Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarına Göre “Siyasi İktidar”: Bir Metafor Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 4, 3475 - 3495, 30.12.2021

Davut Gürel

https://doi.org/10.15869/itobiad.960652

Cited By: 3

Öz

Siyaset genel olarak insanların yönetimine ilişkin faaliyetlerin tümünü ifade eder ve tüm bu faaliyetler siyaset biliminin konusudur. Demokratik vatandaş yetiştirmeyi amaçlayan sosyal bilgiler dersinin içeriğini oluşturan sosyal bilim alanlarından biri de siyaset bilimidir. Siyaset biliminin en önemli kavramlarından birini ise siyasi iktidar kavramı oluşturmaktadır. Öğretmenler, özellikle ilköğretim düzeyinde bulunan öğrenciler için oldukça etkili rol modelleridir. Geleceğin öğretmenleri olacak olan sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sorumlu ve demokratik yurttaş yetiştirme amaçlarının etkin bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için siyasi iktidar kavramına ne gibi anlamlar yüklediklerinin bilinmesi oldukça önemli görülmektedir. Bu konuda bilgi sahibi olunması, geleceğin yurttaşlarının da bu kavrama yönelik algılarının nasıl şekilleneceği hakkında fikir verebilecektir. Buradan hareketle yapılan bu çalışmada, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “siyasi iktidar” kavramına yönelik algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim desenine göre tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu bir devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan 139 sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri, yarı yapılandırılmış formla toplanmıştır. Bu formda öğretmen adaylarından “Siyasi iktidar ……. gibidir/benzer; Çünkü…….” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizi ile analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda toplam 76 metafor oluşturulduğu görülmüştür. Bu metaforlardan en fazla tekrar edilenler baba, öğretmen, aslan, çoban, aile metaforlarıdır. Oluşturulan metaforlardan hareketle toplam 11 farklı kategori oluşturulmuştur. Bu kategoriler “koruyup kollayıcıdır”, “herkese eşit mesafededir/adil yaklaşır”, “bilinmezliklerle doludur”, “varlığı gücüne bağlıdır”, “tüm hayatı çevreler”, “halkının rehberidir”, “sürekli değişir”, “fayda gözetenleri cezbeder”, “çıkarlarının peşinden gider”, “güven vermez”, “halkını yansıtır” kategorileridir. Elde edilen bulgulardan hareketle öğretmen adaylarının siyasi iktidar kavramına daha çok olumsuz anlamlar yüklediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Siyaset Bilimi, Siyasi İktidar, Sosyal Bilgiler Eğitimi, Öğretmen Adayları, Metafor Çalışması.

According to Social Studies Prospective Teachers "Political Power": A Metaphor Study

Öz

Politics generally refers to all activities related to the governance of people, and all these activities are the subject of political science. One of the fields of social science that constitutes the content of the social studies course, which aims to raise democratic citizens, is political science. One of the most basic concepts of political science is the concept of “political power”. Teachers are highly effective role models, especially for students at the primary education level. Social studies prospective teachers, who will be the teachers of the future, have an aim to raise responsible and democratic citizens, and it is important to know what meanings teachers attribute to the concept of “political power” to achieve this aim. Having knowledge on this subject will give an idea about how the future citizens' perceptions on this concept will be shaped. Therefore, in the current study aims to examine the perceptions of social studies prospective teachers towards the concept of "political power" through metaphors. The study was designed through the phenomenology design, which is one of the qualitative research designs. The study group of the research consists of 139 social studies prospective teachers to study at a state university. The data of the study were collected with a semi-structured metaphor form prepared for the concept of “political power” of prospective teachers. In this form, prospective teachers were asked to fill in the blanks of sentence such as, “Political power is similar to…….; because it…….". The obtained data were analyzed by content analysis technique. In the study, a total of 76 metaphors were created by prospective teachers. The most repeated of these metaphors are father, teacher, lion, shepherd, family metaphors. A total of 11 different categories were created based on these metaphors. These categories ranked based on how much they contain metaphors. These categories are “protective”, "treat everyone equally/equitably, "enigmatic", “its existence depends on its power”, "encircles all life", " "the guide of its people", “ever-changing”, “attracts the self-seeking”, “lookout for oneself", "untrustworthy", "reflects the people" categories. Based on the findings, it can be said that social studies prospective teachers attribute mostly negative meanings to the concept of “political power”.  

