1980 SONRASI SERGİLEME (EXHIBITION AFTER 1980)

Year 2016, Issue: 6, 169 - 183, 30.07.2016

Olcay Boratav Nur Gürdal

Abstract

ÖZ

18. yüzyıl, Avrupa'da Kraliyet koleksiyonlarının müzelere dönüşmeye başladığı, 19. yüzyıl ise tüm Avrupa'daki İmparatorluk merkezlerinde müzelerin kurulduğu dönemdir. Daha sonra müzelerin kamuya açılması, aydınlanma ile karmaşadan düzene geçmiştir. Sanat eserleri kronolojik olarak tarz, akım, dönem vb. biçiminde tasnif edilmiştir. Ulusal kimliği tanımlayacak olan miras, müzelerde sergilenmektedir. Sanat varlık nedenini ve gücünü toplumsal yapıdan alır. Müzeler, kırsal kesimden metropollere kaymıştır. Empresyonizm ile sergileme kavramında yaşanan büyük değişim, izleyiciyi kutsal havadan ve kurallardan arındırmış, o güne kadar hiç tanık olmadığı tacize maruz bırakmıştır. Sanat alanına giren hazır nesne, fotoğraf ve sanatçıların kapalı alanları terk etmeleri, izleyicinin tam olarak içinde var olduğu sergilemelere neden olmuştur.

1980’li yıllarla birlikte olgunlaşan küreselleşme, müzeleri de etkilemiştir. Büyük şirketlerin sanata yatırım yapmaları, sergilere sponsorluk etmeleri, şirket koleksiyonları oluşturmaları zamanla müze kültüründe ‘işletme’ kavramını ortaya çıkarmıştır. 1980 sonrasındaki dönemde hızla gelişen teknoloji, birçok sanatçının dikkatini çekmiş ve etkisi altına almış, ifade ve üretim biçimlerini de değiştirmiştir. Bu uzun değişim sürecinde müze, seçkin azınlığa hitap eden havasından uzaklaşmış, her yönden gelişen teknolojiye ayak uydurmaya başlamış, sanal müzelerin gündeme gelmesiyle dünya çapında erişim ve iletişim sağlanmıştır. Çağdaş sanat müzelerinin ve galerilerin çoğalması da sanatın her kesime ulaşmasında etkili olmuştur. Sanat, artık belli bir kesime hitap eden, belli bir bilgi birikimiyle algılanabilecek halinden oldukça uzaktadır. Her an her yerde ve her kesime ulaşabilir durumdadır. Ve bu haliyle bir mekan, belli bir izleyici kesimi ve sergileme yöntemlerine pek ihtiyacı yok gibidir.

Bu çalışmada, 1980 sonrası büyük bir dönüşüm yaşayan müze ve sergileme kavramlarını değişime götüren süreç ve sonrası ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler: müze, sergileme, galeri.

ABSTRACT

In the 18th century, the royal art collections began turning into the first museums, while in the 19th century the museums was established in the capitals of the empires in all over the Europe. After the private museums were opened to the public access thanks to the influence of the Renaissance, standardization in classification of the artworks was introduced for the first time. The artworks were labeled according to their chronological, stylistic, periodical and etc. order. The heritage that defines the national identity is displayed in the museums. The art owes its raison d'être and its power to the social construction. The museums have been moved into the metropolises from the countryside. A huge change happened in the concept of exhibition as a result of Impressionism. It saved the audience from the rules and the sanctified atmosphere and let them to be exposed to an abuse that they had never experienced before.  The ready-made objects and photography as artwork and the abandonment of the interiors let the viewers participate in the exhibition process.

In 1980s, the expanding notion of globalization has also affected the museums. Since the big companies started to invest on art, to be sponsor for the exhibitions and to gather their own collections, a concept of  “enterprising” has emerged.After 1980, the rapid developments in technology caught the attention of many artists and it became an inspiration for them that eventually changed their means of expression and creation.

After these continuous changes in art, the museum stopped catering for an elite minority and started keeping up with the developing technologies. A global access and communication became possible thanks to the virtual museums. As a result of the newly established contemporary art museums and galleries, art has become available for all of the society. Art is neither esoteric to a specific class nor hard to comprehend without any knowledge anymore. It is everywhere and available for everybody. Thus it seems that art does not need any specific space, audience or exhibition method.

In this paper, it is explained how the concept of museum and exhibition had radically changed after 1980 and the process of this development is surveyed. 

Keywords: museum, exhibition, gallery. 

Keywords

müze, sergileme, galeri

References

• Artun, A. 2012a. Tarih Sahneleri-Sanat Müzeleri: Müze ve Modernlik, İstanbul: İletişim.
• Artun, A. 2012b. Çağdaş Sanatın Örgütlenmesi: Estetik Modernizmin Tasfiyesi, İstanbul: İletişim.
• Foster, H. 2015. Beyaz Küpün Ardından, çev. Ayşe Boren, Erişim: Haziran 10, 2015 (http://www.e-skop.com/skopbulten/beyaz-kupun-ardindan/2443).
• Kwon, M. 2015. Hediye Ekonomisi Bağlamında Sanat, çev. Ayşe Boren, Erişim: Eylül 8, 2015 (http://www.e-skop.com/skopdergi/hediye-ekonomisi-baglaminda-sanat/2604)
• Türkdoğan, T. 2014. Sanat Kültür Politika: Modernizm Sonrası Tartışmalar, Ankara: Nobel. Sy. 21, 26, 152
• Özden, H. 2015. “Türkiye Müzelerinin Ezber Bozan Uygulamalara İhtiyacı Var”, İstanbul Art News, 23:9
• Yücel, D. 2012. Yeni Medya Sanatı ve Yeni Müze. İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi