Analysis of Qaf Sura in Terms of Eloquence (Construction and Notice Examples)

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 154 - 177, 31.03.2022

Ömer Faruk Yetim Sehil Derşevi

https://doi.org/10.15869/itobiad.875762

Öz

On the spot and in its decision, word according to mukteday-ı rhetoric, the art of spreading, skillful in the art of speaking and the Arabs at the top It has reached its peak. With the revelation of the revelation to their interlocutors who have such literary style about not being able to bring similar of a defiant te10t Of course it is e10pected to be literary in all aspects. in this instance In the te10t of the subject of e10amination This inevitably brings with it the difficulty of e10plaining literary directions.
The study takes a very important place in the Arabic language for different types of rhetoric To e10amine the verses that form e10amples and which constitutes the main landmark of the article It aims to e10amine the notice and construction sentences. Frame the article It constitutes the e10amples of notice and construction in the chapter of Kâf.
Subject to Research At the time of Kâf as acknowledged in different aspects of ijâz and rhetoric It has been concluded that our study contains denouncement and construction e10amples that we have condensed. However While an intense form of eloquent fiction is pResented It has been witnessed that many aspects of literal subtleties are emphasized, It has been observed that there are more e10amples of denunciation than construction e10amples. The main purpose here is What the Meccan surahs generally want to convey Unite God, faith, belief, morality, hereafter, reckoning, conditions of previous tribes and so on. in cases take sought lessons intended for the interlocutor's lack of information on these issues (The benefit of the news, uncle) and the te10t is thought to have been established from this point.

Anahtar Kelimeler

Quran, Rhetoric, Notification, Insha, Surah Kâf

Kâf Sûresi’nin Belagât Yönünden Tahlili (İnşâ ve İhbâr Örnekleri)

Öz

Yerinde ve kararında, muktezay-ı hale göre söz serdetme sanatı olan belâgat, bu sanatta mahir olan Araplarda doruk noktaya ulaşmıştır. Vahyin nüzulüyle birlikte edebi üsluba sahip muhataplarına benzerini getirme hususunda meydan okuyan bir metnin elbette ki her yönüyle edebi olması beklenir. Bu durum da inceleme konusu yapılan metinde bu edebi yönlerin ortaya konulmasının zorluğunu ister istemez beraberinde getirmektedir.
Çalışma, Arap dilinde çok önemli bir yer tutan belâgat sanatının farklılıklarını barındıran âyetleri irdelemeyi ve makalenin temel noktasını oluşturan ihbâr ve inşâ cümlelerini bunların da ötesinde bu cümlelerin kullanılış amaçlarını incelemeyi hedeflemektedir. Makalenin çerçevesini Kâf sûresinde mevcut olan ihbâr ve inşâ örnekleri alt başlıkları ile birlikte oluşturmaktadır.
Araştırmaya konu Kâf sûresinde icâz’ın ve belâgatın farklı yönlerinin yoğun bir şekilde var olduğuna rastlanıldığı gibi araştırmamızın dayanak noktasını oluşturan ihbâr ve inşâ örneklerinin yoğun bir şekilde işlendiği sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte belagî kurgunun çokça sunulduğu sûrede, lafzî inceliklerin birçok yönünün vurgulandığı ayrıca ihbâr örneklerine inşâ örneklerinden daha fazla yer verildiği görülmüştür. Buradaki temel gayenin ise Mekkî sûrelerde genel olarak işlenen Allah’ın eşi benzeri olmadığını ortaya koyma, inanç ve ahlaki değerlere vurgu, ahirette hesap verme, mizan, sırat, cennet ve cehennem gibi metafizik olguları izah etme, önceki kavimlerin durumları vb. hususlarda görülen eksiklikleri gidermeye yönelik muhatap kesimde ikna edici bir zihin dünyası oluşturma gibi noktalardan hareket edildiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Belâgat, İhbâr, İnşâ, Kâf Sûresi