Anahtar Kelimeler

Political Science, Political Power, Social Studies Education, Teacher Candidates, Metaphor Study.

Kaynakça

• Akın, U., & Arslan, G. (2014). İdeoloji ve eğitim: Devlet-eğitim ilişkisine farklı bir bakış. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 81-90.
• Apple, M.W. (2012). Education and power. (2st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203143124
• Aydın, G. (2018). Türkiye'de 2002-2017 yılları arasında öğretim liderliği üzerine yapılmış çalışmaların değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. PegemA Yayıncılık.
• Bendix, R. (1952). Social stratification and political power. American Political Science Review, 46(2), 357-375.
• Bottomore, T. (2017). Siyaset sosyolojisi. E. Mutlu (Çev.), İletişim.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Charteris-Black, J. (2011). Politicians and rhetoric: The persuasive power of metaphor. Springer.
• Coleman, J. S. (2015). Education and political development. (SPD-4), Volume 4 (Vol. 2271). Princeton University Press.
• Creswell, J.W. (2013). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. Ed. S.B. Demir), Eğiten Kitap.
• Çağla, C. (2015). Yeni başlayanlar için siyaset bilimi. Hiperlink.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 1-7.
• Çetin, H. (2001). Devlet, ideoloji ve eğitim. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 201-211.
• Dahl, R. (1989). Who governs? Democracy and power in an American city. Yale University Press.
• Daver, B. (1972). Siyaset bilimine giriş. Doğan Yayınevi
• Dudley, R. L., & Gitelson, A. R. (2002). Political literacy, civic education, and civic engagement: A return to political socialization?. Applied Developmental Science, 6(4), 175-182.
• Dursun, D. (2008). Siyaset bilimi. Beta yayınları.
• Duverger, M. (2007). Siyaset sosyolojisi. Ş. Tekeli (Çev.), Varlık Yayınları.
• Erdoğan, E. (2006). XVI. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nde iktidar-itaat ilişkisine dair bir araştırma: Amasya örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 217-226.
• Ergezer, B. (2003). Liderlik ve özellikleri. Ocak Yayınları.
• Eroğul, C. (2015). Siyaset. G. Atılgan ve E.A. Aytekin (Ed.), Siyaset bilimi: Kavramlar, ideolojiler, disiplinler arası ilişkiler içinde (ss.17-28), Yordam Kitap.
• Ersanlı, B. (2003). İktidar ve tarih: Türkiye’de "resmi tarih" tezinin oluşumu (1929-1937). İletişim yayınları.
• Fedayi, C. (2018). Siyaset bilimi. (8. Baskı). Kadim.
• Fyfe, I. (2007). Hidden in the curriculum: Political literacy and education for citizenship in Australia. Melbourne Journal of Politics, 32, 110-135.
• Gömleksiz, M. N., Kan, A. Ü., & Öner, Ü. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir değer olarak demokrasi kavramına ilişkin metaforik algıları. Değerler Eğitimi Dergisi, 10(24), 79-100.
• Heywood, A. (2018). Siyaset. (19. Baskı.). F. Bakırcı (Çev), BB101 Yayınları.
• Howe, N. (1988). Metaphor in contemporary American political discourse. Metaphor and Symbol, 3(2), 87-104. https://doi.org/10.1207/s15327868ms0302_2
• İbn Haldun. (1982). Mukakdime. (Haz. S. Uludağ). Cilt: I, II. Dergâh Yayınları.
• İnal, K. (2008). Eğitim ve ideoloji. Kalkedon Yayıncılık.
• Kapani, M. (2019). Politika bilimine giriş. (58. Baskı). Serbest Akademi.
• Kara, H. & Tangülü, Z. (2017). Sosyal bilgiler öğretim programında hukuk ve politik okuryazarlığı üzerine bir durum incelemesi. Araştırma ve deneyim dergisi, 2(1).
• Lichtman, M. (2013). Qualitative research in education: A user’s guide. Sage.
• Lockyer, A. (2008). Education for citizenship: Children as citizens and political literacy. In A. Invernizzi & J. Williams (Eds.), Children and citizenship (pp. 20-31). SAGE Publications.
• Lybarger, M. (1983). Origins of the modern social studies: 1900–1916. History of Education Quarterly, 23(4), 455-468.
• Memişoğlu, S. P. & Yılmaz, Ö. (2019). Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının Lider ve Liderlik Kavramlarına İlişkin Metaforik Algıları. Jass Studies- The Journal of Academic Social Science Studies, 75, 1-15. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS8022
