Zorunlu Göç Bağlamında Suriyeli Kadınların Sorunları

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 609 - 623, 31.03.2022

Halide Erdoğan

https://doi.org/10.15869/itobiad.1015949

Öz

İnsanoğlu, hem tarihinin ilk dönemlerinden beri hem de küreselleşme süreci ile birlikte doğa ile mücadele, nüfus artışı, kaynak kıtlığı, afet ve savaş gibi nedenlerle göç etmektedir. Türkiye, 2011 yılından beri iç karışıklık ve savaşın çıkmasından dolayı göç etmek zorunda kalan Suriye halkına ev sahipliği yapmaktadır. Zorunlu göç sebebiyle travmatik bir süreçten geçen pek çok Suriyeli göçmen hem yakınlarını hem de mal varlıklarını kaybetmiştir. Anne ve babası vefat eden kimsesiz çocukların sayısı on binleri aşmış, yoksulluk ciddi boyutlara ulaşmıştır. Kadınların kadın olmanın zorlukları yanında göçmen olmanın da getirmiş olduğu sıkıntılarla yükleri ikiye katlanmaktadır. Dolayısıyla, sayıca fazla olan göçmen kadınların karşılaştığı güçlük ve sıkıntıların objektif bir şekilde ele alınması önem arz etmektedir. Bu araştırmada bahsi geçen şartlar altında Suriye’den Türkiye’ye göç etmek zorunda kalan kadınların toplumsal konumu ve sorunları ele alınmaya çalışılacaktır. Bu çalışmada, göç ve savaşı derinden yaşayan Suriyeli göçmen kadınların sorunlarını kuramsal temelde irdelemek, göç olgusunun kadın üzerinde bıraktığı etkileri analiz etmek ve bu konuda önerilerde bulunmak amaçlanmaktadır. Bu araştırmada, yerli ve yabancı literatür taraması yapılarak, istatistikler bağlamında göç kavramı, dünyada ve Türkiye’deki göçmen nüfus, Suriyeli kadın göçmen kadınların demografik yapısı ve farklı sorunları üzerinde durulmuştur. Araştırmada nitel araştırma yöntemi olarak döküman analizi kullanılmıştır. Genel olarak kadınlar, dil, sağlık, istihdam, eğitim, evlilik, sosyal uyum ve dışlanma, çalışma hayatı, şiddet, istismar gibi konularda sorunlar yaşamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Kadın, Savaş, Suriyeli Kadın, Suriyeli Kadın Sorunları

Problems of Syrian Women in the Context of Forced Migration

Öz

Mankind has been migrating for reasons such as struggle with nature, population growth, resource scarcity, disaster and war both since the early periods of its history and with the globalization process. Turkey has been home to Syrian people who have been forced to emigrate due to internal turmoil and the outbreak of war since 2011. Many Syrian migrants who have gone through a traumatic process due to forced migration have lost both relatives and assets. The number of orphaned children whose parents have passed away has exceeded ten thousand, and poverty has reached serious proportions. In addition to the difficulties of being a woman, the burden of women is doubled with the difficulties of being an immigrant. Therefore, it is important to objectively address the difficulties and difficulties faced by the large number of migrant women. In this study, the social position and problems of women who were forced to emigrate from Syria to Turkey under the mentioned conditions will be discussed. In this study, it is aimed to examine the problems of Syrian migrant women who are deeply experiencing migration and war on a theoretical basis, to analyze the effects of the phenomenon of migration on women and to make suggestions on this issue. In this research, the concept of migration in the context of statistics, the migrant population in the world and in Turkey, the demographic structure of Syrian women migrant women and different problems have been focused on by conducting a survey of domestic and foreign literature. Document analysis was used as a qualitative research method in the study. In general, women have problems with language, health, employment, education, marriage, social adaptation and exclusion, working life, violence, and abuse.

