Gök kubbe altında oluşmuş destanlar, sadece içinde yaşadıkları toplumların geçmişlerini yansıtan ayna değil; aynı zamanda geçmiş ile gelecek arasında kurulmuş olan bir kültür basamağıdır. Bu yönü ile destanlar bünyelerinde, anlatıldıkları her dönemin kendine has özellikleri barındırır. Doğrudan tarihi birer belge değildirler ancak destanların tarihe kaynaklık etme gibi özellikleri vardır. Böylece ait olduğu toplumun hayat felsefesine, gelenek ve göreneklerine tanıklık ederek geçmiş ile gelecek arasında kurulmuş olan kültür basamağı üzerindeki yerlerini alırlar.
Destanlar aracılığıyla toplum içerisinde meydana gelen birtakım olayların oluşum ve gelişim sürecinin takibini, destan kahramanlarının üzerinden yapabiliriz zira kahramana ait iyi veya kötü tüm özellikler, destanın içinde yaşadığı halk tarafından verilir. Bu noktada halkın inandığı temel kıymetleri, tip temsil eder. Başkurtların sözlü edebiyat ürünlerinden biri olan destanların kahramanları ise genellikle tip konumundadırlar ve bu tipler, motif ile birlikte hareket ederler. Başkurt destanlarında yer alan tiplerden yola çıkarak onların dünya görüşü, tarihi ve kültürel dokusu hakkında çıkarım yapmak mümkündür. Zengin bir konu ve motif içeriğine sahip olmasından dolayı bu çıkarım, Ural Batır, Akbozat ve Zayatülek ile Hıvhılıv destanlarından yapılmaya çalışılmıştır.
Destan Destan Geleneği Başkurt Destanları Sözlü Gelenek Olağanüstü Tipler
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Türk Halk Bilimi |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 26 Aralık 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 4 Sayı: 2 |