The Aging Population in Turkey is Ringing Alarm Bells at the Local Level

Yıl 2022, Sayı: 44, 231 - 250, 08.07.2022

Mustafa Yakar Ertuğrul Murat Özgür

https://doi.org/10.26650/JGEOG2022-1059215

Öz

Although aging studies carried out in Turkey often deal with the changing trends in various indicators on global and national scales, aging patterns at the sub-national level have been neglected. This article aims to determine population’s aging trends in Turkey on a local scale from a spatial-temporal perspective. The study has chosen districts as the spatial unit and 2010 and 2020 as the temporal indicators, as these dates depict detailed up-to-date trends. The indicators of numeric aging, structural aging, and annual average elderly population growth rate have been calculated and mapped. The findings show that numeric aging occurs in the central districts of the provinces and metropolitan cities and that structural aging differs between Eastern and Western Turkey as well as between the coastal and mainland sections of the country at the regional level, while these differences occur more between the central and peripheral districts within provinces at the local level. In addition, the study indicates the elderly population to have increased at a higher rate than the national population growth rate in most districts over the 10-year period. These results indicate that taking the numeric and structural spatial trends of aging policies and practices (even the rates of change) in all areas affected by aging and taking action accordingly are urgent necessities.

Anahtar Kelimeler

Aging population, Geography of aging, Numeric aging, Structural aging, Aging statistics, Turkey

Türkiye’de Nüfus Yaşlanması, Yerel Düzeyde Tehlike Çanları Çalıyor!

Öz

Türkiye’de yaşlanma araştırmalarında sıklıkla küresel veya ulusal ölçekte çeşitli göstergelerdeki değişim eğilimleri ele aldığı halde, ulusaltı mekânsal ölçeklerde yaşlanma örüntüleri ihmal edilmiştir. Bu makale, Türkiye’de nüfusun yaşlanma örüntülerini yerel ölçekte mekânsal-zamansal perspektifte belirlemeyi amaçlıyor. Araştırmada örüntüyü detaylı ve güncel şekilde gösterdiği için mekânsal ünite olarak ilçeler ve zamansal olarak 2010 ve 2020 yılları seçilmiştir. Sayısal yaşlanma ve yapısal yaşlanma ile yıllık ortalama yaşlı nüfus artış hızı göstergeleri hesaplanmış ve haritalandırılmıştır. Bulgular, sayısal yaşlanmanın illerin ve büyükşehirlerin merkez ilçelerinde gerçekleştiğini ve yapısal yaşlanmanın ülkenin doğu ile batı, kıyı ile iç kesimler arasında bölgesel düzeyde ve illerin içinde merkez ile perifer ilçeleri arasında yerel düzeyde farklılaştığını göstermiştir. Çalışmada ayrıca 10 yıllık periyotta, yaşlı nüfusun ilçelerin çoğunda ulusal toplam nüfus artış hızından daha yüksek düzeyde arttığı saptanmıştır. Sonuçlar, yaşlanma politikalarının ve yaşlanmanın etkilediği tüm alanlardaki uygulamaların sayısal ve yapısal yaşlanmanın, hatta değişim hızlarının mekânsal örüntülerini dikkate almanın ve onlara göre eylemler yapmanın acil bir gereklilik olduğuna işaret etmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Nüfus yaşlanması, Yaşlanmanın coğrafyaları, Sayısal ve yapısal yaşlanma, Yaşlanmanın değişimi, Türkiye

Kaynakça

• Akgeyik, T. (2018). Bölgeler arası göçün yaşlanmaya etkisi: TÜİK İBB2 verileri üzerine ampirik bir araştırma. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 75, 69-91. http://dx.doi.org/10.26650/ jspc.2018.75.0009 google scholar
• Arun Ö. (2013). Ageing in Turkey: “The Peter Pan Syndrome?”. In Joseph Troisi, Hans-Joachim von Kondratowitz (Eds.), Ageing in the Mediterranean (pp. 297-323). London: Policy Press. google scholar
• Atkins, M. T., & Tonts, M. (2016). Exploring Cities through a Population Ageing Matrix: a spatial and temporal analysis of older adult population trends in Perth, Australia. Australian Geographer, 47(1), 65- 87. DOI:10.1080/00049182.2015.1110087 google scholar
• Chen, Y., Bouferguene, A., Shen, Y., & Al-Hussein, M. (2018). Difference analysis of regional population ageing from temporal and spatial perspectives: a case study in China, Regional Studies, https://doi.org/ 10.1080/00343404.2018.1492110 google scholar
• Cheng, Y., Gao, S., Li, S., Zhang, Y., & Rosenberg, M. (2019). Understanding the spatial disparities and vulnerability of population aging in China. Asia & the Pacific Policy Studies, 6(1), 73-89. google scholar
• Chou, Y.H. (1995). Spatial pattern and spatial autocorrelation. In Andrew U. Frank and Werner Kuhn (Eds), Spatial Information Theory A Theoretical Basis for GIS. COSIT 1995. Lecture (pp.365-375). Springer: Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/3-540-60392-1_24 google scholar
• Cowgill, D. O. (1974). The ageing of populations and societies. Annals of the American Academy ofPolitical and Social Science, 415, 1-18. google scholar
• Devlet Planlama Teşkilatı-DPT (2007). Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı. Ankara: DPT. google scholar
• Goldstein, J. R. (2009). How populations age. In Peter Uhlenberg (Ed.), International Handbook of Population Aging, (pp.7-18). Springer. google scholar
• Gregory, D., & Urry, J. (1985). Social Relations and Spatial Structures. Basingstroke, Hampshire: Macmillan. google scholar
• Guan, D., Lei, L., & Han, Z. (2020). Spatial-temporal variation of population aging: A case study of China’s Liaoning Province. Hindawi Complexity Volume 2020, Article ID 5436061, 13 pages https://doi.org/10.1155/2020/5436061 google scholar
• Güleç, M. ve Tekbaş, Ö. F. (1997). Sağlık perspektifinden yaşlılık. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri, 17(6), 369-378. google scholar
• Hodge, G. (2008). The Geography of Aging: Preparing Communities for the Surge in Seniors. Montreal, QC: McGill-Queen’s Press. google scholar
• Işık, Ş. (2005). Türkiye’de kentleşme ve kentleşme modelleri. Ege Coğrafya Dergisi, 14, 57-71. google scholar
• Jackson, N. (2007). Population ageing in a nutshell: A phenomenon in four dimensions. People and Places, 15(2), 12-21. google scholar
• Janelle, D., & Goodchild, M. (2006). Spatially integrated social science. In Warf, B. (Ed.), Encyclopedia of Human Geography, (pp.455-457). Sage: Thousand Oaks, California. google scholar
• Karakuş, B. (2018). Türkiye’de Yaşlılara Yönelik Hizmetler ile Kurumsal Yaşlı Bakım ve İllerin Durumu. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. google scholar
• Kaya, İ. (2013). Coğrafi düşüncede mekân tartışmaları. Posseible Düşünme Dergisi, 2(4), 1-13. google scholar
• Kocaman, T. (2008). Türkiye’de İçgöçler ve Göç Edenlerin Nitelikleri (1965-2000). Ankara: DPT. google scholar
• Kocaman, T. & Bayazıt, S. (1993). Türkiye’de İçgöçler ve Göç Edenlerin Sosyo-Ekonomik Nitelikleri. Ankara: DPT. google scholar
• Koç, İ. ve Saraç, M. (2018). Türkiye’de yaşlı göçünün büyüklüğünün ve yönünün değişimi. Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi, 2, 19-37. google scholar
• Köse, N. ve Erkan, NÇ (2021). Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun yaşlı yığılması konusunda farklılık gösteren illere göre yaşam kalitesinin incelenmesi. Megaron, 16(1), 129-142. google scholar
• Kulu, H. (2005). Migration and fertility: Competing hypotheses reexamined. European Journal of Population, 21, 51-87. google scholar
• Kurek, S. (2011). Double transitions? Regional patterns of population ageing in Poland. Geografiska Annaler, 93(2), 163-184. google scholar
• Massey, D. (1984). Introduction: Geography matters. In Doreen B. Massey and John Allen (Eds.), Geography Matters! A Reader, (pp.1-11). Cambridge: Cambridge University Press. google scholar
• McCraken, K., Phillips D. R. (2005). International demographic transitions. In Gavin J. Andrews and David R. Phillips (Eds.), Ageing and Place: Perspectives, Policy, Practise, (pp.36-60). London: Routledge. google scholar