Kaynakça

• Ahmed Şevkī Abdüsselâm Dayf, Târîḫu’l-edebi’l-ʿArabî, (b.y.y. Dârü’l-maârif, t.y.).
• Âlûsî, Ebü’s-Senâ Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdillâh b. Mahmûd el-Hüseynî el-Âlûsî, Rûḥu’l-meʿânî fî tefsîri’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm ve’s-sebʿi’l-mes̱ânî, Thk. Ali Abdülbârî Âtiyye, 16 Cilt. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1996.
• Baytar, Yaşar Seracettin, “Arap Edebiyatında Mana ile İlgili Güzel Söz Sanatları”, Diyanet İlmi Dergi, 51/1 (Ocak 2015): 102.
• Begavî, Ebu Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ’ el-Begavî, Meʿâlimü’t-tenzîl, Thk. Abdurrezzak el-Mehdî. 5 Cilt. Riyâd: Dârü ihyâi türâsi’l-Ârabî, 2000.
• Beyzavî, Nâsırüddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed) Abdullāh b. Ömer b. Muhammed el-Beyzâvî, Envârü’t-Tenzîl ve Esrârü’t-Te’vîl, Thk. Muhammed Abdurrahman el-Marâşlî, Beyrut: Dârü İhyâi türâs’l-Ârabî, h. 1418.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî, es-Sünen, Thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamid. 4. Baskı. 4 Cilt. Beyrut: Mektebetu’l-asriyye, 2005.
• Ebû Hayyân Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân el-Endelüsî, el-Baḥrü’l-muḥîṭ. Thk. Sıdkî Muhammed Cemil. 2. Baskı. 10 Cilt. Beyrut: Dârü’l-fikr, 1998.
• Ebüssuûd Efendi, İrşâdü’l-ʿaḳli’s-selîm ilâ mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm, Thk. 2. Baskı. 9 Cilt. Beyrut: Dârü ihyâi turasi’l-Ârabî, t.y..
• Hâkim en-Nîsâbûrî. Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed el-Hâkim en-Nîsâbûrî, el-Müstedrek* ʿale’ṣ-Ṣaḥîḥayn (el-Müstedrek ʿale’ş-Şeyḫayn), Thk. Mustafa Abdülkadir Âtâ. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1990.
• el-Halebî Semîn. Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Yûsuf b. İbrâhîm (Abdiddâim) el-Halebî, ed-Dürrü’l-maṣûn fî ʿulûmi’l-kitâbi’l-meknûn. Thk. Ahmed Muhammed el-Ḥarrât. 11 Cilt. Dımeşk: Dârü’l-ḳālem, t.y.
• el-Haşimî, Ahmed. Cevâhiru’l-belâga fî’l-meânî ve’l-beyânî ve’l-bedîʹ, Nşr. Müessesetu el-Hindâvî. Birleşik Arap Emirlikleri: 2017.
• el-İsferâyînî, Ebû İshâk İsâmüddîn İbrâhîm b. Muhammed b. Arabşâh el-İsferâyînî, el-Aṭvel, 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-ḳutubi’l-ilmiyye, t.y.
• el-Necer Muhammed, “Cahiliye Döneminden Abdülkahir el-Cürcani’ye Kadar Belâgatın Gelişimi,” Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (K7AÜİFD), 7/2 (2020/2): 1209-1239.
• İbn Atıyye el-Endelüsî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gālib b. Abdirrahmân b. Gālib el-Muhâribî el-Gırnâtî el-Endelüsî, el-Muḥarrerü’l-vecîz, 6 Cilt. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1998.
• İbn Hişâm, Ḳaṭrü’n-nedâ ve bellü’ṣ-ṣadâ, 11. Baskı. Kâhire: Dârü’n-neşr, 2002.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busrâvî ed-Dımaşkī eş-Şâfiî, Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿazîm*, Thk. Sâmi b. Muhammed Sellame. 8 Cilt. 2. Baskı. Dımeşk: Dârü Tâybe, 1999.
• İbnü’s-Serrâc, Ebû Bekr Muhammed b. es-Serî b. Sehl el-Bağdâdî, el-Uṣûl. Thk. Abdülhüseyn el-Fetlî, 3 Cilt. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, t.y.
• Kazvînî, Ebü’l-Meâlî Celâlüddîn el-Hatîb Muhammed b. Abdirrahmân b. Ömer b. Ahmed el-Kazvînî eş-Şâfiî el-Îżâḥ li-muḫtaṣari Telḫîṣi’l-Miftâḥ, Thk. Muhammed Abdulmunim Hafâcî. 3. Baskı. 3 Cilt. Beyrut: Dârü’l-cîl, 2007.
• Kılıç, Hulusi. “Belâgat”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 5: 380-383. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Muhammed Tâhir İbn Âşûr, et-Taḥrîr ve’t-tenvîr mine’t-tefsîr, 2. Baskı. 30 Cilt. Tunus: ed-Dârü’t-Tunusiyye. 1984.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd en-Nesefî, Medârikü’t-Tenzîl ve Hakāiku’t-Te’vîl, Thk. Yusuf Ali Budeyvî, 3 Cilt. Beyrut: Dârü’l-kelimi’t-tayyib, 1998.
• Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-Râzî et-Taberistânî, Mefâtîḥu’l-ġayb, 2. Baskı. 11 Cilt. Beyrut: Dârü’l-fikr, 2005.
• Sekkâkî, Ebû Ya‘kūb Sirâcüddîn Yûsuf b. Ebî Bekr (b.) Muhammed b. Alî el-Hârizmî es-Sekkâkî, Miftâḥu’l-ʿulûm, Thk. Nâim Zarzur. 2. Baskı. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1987.
• Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed eş-Şevkânî es-San‘ânî el-Yemenî, Fetḥu’l-ḳadîr, 6 Cilt. Dımeşk: Dârü İbn Kesîr, t.y.
• Sevinç, Eyüp. “Arap Belâgat İlminin Tarihi ve Gelişim Aşamaları” Bingöl Üniversitesi İlahiyat fakültesi Dergisi, 5/24 ( 2015): 329-335.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-Taberî el-Bağdâdî, Câmiʿu’l-beyân fî tefsîri’l-Ḳurʾân, Thk. Ahmed Muhammed Şakir. 24 Cilt. Beyrut: Müessesetu’r-risâle, 2000.
• Teftâzânî, Sa‘düddîn Mes‘ûd b. Fahriddîn Ömer b. Burhâniddîn Abdillâh el-Herevî el-Horâsânî et-Teftâzânî, el-Muṭavvel fi’l-meʿânî ve’l-beyân (Şerḥu Telḫîṣi’l-Miftâḥ, eş-Şerḥu’l-muṭavvel, el-Muṭavvel şerḥu Telḫîṣi Miftâḥi’l-ʿulûm). 2. Baskı. İstanbul: 1891.
• Vâhidî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ahmed b. Muhammed en-Nîsâbûrî, el-Basîṭ fî tefsîri’l-Ḳurʾân. 25 Cilt. Riyad: Nşr. İ’madetu’l-bahsi’l-ilmi/İmam Muhammed Bin Suud İslam Üniversitesi, 2008.
• Yaşaroğlu, M. Kâmil. “Kâf Sûresi” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 24, 143-144. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-Zemahşerî, el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl, 2. Baskı. 4 Cilt. Beyrut: Dârü kitabi’l-Ârabî, 1976.