TANIKLIKLARLA ÇEVİRİ VE CORTÁZAR

Yıl 2011, Cilt: 2 Sayı: 3, - , 20.12.2011

Ayşe Akbulut

Öz

Bu çalışma çeviribilimin betimleyici alanında çevirmenin kendi işine ayna tutan açıklamalarının, özbetimleyici metinlerin araştırmacı çeviribilimciler için yararının irdelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu verilerin gerek çeviri dizgesinin kendini var edişine (autopoiesis) katkısının gerekse çeviribilim için bir veri tabanı olarak işlevinin değerlendirilmesi yapılacaktır. Araştırmanın bütüncesi ise Cortázar’ı Türkçe ile İngilizceye aktaran çevirmenlerin özbetimleyici metinleridir. Araştırmada izlenen yöntem çevirmenlerin sunuş, anı, günce, not ve benzeri metinlerinin betimlenmesidir. Bu yöntemle Güney Amerikalı bir yazar birbirinden apayrı iki kültüre ve dile, Türkçe ve İngilizceye aktarılırken karşılaşılan çeviri sorunları ve buna bağlı olarak verilen çeviri kararları sergilenecektir. Böylece, çevirmenlerin içinde çalıştıkları koşullar değerlendirilecek ve bu koşulların ve kısıtlamaların çevirmen davranışlarını ne ölçüde biçimlendirdiği gözlemlenecektir. Özbetimlemelerin çeviri ve çeviribilim dizgesini oluşturmaya katkısı da böylece ölçülecektir

Anahtar Kelimeler

Çeviribilimde Araştırma, Betimleyici Çalışmalar, Özbetimleme, Güney Amerika Yazını, Türkçede ve İngilizcede Cortázar.

Kaynakça

• AKBULUT, Ayşe Nihal (2008) “Çeviride Özbetimlemenin Önemi”, Litera 21:1, İst.Üni. Ed.Fak..
• AKBULUT, Ayşe Nihal (2009) “Güney Amerika Şiiri Çevirisinde Özbetimleme” Ç-N Dergisi 7, İstanbul: Şimdi Yay..
• AKBULUT, Ayşe Nihal (2010a) Cortázar’ın “Tüm Ateşler Yangın” Öyküsünün Türkçeye Çevirisi için bir Andaç Denemesi, Sözcükler Dergisi, Mart-Nisan 2010-2.
• AKBULUT, Ayşe Nihal (2010b) “Çeviribilimde bir Araştırma Gereci / Aracı Olarak Özbetimleme”, İ.Ü.Çeviribilim Dergisi Sayı 1:1-21.. İstanbul Üniversitesi Ed. Fak. Çeviribilim Bölümü.
• AMMANN, Margret (1990) 2008 Akademik Çeviri Eğitimine Giriş, Çev. E. Deniz Ekeman, İstanbul: Multilingual Yayınları.
• ARANDA, Lucía V. (2007) Handbook of Spanish-English Translatio, USA: University Press of America.
• BENGİ-ÖNER, Işın (1999) “Çeviribilim, Çeviri Kuramı ve Sözdeçeviriler”; “Ek. Söyleşi”. Çeviri bir Süreçtir…Ya Çeviribilim, İstanbul: Sel Yay.
• CHESTERMAN, Andrew (2008) “On Explanation” 363-381, Beyond Descriptive Translation Studies, Eds. Anthony Pym; Miriam Sclesinger; Daniel Simeoni, Amsterdam: John Benjamins.
• CLASSE, Olive, (2000) Encyclopedia of Literary Translations into English, 1: 312-313 Routledge.
• DAVIS, Kathleen (2009) “Descriptive vs. committed approaches” Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Eds. Mona Baker and Gabriela Saldanha, UK: Routledge.
• DEMİRCAN, Ömer http://mintletd.com/2/demircan/acik.htm
• HERMANS, Theo (1999) Translation in Systems. Descriptive and Systemic Approaches Explained, UK : St. Jerome.
• HERMANS, Theo (2007) The Conference of the Tongues, UK : St. Jerome.
• IŞIK, Necla (1997) “Cortázar ve bir Çeviri Serüveni”.(Cortázar özel bölümü.) Yaşasın Edebiyat, No.1 İstanbul.
• İNCE, Ülker; Işın Bengi-Öner (2009) Kızılcık karpuz olur mu hiç? İlahi çevirmen , İstanbul: diye yayınları.
• JÄÄSKELÄINEN, Riita & Tirkkonen-Condit, S. (1991) “Automatized Processes in Proffesional vs. non-professional Translators: A Think Aloud Protocol Study.” Tübingen: Gunter Narr.
• JÄÄSKELÄINEN, Riita, (1993)“Investigating Translation Strategies”. Recent Trends in Empirical Translation Research, Eds. Sonja Tirkkonen-Condit and John Laffling. Joensuu.
• LAMBERT, José, (2002) “Models of Descriptive Research 1976-1996” Translations: (re)shaping of literature and culture, Ed. S. Paker. İstanbul: BUP.
• LEVINE, Susan Jill (1991) The Subversive Scribe: Translating Latin American Fiction, (St. Paul. Minnesota: Graywolf Press. ).
• LEVINE, Susan Jill (2005) The Cambridge Companion to Latin American Novel . New York: CUP 297-318 Ch. 17 The Latin American Novel in English.
• LUHMANN, Niklas (1996) Social Systems, (tr. John Bednarz, Jr., Dirk Baecker) California: Stanford University Press.
• MUNDAY, Jeremy (1997) “The translation of Spanish American Literature: An inevitable cultural distortion?” HISTAL enero 2004. (www.histal.umontreal.ca).
• MUNDAY, Jeremy (2007) Style and ideology in translation: Latin American writing in English, London & New York: Routledge.
• RABASSA, Gregory (1991) Translating Latin America: Culture as Text. Translation Perspectives VI., Eds. William Luis and Julio Rodríguez-Luis. “Words Cannot Express…The Translation of Cultures.” 35-45. Binghampton: State University of New York.
• RABASSA, Gregory (2005) If This Be Treason. Translation and its Dyscontents. A Memoir, New York: New Directions Publishing Company.
• VERMEER, Hans J. (2006) Luhmann’s “social systems” theory…Preliminary fragments for a theory of translation, Berlin: Frank & Time.