• Moore, E. G., & Pacey, M. A. (2004). Geographic dimensions of aging in Canada, 1991-2001. Canadian Journal on Aging/Revue Canadienne Du Vieillissement, 23, S5-S21. doi:10.1353/cja.2005.0037 google scholar
• O’Brien, E. (2016). Planning for population ageing: implications of local demographic, spatial and fiscal differences. International Planning Studies, 21(4), 317-328. DOI:10.1080/13563475.2015.1125775 google scholar
• Özbay, F. (1999). İstanbul’da göç ve iliçi nüfus hareketleri (1985-1990). Oya Baydar (Ed.), 75 Yılda Köylerden Şehirlere içinde (s.277-294). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. google scholar
• Özdemir, F. ve Sertkaya-Doğan, Ö. (2022). Türkiye’de bölgelerarası iç göçlerin kentleşmeye etkileri: İstanbul örneği. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(4): 432-450. google scholar
• Özgür, E. M. (1998). Türkiye Nüfus Coğrafyası. Ankara: GMC. google scholar
• Özgür, E. M. (2019). Yaşlanmanın coğrafyaları: Coğrafi gerontolojide ilerleme, tartışmalar ve araştırma gündemi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 17(1), 78-109. google scholar
• Özgür, E. M. (2020). Aging as a new socio-demographic reality of Turkey: Processes, patterns and outcomes. In Recep Gulmez & Suat Tuysuz (Eds.), The New Turkey: Politics, Society and Economy, Chapter 3, (pp.77-131). New York: Nova Science Publishers. google scholar
• Özgür, E. M. ve Yakar, M. (2021). Coğrafya Önemlidir!: Nüfus Yaşlanmasına Mekânsal Bir Perspektiften Bakmak. Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi, 5(2), 19-45. google scholar
• Rowland, D. T. (2009). Global population aging: History and prospects. In Peter Uhlenberg (Ed.), International Handbook of Population Aging, (pp.37-65). Springer. google scholar
• Selim, S. ve Bilgin, D. (2020). Türkiye’de doğurganlık ve göç: Bir sayma veri modeli. İzmir İktisat Dergisi, 35(2), 415-429. Doi: 10.24988/ije.202035214 google scholar
• Selim, S. ve Bilgin, D. (2021). Türkiye’de doğurganlık, göç ve mekânsal etkileşim: Seçicilik hipotezi kapsamında bir analiz. Coğrafya Dergisi, 43, 111-125. https://doi.org/10.26650/JGEOG2021-893270 google scholar
• Shiode, N., Morita, M., Shiode, S., & Okunuki, K. (2014). Urban and rural geographies of ageing: A local spatial correlation analysis of ageing population measures. Urban Geography, 35(4), 608-628. https://doi.org/10.1080/02723638.2014.90525 google scholar
• Stockdale, A. (2011). A review of demographic ageing in the UK: opportunities for rural research. Population, Space and Place, 17(3), 204-221. google scholar
• Şenbil, M., & Yetişkul, E. (2021). Spatial variation of elderly population and its dynamics inTurkey. Population, Space and Place, e2516. https://doi.org/10.1002/psp.2516 google scholar
• Tandoğan, A. (1989). Türkiye’de 1975-1980 Döneminde İller Arası Göçler. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi. Yayınları. google scholar
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2014). Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, Yaşlanma Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara. google scholar
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2018). On Birinci Kalkınma Planı 2019-2023 Yaşlanma Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara. google scholar
• Tekeli, İ. (2010). Mekânsal ve Toplumsal Olanın Bilgibilim Yazıları. İlhan Tekeli Toplu Eserler Serisi 10, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. google scholar
• Tümertekin, E. (1968). Türkiye’de İç Göçler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Türkiye İstatistik Kurumu-TÜİK (2014). İstatistiklerle Yaşlılar 2013, TÜİK Haber Bülteni, Sayı: 16057, Ankara. https://data.tuik.gov.tr/ Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2013-16057 (Erişim Tarihi: 13.06.2021) google scholar
• Türkiye İstatistik Kurumu-TÜİK (2018). 2018-2080 Nüfus Projeksiyonları. Haber Bülteni, Sayı: 30567, Ankara. google scholar
• United Nations (2019). World Population Prospects 2019, Volume I: Comprehensive Tables. New York: United Nations. google scholar
• Wu, L., Huang, Z. & Pan, Z. (2021). The spatiality and driving forces of population ageing in China. PLoS ONE, 16(1): e0243559. https:// doi.org/10.1371/journal.pone.0243559 google scholar
• Yakar, M. (2017). “Yerlilikten” Göçmenliğe” doğru: Türkiye’de iç göçün doğum yeri verisine göre gelişimi. Ferhat Arslan (Ed.), Türkiye Coğrafyası Araştırmaları: Prof. Dr. Mesut Elibüyük’e Armağan içinde (s.373-398). Ankara: Pegem. google scholar
• Yavuz, S. (2016). Internal migration of Turkey’s older population. D. Eroğlu, JH Cohen & İ.Sirkeci (Eds.), Turkish Migration 2016 Selected Papers. London: TPL. google scholar
• Yener, S.(1977). 1965-1970 Döneminde İller Arası Göçler ve Göç Edenlerin Nitelikleri. Ankara: DPT. google scholar