal hizmetlerin finanse edilmesinde önemli bir mali araç olarak ön plana çıkmıştır. 20. Yüzyılda yaşanan gelişmeler ve devletin ekonomiye müdahalesiyle birlikte vergi, ekonomik ve sosyal amaçların gerçekleştirilmesinde de başvurulan bir araç olmuştur. Dolayısıyla vergiler, kamu harcamalarının finanse edilmesi, ekonomik büyüme ve kalkınmanın sağlanması ve gelir dağılımında adaletin tesis edilmesi gibi çok boyutlu bir yapıya kavuşmuştur. Ancak vergi sistemlerinin iç dinamikleri ve yapısından kaynaklı olarak vergilemede adaletsizlik söz konusu olmaktadır. Verginin sosyal amacının gerçekleştirilmesini güçleştiren böylesi bir yapı, kayıt içi ekonomide devletin vergi kaybına neden olarak verginin mali amacının da tesis edilmesini güçleştirmektedir. Buradan hareketle yapılan bu çalışmada, sporcu ücretlerinin vergilendirilmesinde uygulanan tevkifat oranları ve vergilendirme usulleri dikkate alınarak, vergi adaletsizliğine ve kayıt içi ekonomide devletin vergi kaybına neden olan unsurların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Belirtilen amaç kapsamında yapılan araştırmada, Türkiye’de sporcu ücretlerinin vergilendirilmesinde uygulanan sistemin hem vergilemede adaletsizliğe hem de kayıt içi ekonomide gelir kaybına neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Diğer bir ifade ile herkesin mali gücü ölçüsünde kamu giderlerini karşılama yükümlülüğü altına girmediği tespit edilmiştir. Elde edilen tespitler dikkate alınarak, sporcu ücretlerinin vergilendirilmesinden kaynaklı vergilemede adaletsizliğin giderilmesine ve devletin gelir kaybının azaltılmasına ilişkin politika önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Gelir Vergisi, Ücret Gelirleri, Vergi Adaleti, Sporcu Ücretleri, Sporcuların Vergilendirilmesi

Kaynakça

• Arıkan Z. ve İnneci A. (2018). Türkiye’de Asgari Geçim İndirimi Uygulaması ve Özellik Arz Eden Hususlar. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Yayınları, 692-698.
• Bay H. ve İnneci A. (2017). Vergi Adaleti Açısından Türkiye’de Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesi. International Journal of Public Finance, 2(2), 38-61.
• Budak T. (2006). Türk Vergi Hukukunda Anayasal Ölçüt: Mali Güç. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Bilim Dalı, İstanbul.
• Çeribaş D. (2020). Türkiye’de Sporcu Ücretlerinin Vergilendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10(2), 555-583.
• Demircan A.S. (2015). Katma Değer Vergisi: Vergi Adaleti, Eşitlik ve Sosyal Devlet. TBB Dergisi, 121, 277-290.
• Erkin G. (2012). Artan Oranlılık. Ankara Barosu Dergisi, 3, 237-254.
• Gök M., Biyan Ö., Akar S. (2013). Vergilemede Adalet İlkesinin Anayasal Temelleri ve Uygulamaya Yansımaları: Seçilmiş OECD Ülkeleri Açısından Karşılaştırmalı Bir Analiz. Marmara Üniversitesi İ.İ.B Dergisi, 34(1), 269-292.
• Güran M.C. (2004). Vergilemede Adalet ve Gelir Vergisi Uygulaması. H.Ü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 243-265.
• Karakaş M. (2019). Mükelleflerin Vergi Adaletine İlişkin Bakış Açıları: Diyarbakır ve Yalova Örneği. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 16-36.
• Kargı V. (2017). Vergilendirme Yetkisi ve Vergilendirmede Adalet. Journal of Awareness, 2(3S), 59-70.
• Kılıç Ö. (2018). Türkiye’de Vergi Adaleti. Akademik Bakış Dergisi, 66, 396-411.
• Kısacık Ö. (2020). Güncel Değişiklikler Işığında Sporcuların Vergilendirilmesi. Erişim Adresi: http://www.erdem-erdem.av.tr/yayinlar/hukuk-postasi/guncel-degisiklikler-isiginda-sporcularin-vergilendirilmesi/ (20.01.2021).
• Kızıl E. (2020). Türk Vergi Sisteminde Sporcuların ve Elektronik Sporcuların Vergilendirilmesi. Mali Çözüm Dergisi, 30(159), 261-273.
• Öncel M., Kumrulu A., Çağan N. (2018). Vergi Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Safi İ. (2018). Adalet ve Siyaset İlişkisi Üzerine. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 12, 63-74.
• Saygın Ö. (2019). Vergi Teşviki Bağlamında Türk Vergi Mevzuatında Futbolcuların Vergilendirilme Usulü. Vergi Raporu Dergisi, 234, 126-141.
• Şenyüz D., Yüce M., Gerçek A. (2016a). Vergi Hukuku Genel Hükümler. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Şenyüz D., Yüce M., Gerçek A. (2016b). Türk Vergi Sistemi. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Taşkan Y.Z. (2018). Vergi Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Topakkaya A. (2008). Adalet Kavramı Bağlamında Aristoteles-Platon Karşılaştırması. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 27-46.
• Türkay İ. (2017). Tüm Yönleriyle Asgari Geçim İndirimi Uygulaması. İş ve Hayat Dergisi, 3(5), 135-173.
• Türkay İ. (2020). Sporcu ve Hakem Ücretlerinin Vergilendirilmesinde Son Yapılan Değişiklikler. Erişim Adresi: https://vergialgi.net/sporcu-ve-hakem-ucretlerinin-vergilendirilmesinde-son-yapilan-degisiklikler (E.T: 20.01.2021).
• Yeniçeri H. (2014). Ücret Gelirlerinin Vergilendirme Usulleri ve Vergi Adaleti. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 77-85.