Ulusötesi Sinemada Melodramatik Anlatılar: Ang Lee Sineması Örneği

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 5, 2743 - 2762, 31.12.2023

Bager Gülmez

https://doi.org/10.15869/itobiad.1331613

Öz

Ortak yapımlar ve film alışverişiyle uluslararası bir konumda yer alan sinema, küreselleşmenin ve göçün etkisiyle ulusal sınırları daha fazla esneterek ulusötesi bir noktada konumlanır. Özellikle göçmen yönetmenlerin üretmiş olduğu filmler hem yerel hem de egemen kültürleri bir araya getirerek ikisinin de sınırlarını bulanıklaştırır; yeni bir melez kültür yaratır. Tayvan’da doğan sinema yönetmeni Ang Lee de ABD’de yaşayan bir Asyalı olarak filmlerinde Doğu-Batı arasındaki kültürel farklılıkları, insanlık hallerini anlatılarına dâhil eder. Ang Lee’nin kurmuş olduğu bu temel çatışmaya ise çoğunlukla melodramatik ögeler eşlik eder. Betimsel analiz yönteminin kullanıldığı bu çalışmada Ang Lee’nin yönetmenliğini üstlendiği ilk dönem filmlerinden The Wedding Banquet (Düğün Yemeği, 1993) ve yönetmene uluslararası tanınırlık sağlayan Crouching Tiger, Hidden Dragon (Kaplan ve Ejderha, 2000) filmleri ulusötesi bir zeminde melodramatik ögeler bağlamında incelenmiştir. Bu bağlamda, The Wedding Banquet (1993) filminde, ABD’de yaşayan Tayvanlı bir karakter üzerinden ABD’deki göçmenlik durumu, farklı kimliklerin bir arada yaşayışı, Asyalı bireyler arasındaki kuşak çatışması, bireysel arzular ve geleneksel yapı arasındaki gerilim bir aile melodramı aracılığıyla işlenmeye çalışılmıştır. Ang Lee’nin çalışmada incelenen bir diğer filmi Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000) filmi Konfüçyüsçülük ve Taoizm gibi Çin kültürüne ait öğretileri ulusötesi bir bağlamda popüler sinema zeminine taşır. Bireylerin gelişiminde farklı yaklaşımları ortaya koyan bu öğretiler, şövalye hikâyeleri olan wuxia anlatısı içerisinde ABD tarihindeki en çok izlenen yabancı film olur. Yapım aşamasında ABD’den Tayvan’a kadar farklı ülkelerden yapılan katkılar ve Asya’nın çeşitli ülkelerinden gelen oyuncularla üretilen film, Çin öğreti ve geleneklerini popüler sinemanın anlatı kodlarıyla birleştirir. Sonuç olarak, Ang Lee sinemasının ulusötesi bir konumda melodramatik ögelerle şekillendiği, anlatılarında Doğu ve Batı kültürlerinin etkileşimiyle yeni bir melez kültürün yaratıldığı ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Ang Lee, Hollywood, Ulusötesi Sinema, Melodram, Kültürel Melezlik

Melodramatic Narratives in Transnational Cinema: The Case of Ang Lee’s Cinema

Öz

Cinema, which is in an international position with co-production and film exchange, is positioned at a transnational point by stretching national borders more with the effect of globalization and migration. Especially, film produced by immigrant directors, bring together both local and dominant cultures, blurring the boundaries of both, creates a new hybrid culture. Ang Lee, a film director born in Taiwan, as an Asian living in the USA, includes cultural differences between East and West and human conditions in his films. This basic conflict established by Ang Lee is mostly accompanied by melodramatic elements. Using the descriptive analysis method, the aim of this study is to examine Ang Lee’s first period films The Wedding Banquet (1993) and Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000), which gave the directors international recognition, in the context of melodramatic elements on a transnational basis. In this context, The Wedding Banquet (1993), through a Taiwanese character living in the US, the immigration situation in the US, the coexistence of different identities, the generational conflict between Asian individuals, the tension between individual desires and the traditional structure are tried to be processed through a family melodrama. Ang Lee's Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000), another film analyzed in this study, brings Chinese cultural teachings such as Confucianism and Taoism to the popular cinema in a transnational context. These teachings, which reveal different approaches to the development of individuals, become the most watched foreign movie in US history within the wuxia narrative of knight stories. Produced with contributions from different countries from the US to Taiwan and actors from various countries in Asia, the film combines Chinese teachings and traditions with the narrative codes of popular cinema. In conclusion, it can be stated that Ang Lee's cinema is shaped by melodramatic elements in a transnational position, and that a new hybrid culture is created through the interaction of Eastern and Western cultures in his narratives.