Anahtar Kelimeler

Migration, Women, War, Syrian Women, Syrian Women

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB). (2016). Suriyeliler ile Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları arasındaki evlilik ilişkisi araştırması. Erişim Adresi: https://www.aile.gov.tr/Raporlar/ATHGM/Suriyeliler_ile_Turkiye_Cumhuriyeti_Vatandaslari_Arasindaki_Evlilik_Iliskileri_Arastirmasi.pdf
• Apak, H. (2014). Suriyeli göçmenlerin gelecek beklentileri: Mardin örneği. Birey ve Toplum. 5(9), 125-142. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/307119
• Aydemir, İshak. (2018). Mülteci kadınların karşılaştıkları güçlükler: Batman örneği, Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Balcılar M. (2016). Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin sağlık durumu araştırması: Türkiye'de yaşayan Suriyeli mültecilerde bulaşıcı olmayan hastalık risk faktörleri sıklığı. T.C. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı, World Health Organization. Ankara. Erişim Adresi: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/suriyeli_multeci.pdf
• Baş, M., Molu B., Tuna, H.İ., Baş İ. (2017). Göç eden ailelerin sosyo-kültürel ve ekonomik değişiminin kadın ve çocuk yaşamına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 6(3). 1680-1693. Erişim Adresi: http://www.itobiad.com/tr/pub/issue/30065/309437
• Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.(2014). Türkiye’deki Suriyeli Kadınlar. Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/suriye-raporlari
• Biehl, K. ve Danış, D. (2020). Toplumsal cinsiyet perspektifinden Türkiye’de göç araştırmaları. Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi (SU Gender) ve Göç Araştırmaları Derneği (GAR).
• Buz, S. (2009). Göç ve kentleşme sürecinde kadınların "görünürlüğü". Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17 (17), 40-50. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/spcd/issue/21116/227441
• Cankurtaran, Ö. ve Albayrak, H. (2019). Suriye’den Türkiye’ye kadın olmak. İçinde Ş. Özvarış, B. ve Erdost T. (Ed.), Ankara: Merdiven Yayın.
• Castles, S. ve Miller, M.J. (2008). Göçler çağı: Modern dünyada uluslararası göç hareketleri, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Çelik, C. (2012). Göç, kentleşme ve din. İçinde Akyüz, N.ve Çapcıoğlu, İ.(Ed.), 297-306, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Çubukçu, U.S. (2013). Küreselleşme, göç ve kadın üzerine. Kadın Araştırmaları Dergisi, (1)12, 227-233. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iukad/issue/739/7988
• Dedeoğlu, S. (2000).Toplumsal cinsiyet rolleri açısından Türkiye‘de aile ve kadın emeği. Toplum ve Bilim Dergisi, 86,139-170. Erişim Adresi: https://scholar.google.com/citations?user=uvPMV0UAAAAJ&hl=en
• Erdoğan, M. (2015). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması, Ankara: HUGO Yayınları.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2019). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Erişim Adresi: http://www.sck.gov.tr/wp-content/uploads/2020/08/TNSA2018_ana_Rapor.pdf
• Harding, S. (1995). Can feminist thought make economics more objective?. Feminist Economics, 1(1), 7-32, DOI: 10.1080/714042212
• Internal Displancement Monitoring Centre (IDMC). (2016). Global report on internal displacement. Erişim Adresi: https://www.internal-displacement.org/globalreport2016/
• Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC). (2021). In a changing climate report. Erişim Adresi: https://www.internal-displacement.org/global-report/grid2021/
• Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC). (2021). Syria. Erişim Adresi: https://www.internal-displacement.org/countries/syria
• IOM Un Migration Publications Platform. (2020). World Migration Report. Erişim Adresi: https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2020-turkish-chapter-1
• İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı. (2020). Türkiye'nin insan ticaretiyle mücadele yıllık raporu. Erişim Adresi: https://www.goc.gov.tr/turkiyenin-insan-ticaretiyle-mucadele-yillik-raporlari
• İlkkaracan P., İlkkaracan İ. (1998) Bilanço 98: 75 yılda köylerden şehirlere. İçinde İlkkaracan, P.ve İlkkaracan İ.(Ed.), 305-322. İstanbul: Tarih Vakfı yayınları.
• İnsan Hakları ve Sığınmacılar İçin Dayanışma Derneği. (Mazlumder) (2014). Kamp dışında yaşayan Suriyeli kadın sığınmacılar raporu. Erişim adresi: https://istanbul.mazlumder.org/tr/main/yayinlar/yurt-ici-raporlar /3/mazlumder-kamp-disinda-yasayan-suriyeli-kadin/1116
• Kadın ve Demokrasi Derneği. (2018). Sığınmacı kadınlar ekonomik ve sosyal uyum profil tarama raporu. Erişim adresi: https://kadem.org.tr/wp-content/uploads/2018/05/Profil_Tarama_Calisma_Raporu.pdf
• Kirman, Mehmet Ali (2017). Sosyal bir olgu olarak göç, İçinde Akdoğan, A, Turan, S., Sungur, E., Battal, E., Vural M.E. (Ed.). 109-131, Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Yayınları.
• Kofman, E. (1999). Female ‘birds of passage’ a decade later: Gender and immigration in the European Union. International Migration Review, 33(3): 269-299. DOİ: 10.2307/2547698
• Kömürcü, Y. Özsoy, R., Çobanoğlu, A. (2011). Kadın sığınmacılar: Uluslararası göçün sessiz tanıkları. İçinde Esen E. ve Yazıcı Z. (Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kurt, Y. G. (2011). İnsan ticareti suçu, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Mülteciler Derneği. (2021). Türkiye’deki Suriyeli Sayısı. Erişim adresi: https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi
• Nasirova, A. (2014). Şartlı mültecilerin yerel halka yönelik görüşleri: Afyonkarahisar örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Odman, T. (1996). Kadın mülteciler, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezi Yayınları.
• Oytun, O. ve Gündoğar, S. S. (2015) Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye etkileri, Ankara: Orsam Yayınları.
• Özvarış, Ş, Kaptanoğlu, İ.Y., Ünlü, H.K., Erdost, T. (2019). Kadın Sağlığı Danışma Merkezlerine Başvuran Suriyeli kadınların üreme sağlığı ve toplumsal cinsiyet temelli şiddet hizmetlerine ilişkin ihtiyaçlarının belirlenmesi araştırma raporu. Ankara: Merdiven Yayın.
• Perşembe, E. (2009). Almanya’da çok kültürlü yapının ayrıştırılan unsuru olarak Müslümanlar ve entegrasyon deneyimleri, Milel ve Nihal, 6 (2), 233-263. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/milel/issue/10458/128041.
• Plüss, C. (2012). Göç ve küreselleşen Din, çev. İlkay Şahin, içinde: Din Sosyolojisi, Clarke P.B. (Ed.), Ankara: İmge Yayın.
• Şeker, D. ve Uçan, D. (2016). Göç sürecinde kadın. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1) , 199-214, DOI: 10.18026/cbusos.36200
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). Uluslararası Göç İstatistikleri, Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Uluslararasi-Goc-Istatistikleri-2019-33709
• UNDESA United Nations Department of Economic and Social Affairs. (2020). International migration 2019 Report. Erişim Adresi: https://www.un.org/en/development/desa/population/migration/publications/migrationreport/docs/InternationalMigration2019_Report.pdf
• UNFPA (2015). United nations population fund annual report. Erişim Adresi: https://www.unfpa.org/annual-report-2015
• UNHCR. (2017). Tüm mültecilerin yaşadığı korunma sorunları kadınlar tarafından da paylaşılır. Erişim Adresi: https://www.unhcr.org/tr/11160-tum-multecilerin-yasadigi-koruma-sorunlari-kadinlar-tarafindan-da-paylasilir.html
• UNHCR (2019). Global report. Erişim Adresi: https://reporting.unhcr.org/sites/default/files/gr2019/pdf/GR2019_English_Full_lowres.pdf
• UNODC United Nations Office on Drugs and Crime (2018), Annual report . Erişim Adresi: https://www.unodc.org/documents/AnnualReport/Annual-Report_2018.pdf
• Yılmaz, A. (2019). Göç ve kadın: Göçün feminizasyonu ve kadın göçmenlerin durumu. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 17 (1). 383-400. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cbayarsos/issue/44164/545290