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• Mio, J. S. (1997). Metaphor and politics. Metaphor and symbol, 12(2), 113-133. https://doi.org/10.1207/s15327868ms1202_2
• NCSS (1994). Expectations of Excellence: Curriculum Standards for Social Studies. National Council for the Social Studies, Washington, D.C. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED378131.pdf
• NCSS (2010). National curriculum standards for social studies: A framework for teaching, learning, and assessment. Silver Spring, Md: National Council for the Social Studies.
• Nissim, Y. (2020). Draw Me a Shepherd: Student-Teachers' Perceptions and Metaphors on the Image of the" Leader-Teacher". Higher Education Studies, 10(2), 24-37.
• Ocak, G. & Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293-310.
• Önder, E., & Tolunay Ateş, Ö. (2018). Eğitim fakültesi öğrencilerinin yönetici ve lidere ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(3), 498-518. https://doi.org/10.30798/makuiibf.408223
• Özek, B.Y. (2019). Eleştirel kuram (Frankfurt Okulu) bağlamında ideoloji ve eğitim ilişkisinin çözümlenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 1535-1557.
• Öztekin, A. (2016). Siyaset bilimine giriş. Siyasal.
• Parsons, T. (1963). On the concept of political power. Proceedings of the American philosophical society, 107(3), 232-262.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S.B. Demir (Çev. Ed.), Pegem.
• Poulantzas, N. (2018). Political power and social classes. Verso Books.
• Prickette, K. R. (2001). Planning curriculum in social studies. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED464882.pdf.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Shirky, C. (2011). The political power of social media: Technology, the public sphere, and political change. Foreign affairs, 28-41.
• Smith, B. C. (1996). Bureaucracy and political power. In Understanding Third World Politics (pp. 221-242). Palgrave, London.
• Şahin, M. C. (2012). Demokrat Parti dönemi Türkiye’sinde din, siyaset ve eğitim ilişkileri. (Religion, Politics and Education Affairs in the Period of the Democratic Party). Toplum Bilimleri, 6(12), 31-54.
• Tarhan, Ö. (2015). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının politik okuryazarlığa ilişkin görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (ASOS), 3(9), 649-669.
• Tarhan, Ö. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının siyaset kavramına ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 11(19), 873-890. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10034
• Taşdelen, M. (2011). Siyaset sosyolojisi. Kocav Yayınları.
• TDK. (2021). “Siyaset”. http://www.tdk.gov.tr/
• Torres, C.A. (1983). Political power and policy-making in education. 24th Annual Convention of the International Studies Association, Mexico City, Mexico. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED233923.pdf
• Trilokekar, R., El Masri, A., & El Masry, H. (2020). Power, politics, and education: Canadian universities and international education in an era of new geopolitics. Canadian Journal of Higher Education/Revue Canadienne d'enseignement supérieur, 50(3), 79-95. https://doi.org/10.47678/cjhe.vi0.188777
• Vadeboncoeur, J.A., & Torres M.N. (2003). Constructing and reconstructing teaching roles: A focus on generative metaphors and dichotomies. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 24(1), 87-103.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı). Seçkin yayıncılık.
• Yıldız, K., & Ertürk, R. (2019). Yönetici ve lider kavramlarına ilişkin öğretmen görüşleri: Bir metafor çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1190-1216. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.47159-574232
• Yılmaz, F., Göçen, S., & Yılmaz, F. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: Bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1).151-164.
• Yücekök, A. N. (1987). Siyaset’in toplumsal tabanı: Siyaset sosyolojisi. Hiperlink.
• Zarrillo, J.J. (2016). Sosyal bilgiler öğretimi: İlkeler ve uygulamalar. B. Tay ve S. B. Demir (Çev. Ed.), Anı Yayıncılık.