An Example of Traditional Architecture in Western Anatolia: Orhaneli Houses

Year 2023, , 233 - 254, 31.01.2023

Zahide Sena Güneş Kaya , Kemal Kutgün Eyüpgiller

https://doi.org/10.26650/artsanat.2023.19.1087512

Abstract

Traditional architecture is an important component of cultural identity. There are many urban and rural settlements in Anatolia. Traditional houses, which form the texture of the settlements, especially rural settlements, have continued to exist until recently. The loss of these houses has accelerated with globalization. Documentation studies are carried out in order to preserve the houses, which are the most important elements of traditional architecture, to transfer them to the future and to provide information about the local culture. This study was carried out within the borders of Bursa’s Orhaneli district for the purpose of achieving these goals. It focuses on the vernacular architectural characteristics of traditional Orhaneli houses.
Orhaneli houses are located in the Western Anatolian part of the wide geography where Turkish Houses are spread; this part consists of villages with rural-dominant settlements. The villages are settled in mountainous geography covered with forests. Thus, timber material was used extensively in buildings as much as stone. In terms of plan schema, various types of Turkish Houses are seen. Traditional Orhaneli houses differ from each other in regard to their functions, but they fit within the framework of the Turkish House with their general characteristics.

Keywords

Traditional architecture, Rural settlement, Bursa, Orhaneli houses

Thanks

Authors are grateful for the support of Orhaneli Municipality and owners of buildings during the execution of fieldwork. The results and the conclusions are those of the authors and do not reflect the views of the sponsors.

Batı Anadolu’da Geleneksel Mimarlığa Bir Örnek: Orhaneli Evleri

Abstract

Geleneksel mimari, kültürel kimliğin önemli bir bileşenidir. Anadolu’da çok sayıda kentsel, sayısız da kırsal yerleşim mevcuttur. Özellikle kırsal yerleşimlerde dokuyu oluşturan geleneksel konutlar yakın zamana kadar varlığını sürdürmüştür. Günümüzde küreselleşmeyle beraber söz konusu konutların kaybı hızlanmıştır. Geleneksel mimarinin en önemli parçası olan konutların korunması, geleceğe aktarılması ve geçmişe dair bilgiler sunulması amacıyla belgeleme çalışmaları yürütülmektedir. Bu amaçları gerçekleştirmek üzere Bursa ili Orhaneli ilçesi sınırları içindeki çoğu kırsal nitelikli yerleşimlerde tespit çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma geleneksel Orhaneli evlerinin yerel mimari özelliklerine odaklanmaktadır. Orhaneli evleri, Türk evinin yayıldığı geniş coğrafyanın Batı Anadolu kısmında yer almakta ve kırsal ağırlıklı yerleşim birimleri olan köylerden oluşmaktadır. Köyler ormanla kaplı dağlık bir coğrafyaya yerleşmiştir. Bu sebeple yapılarda taş kadar ahşap da yoğun şekilde kullanılmıştır. Plan şeması açısından ise Türk evinin çeşitli tiplerine rastlanmaktadır. Geleneksel Orhaneli evleri işlev açısından kendi içinde farklılıklar göstermekte, genel nitelikleri ile Türk evi çerçevesine uymaktadır.

Keywords

Geleneksel mimari, Kırsal yerleşim, Bursa, Orhaneli evleri, Türk evi

References

• Arel, Ayda. Osmanlı Konut Geleneğinde Tarihsel Sorunlar. İzmir: Ege Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, 1982.
• Bektaş, Cengiz. Türk Evi. İstanbul: YEM Yayın, 2016.
• Eldem, Sedad Hakkı. Türk Evi Plan Tipleri. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları, 1954.
• Günay, Reha. Geleneksel Safranbolu Evleri ve Oluşumu. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1981.
• Güneş, Zahide Sena. “Bursa Deliballılar Köyü Sit Koruma Projesi: Koruma Çalışmaları için Ön Koşul ve İlkelerin Araştırılması.” Master’s thesis, Istanbul Technical University, 2015.
• Güneş Kaya, Zahide Sena and Elif Özlem Aydın. “Conservation Problems of Traditional Architectural Heritage in Terms of Life of a Mansion; Remzi Bey Mansion in Bursa-Orhaneli.” GRID Architecture, Planning and Design Journal 3 (2): 172-198. Accessed March 8, 2022. https://doi.org/10.37246/grid.721930.
• Hamilton, William John. Researches in Asian Minor, Pontus and Armenia; With Some Account of Their Antiquities and Geology Volume I. London: John Murray, Albemarle Street, 1842.
• International Council on Monuments and Sites. The Valletta Principles for the Safeguarding and Management of Historic Cities, Towns and Urban Areas. Paris, 2011.
• Kuban, Doğan. Türk Ahşap Konut Mimarisi 17. - 19. Yüzyıllar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2018.
• Kuban, Doğan. Türk “Hayat”lı Evi. İstanbul: Ziraat Bankası Yayınları, 1995.
• Küçükerman, Önder. Kendi Mekanının Arayışı İçinde Türk Evi/Turkish House in Search of Spatial Identity. İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, 1988.
• Küçükerman, Önder and Şemsi Güner. Anadolu Mirasında İçinde Türk Evleri. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1995.
• Oliver, Paul. “Vernacular know-how.” Material Culture 18 (3) (1986): 113-126.
• Schwertheim, Elmar. “Hadrianoi’nin Tarihi Coğrafyası,” Translated by İbrahim Hakan Mert. Bursa ve İlçeleri Arkeolojik Kültür Envanteri. Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 2014, 11-19.
• Tomsu, Leman. Bursa Evleri. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları, 1950.
• Yürekli, Hülya and Ferhan Yürekli. Türk Evi Gözlemler-Yorumlar. İstanbul: YEM Yayın, 2007.