Gülsün Karamustafa’nın Sanatında Gündelik Nesneye Odaklı Anlatılar

Year 2022, Issue: 17, 83 - 101, 27.01.2022

Mehmet Hasan Demirci , Cüneyt Kurt

https://doi.org/10.26650/artsanat.2022.17.879592

Abstract

1980’li yıllarda, Türk sanatının tanımı, sınırları ve amacı değişim sürecine girmiş, farklı yaklaşımlarla belirginliğini daha da arttırmıştır. Nitekim bu yıllardan sonra Türk sanatında başlayan yerleştirme odaklı anlayışlarla eserlerde kavramsallaştırma, farklı biçim ve içerik oluşturma ve alternatif nesne vurgusu yaygın hâle gelmiştir. Bu doğrultuda Türk sanatçıların eser üzerine düşünsel ve kavramsal sorgulamaları artmış, nesneye yaklaşım biçimleri eserin oluşmasında etkili olmuştur. Özellikle gündelik nesneden hareketle göç, bellek, kimlik, kültürel ifade, kitsch, popüler kültür imgeleri, cinsiyet gibi başlıkları kendine has anlatımlarıyla sergileyen Gülsün Karamustafa’nın çalışmaları dikkat çekmektedir. Bu makalede Gülsün Karamustafa’nın çalışmalarında yer alan gündelik nesneye odaklı yerleştirmeler ele alınmış ve bu yerleştirmelerde nesnelerin sanat nesnelerine dönüşümü incelenmiştir. Bu bağlamda nesneye odaklı anlatılardan hareketle makale; Gülsün Karamustafa’nın sanat anlayışı, göç odaklı işlerinde kullanılan gündelik nesneler, kimlik/kitsch odaklı işlerinde kullanılan gündelik nesneler ve cinsiyet odaklı işlerinde kullanılan gündelik nesneler olmak üzere dört alt başlık içermektedir. Makalede incelemeye konu olan veriler, tarama yöntemiyle elde edilmiş, Gülsün Karamustafa’nın 1980 sonrası gündelik nesneye odaklı bazı çalışmaları mercek altına alınmıştır.

Keywords

Yerleştirme, Kitsch, Nesne, Gündelik Nesne, Kültürel İfade

Daily Object-Oriented Narratives in the Point of Art of Gülsün Karamustafa

Abstract

In the 1980s, the definition, boundaries and purpose of Turkish art entered the process of change and increased its prominence with different approaches. After these years, conceptualization, creating different forms and content, and the emphasis on alternative objects have become common in works with installation-oriented understandings that started in Turkish art. In this direction, the intellectual and conceptual inquiries of Turkish artists on the work have increased, and the way they approach the object has been a factor in the creation of the work. The works of Gülsün Karamustafa, who exhibits topics such as migration, memory, identity, cultural expression, kitsch, popular culture images, and gender with her unique expressions, especially based on everyday objects, draws attention. In this article, the daily object-oriented installations in Gülsün Karamustafa’s works are discussed and the transformation of objects into art objects in these installations is examined. In this context, the article is based on object-oriented narratives; Gülsün Karamustafa’s understanding of art includes four subheadings: everyday objects used in her migration-oriented works, everyday objects used in her identity/kitsch-focused works, and everyday objects used in her genderoriented works. In the article, the data that is the subject of the study were obtained by scanning method, and some of Gülsün Karamustafa’s works focused on everyday objects after 1980 were examined.

Keywords

Installation, Kitsch, Object, Daily Object, Cultural Expression

References

• Boynudelik, Z. İren. “1986-1996 Tarihleri Arasında İstanbul’da Düzenlenen ve Mekânları İle Doğrudan İlişki Kuran Sergiler”. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, 1999. Erişim, 13.02.2021, https://polen.itu.edu.tr/handle/11527/17356, Çalıkoğlu, Levent. “Gülsün Karamustafa” Çağdaş Sanat Konuşmaları 3, 90’lı Yıllarda Türkiye’de Çağdaş Sanat, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2008.
• Kahraman, H. Bülent. Türkiye’de Çağdaş Sanat. İstanbul: Akbank Kültür ve Sanat Dizisi: 80, 2013. 131-132
• Özayten, Nilgün. “Mütevazi Bir Miras -Batı’da Obje Sanatı/ Kavramsal Sanat/ Post-Kavramsal Sanat ve Türkiye’de 1965-1992 Yılları Arasındaki Benzer Eğilimler.” Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, 1992. Erişim, 03.01.2019, https://saltonline.org/media/files/mtevaz-bir-miras-batda-obje-sanat.pdf
• Özayten, Nilgün. Mütevazi Bir Miras-Nilgün Özayten Kitabı, 2013. 151, Erişim, 03.01.2019. SALT/Garanti Kültür AŞ, https://saltonline.org/tr/546/mutevazi-bir-miras-nilgun-ozayten-kitabi,
• Sağır, Çiğdem, “Gülsün Karamustafa”. Seksenlerde Türkiye’de Çağdaş Sanat: Yeni Açılımlar, “Ed.” İpek Duben/Esra Yıldız. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2008. 165-172
• İz, M. Kemal. (18 Eylül, 2013), Salt’ta Bahar, ‘Vadedilmiş Bir Sergi’yle Devam Ediyor, Erişim 13.02.2021. http://www.sanatatak.com/view/saltta-bahar-vadedilmis-bir-sergiyle-devam-ediyor
• Gülsün Karamustafa, Kavanozda Venüs, 1988, ‘Vadedilmiş Bir Sergi’ Salt Beyoğlu, Salt Galata. Erişim 13.02.2021, (https://saltonline.org/tr/616/vadedilmis-bir-sergi),
• Atölye: İpucu Gülsün Karamustafa Salt Galata, (30 Kasım, 2013) Erişim 20.12.2018, https://saltonline.org/tr/664/atolye-ipucu-gulsun-karamustafa,
• Gülsün Karamustafa, "Apartman" (2012), "Vadedilmiş Bir Sergi" (SALT Beyoğlu, İstanbul), Erişim 17.01.2021, https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/189492/
• Gülsün Karamustafa, "Vatan Doğduğun Değil Doyduğun Yerdir", Fotoğraf (40x40 cm), Erişim 18.01.2021, https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/189732,
• Düşkün İkona Gülsün Karamustafa'nın Sanatı Üzerine, Deniz Şengel, (14 Kasım 2013), Erişim13.12.2018, https://saltonline.org/tr/2081/duskun-ikona
• Gülsün Karamustafa ile SALT Araştırmadaki arşivi üzerine, SALT TXT, Hazırlayan: Sezin Romi, SALT Araştırma ve Programlar, Erişim 13.02.2021, https://blog.saltonline.org/post/171339888759/, gulsun-karamustafa-ile-salt-arastirmadaki-arsivi