Kripto Paralarda Fiyat Balonlarının İncelenmesi: Pandemi Öncesi ve COVID-19 Dönemi İçin Bir Uygulama

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 2310 - 2327, 30.09.2021

İhsan Erdem Kayral

https://doi.org/10.15869/itobiad.931552

Cited By: 1

Öz

Çin, ilk SARS-CoV-2 (COVID-19) vakasını 31.12.2019 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) bildirmiştir. Bununla birlikte söz konusu virüs kısa sürede Dünya'da 200'den fazla ülkeye yayılmıştır. 07.04.2021 tarihi itibariyle Dünyada 133 milyondan fazla vaka tespit edilirken, yaklaşık 2.9 milyon kişi hayatını kaybetmiştir. Pandemi koşullarında hükümetler vatandaşlarını korumak için farklı politikalar izlediler. Pandemi, bu ülkelerdeki sağlık sistemine ek olarak borsaları ve altın, petrol, kripto para gibi çeşitli küresel varlıkları da etkilemiştir. Bu çalışmada, 26.06.2018 - 07.04.2021 dönemi için piyasa değeri en yüksek olan kripto para birimlerinde fiyat balonlarının varlığının incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışma kapsamında, pandemi öncesi ve pandemi döneminde on kripto para birimindeki fiyat balonlarının araştırılması için SADF testi uygulanmıştır. Buna göre, on kripto para biriminden sekizinin fiyat balonuna sahip olduğu tespit edilmiştir. Pandemi öncesi dönemde en yüksek fiyat balonu sayısının toplam 84 işlem günü ile Binance Coin'de görüldüğü belirlenmiştir. Sırasıyla, Bitcoin, Chainlink (Bitcoin ile aynı gün sayısı), Litecoin ve Tether bu kripto para birimini takip etmiştir. Bununla birlikte, COVID-19 salgınında işlem günü bazında en yüksek fiyat balonu, toplam 230 gün ile Theta'da görülmüştür. Pandemi döneminde, Chainlink, Bitcoin, Ethereum, Cordano, Binance Coin ve Litecoin, Theta'yı sırasıyla 183, 140, 104, 94, 66 ve 28 işlem günü ile takip etmiştir. Fiyat balonlarının yaklaşık yüzde yetmiş beşi pandemi döneminde görülmüştür. Bu sonuçlar, kripto para birimlerinin yeni yatırımlar için spekülatif varlıklar olduğunu göstermektedir. Tüm analiz dönemi değerlendirildiğinde ise toplam 234 gün ile Chainlink'te en yüksek fiyat balonu tespit edilmiştir. Ayrıca, Bitcoin 131 gün ile aralıksız en uzun fiyat balonunu göstermiş, Theta ve Ethereum bu kripto parayı takip etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kripto Para, Fiyat Balonu, COVID-19, SADF Modeli, Piyasa Değeri

Examination of Price Bubbles in Cryptocurrencies: An Application for the Pre-pandemic and During COVID-19 Period

Öz

China reported the first SARS-CoV-2 (COVID-19) case to the World Health Organization (WHO) on 31.12.2019. However, it spread to more than 200 countries in the World in a short period. By the date 07.04.2021, more than 133 million cases were detected in the World, approximately 2.9 million people died. In pandemic conditions, governments applied different policies to protect their citizens. In addition to the healthcare system in these countries, the pandemic affected stock markets and various global assets such as gold, petrol, cryptocurrencies, etc, as well. In this study, it is aimed to examine the presence of the price bubbles in the highest market cap cryptocurrencies for the period of 26.06.2018 - 07.04.2021. Within the scope of this study, SADF test is applied to investigate price bubbles in ten cryptocurrencies before and during the pandemic period. Accordingly, it is found that eight of ten cryptocurrencies have price bubbles. It is determined that the highest number of price bubbles in the pre-pandemic period is seen in Binance Coin with a total of 84 trading days. Bitcoin, Chainlink (same days with Bitcoin), Litecoin, and Tether follow this cryptocurrency, respectively. However, the highest price bubble on a trading day basis in the COVID-19 pandemic is seen in Theta with a total of 230 days. During pandemic, Chainlink, Bitcoin, Ethereum, Cordano, Binance Coin, and Litecoin follow Theta with 183, 140, 104, 94, 66, and 28 trading days, respectively. Approximately seventy-five percent of price bubbles are seen during the pandemic period. These results show that cryptocurrencies are speculative assets for new investments. When all the analysis period is evaluated, the highest number of a price bubble is detected in the Chainlink with a total of 234 days. Besides, Bitcoin shows the longest price bubble without any breaks with 131 days. Theta and Ethereum follow this cryptocurrency.

Anahtar Kelimeler

Cryptocurrency, Price Bubble, COVID-19, SADF Model, Market Cap

Kaynakça

• Baur, D. G., Hong, K. ve Lee, A.D. (2017). Bitcoin: Medium of Exchange or Speculative Assets? Erişim adresi: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2561183
• Bouoiyour, J. ve Selmi, R. (2016). Bitcoin: A Beginning of A New Phase?. Economic Bulletin, 36 (3), 1430–1440.
• Bouri, E., Azzi, G. ve Dyhrberg, A.H. (2017). On the Return-Volatility Relationship in the Bitcoin Market Around The Price Crash of 2013. Economics, 11 (2), 1–16.
• Carpenter, A. (2016). Portfolio Diversification with Bitcoin. Journal of Undergraduate in France, 1-27.
• Charles, A. ve Darne, O. (2018). Volatility Estimation for Bitcoin: Replication and Extension. International Economics, 1-15.
• Cheah, E. ve Fry, J. (2015). Speculative Bubbles in Bitcoin Markets? An Empirical Investigation Into the Fundamental Value of Bitcoin. Economics Letters, 130, 32–36.
• Cheung, A., Roca, E. ve Su, J. (2015). Crypto-currency Bubbles: An Application of the Phillips-Shi-Yu (2013) Methodology on Mt.Gox Bitcoin Prices. Applied Economics, 47, 2348–2358.
• Coin Market Cap. (2021, 07.04.2021). Erişim adresi: https://coinmarketcap.com/
• Dwyer, G.P. (2015). The Economics of Bitcoin and Similar Private Digital Currencies. Journal of Financial Stability, 81-91.
• Dyhrberg, A.H. (2016). Hedging Capabilities of Bitcoin. Is It the Virtual Gold?. Finance Research Letters, 139-144.
• Enoksen, F.A., Landsnes, C.J., Lucivjanska, K. ve Molnar, P. (2020). Understanding Risk of Bubbles in Cryptocurrencies. Journal of Economic Behavior and Organization, 176, 129-144.
• European Central Bank (ECB). (2012). Virtual Currency Schemes. Erişim adresi:https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/virtualcurrencyschemes201210en.pdf
• Glaser, F., Zimmermann, K., Haferhorn, M., Weber, M.C. ve Siering, M. (2014). Bitcoin - Asset or Currency? Revealing Users’ Hidden Intentions. In: Twenty Second European Conference on Information Systems, ECIS 2014, Tel Aviv, 1–14.
• Grinberg, R. (2011). Bitcoin: An Innovative Alternative Digital Currency. Hastings Sci. Tech. LJ., 4, 160–211.
• Gronwald, Marc. (2014). The Economics of Bitcoins - Market Characteristics and Price Jumps. CESifo Working Paper, (5121).
• Huang, C., Wang, Y., Li, X., Ren, L., Zhao, J., Hu, Y. ve Cheng, Z. (2020). Clinical Features of Patients Infected with 2019 Novel Coronavirus in Wuhan, China. The Lancet, 395 (10223), 497-506.
• Katsiampa, P. (2017). Volatility Estimation for Bitcoin: A Comparison of GARCH Models. Economics Letters, 158, 3-6.
• Kayral, İ.E. (2020). En Yüksek Piyasa Değerine Sahip Üç Kripto Paranın Volatilitelerinin Tahmin Edilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12 (22), 152-168.
• Kayral, İ.E. (2020). BİST Sektör Endekslerinde Ocak Ayı Anomalisinin incelenmesi. Finansal Dinamikler Küreselleşme Sürecinde Finansal Gelişmeler. 201-215. Baskı Yeri: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mete, S., Koy, A. ve Ersoy, H. (2019). Kriptoparalarda Fiyat Balonu İncelemesi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 13 (1), 105-120.
• Öztürk, M.B, Arslan, H., Kayhan, T. ve Uysal, M. (2018). Yeni Bir Hedge Enstrumanı Olarak Bitcoin: Bitconomi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 217-232.
• Phillips, P.C.B., Wu, Y. ve Yu, J. (2011). Explosive Behavior in the 1990s NASDAQ: When Did Exuberance Escalate Asset Values?. International Economic Review, 52(1): 201e26.
• Phillips, P.C.B., Shi, S. ve Yu, J. (2013). Technical Supplement to the Paper: Testing For Multiple Bubbles: Limit Theory of Real Time Detectors. Cowles Foundation, Discussion Paper No. 1915.
• Wei, D. (2017). Price Bubbles in Bitcoin: Evidence, Causes and Implications. Journal of Shanghai University of Finance and Economics, No: 1, Vol. 1, 150-62.
• Worldometers, (2021, 07.04.2021). Erişim adresi: https://www.worldometers.info/coronavirus
• Yağmur, A. ve Mangır, F. (2020). Bitcoin Piyasasında Rassal Yürüyüş Hipotezi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18 (2), 161-175.
• Zeren, F. ve Esen, S. (2018). Geleceğin Para Birimi Ya Da Sadece Bir Balon: Bitcoin. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (39): 433-448.