Anahtar Kelimeler

Ang Lee, Hollywood, Transnational Cinema, Melodrama, Cultural Hybridity

Kaynakça

• Akbulut, H. (2008). Kadına Melodram Yakışır. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Akbulut, (H). (2012). Yeşilçam'dan Yeni Türk Sinemasına: Melodramatik İmgelem. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Arslan, S. (2005). Melodram. İstanbul: L&M Yayınları.
• Berry, C. (2010). “What is transnational cinema? Thinking from the Chinese situation.” Transnational Cinemas 1 (2): 111-127.
• Chan, K. (2004). “The Global Return of the Wu Xia Pian (Chinese Sword-Figting Movie): Ang Lee’s ‘Crouching Tiger, Hidden Dragon’.” Cinema Journal 43 (4): 3-17.
• Choe, J. (2009). “The Wedding Banquet Revisited: ‘Contract Merriages’ Between Korean Gays and Lesbians. Anthropological Quarterly 82 (2): 401-422.
• Chow, R. (2007). “All Chinese Families Are Alike: Biopolitics in Eat a Bowl of Tea and The Weddin Banquet.” Sentimental Fabulations, Contemporary Chinese Films: Attachment in the Age of Global Visibility içinde, editör John Belton, 123-143. London & New York: Columbia University Press.
• Dilley, W. C. (2015). The Cinema of Ang Lee: Other Side of The Screen. London & New York: Wallflower Press.
• Elsaesser, T. (2012). “Tales of Sound and Fury: Observations on the Family Melodrama.” Film Genre Reader IV içinde, editör Barry Keith Grant, 433-462. Austin: University of Texas Press.
• Eperjesi, J. R. (2004). “Crouching Tiger, Hidden Dragon: Kung Fu Diplomacy and the Dream of Cultural Chine.” Asian Studies Review 28: 25-39.
• Han, Q. (2013). “The Cinematic Depiction of Conflict Resolution in the Immigrant Chinese Family: The Wedding Banquet and Saving Face.” International Journal For History, Culture and Modernity 1 (2): 129-159.
• Hsu, L. K. Vd. (Yapımcı), Lee, A. (Yönetmen). (2000). Crouching Tiger, Hidden Dragon (Sinema Filmi). Çin, Tayvan, Hong Kong, ABD: Good Machine, Edko Films, Columbia Pictures.
• Hu, J. (2021). “Ang Lee's Tears: Digital Global Melodrama in The Wedding Banquet, Hulk and Gemini Man.” Studies in Global Asias (University of Minnesota Press) 7 (2): 151-176.
• Ji, J. (2020). “The Transmutation of Essence: The Evolution of Ang Lee’s Film Field.” Advances in Social Science, Education and Humanities Research (515): 101-104.
• Klein, C. (2004). “Crouching Tiger, Hidden Dragon: A Diasporic Reading.” Cinema Journal 43 (4): 18-42.
• Kloet, J. Vd. (2005). “Saved by Betrayal? Ang Lee’s Translations of ‘Chinese’ Family.” Shooting The Family: Transnational Media and Intercultural Values içinde, editör Patricia Pisters ve Win Staat, 117-132. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Kovacs, A. B. (2016). Modernizmi Seyretmek: Avrupa Sanat Sineması 1950-1980. Çeviren Ertan Yılmaz. Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Lee, A. Vd. (Yapımcı), Lee, A. (Yönetmen). (1993). The Wedding Banquet (Sinema Filmi). ABD: Good Machine.
• McRae, J. (2013). “Conquering The Self: Daoism, Confucianism, and the Price of Freedom in Crouching Tiger, Hidden Dragon.” The Philosophy Of Ang Lee içinde, editör Robert Arp, Adam Barkman ve James McRae, 30-57. Kentucky: University Press of Kentucky.
• Robertson, R. (1999). Küreselleşme: Toplum Kuramı ve Küresel Kültür. Çeviren Ümit Hüsrev Yolsal. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Serttaş, A. (2018). Sinemada Yabancılaşma ve Teknoloji Temalı Distopya: Siberpunk Anlatı. TRT Akademi 3 (5), 344-360.
• Ulusoy, N. (2008). Melez İmgeler: Sinema ve Ulusötesi Oluşumlar. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yu, J. (2019). “Seeking Identities Across the Worlds: A Critical Analysis of Ang Lee’s Film The Wedding Banquet.” Asian Culture and History 11 (2): 91-101.