Herakleitos ve Lao Tzu’nun Düşüncelerinin Logos ve Tao Kavramları Merkezinde Karşılaştırılması

Yıl 2017, Sayı: 46, 103 - 125, 17.04.2019

İsmail Hakkı Kumbasar

Öz

Düşünce tarihi boyunca, farklı kültürlere has düşünceler
gelişmiştir. Bunları birbirinden temel bazı özellikleriyle ayırmak, ona uygun
bir yaklaşım geliştirmek mümkün olmuştur. Bu, farklı kültürden bir düşünceyi
anlamaya çalışırken bir kolaylık sağlamakla birlikte, belli bir kültür içinde
değerlendirerek düşüncenin eksik bir şekilde ele alınmasına da sebep
olabilmiştir. Dünyanın farklı noktalarında, birbirinden neredeyse tamamen
farklı kültürlerinde yetişen bazı büyük düşünürler, kül-türel değerler içinde
ele alınamayacak kadar zengin ve kapsamlı düşünceler ortaya koymuştur.

Kültürel değerlerle sınırlamadan, bir düşünürü ele almak
için bazen farklı kültürde benzer bir filozofla kıyaslamaya gitmek ufuk açıcı
olabilmektedir. Tabir caizse, burada bir kültürü diğerine kırdırmak şeklinde
bir yaklaşımdan ziyade, kültürün ötesinde daha evrensel bir düşünce olarak ele
alma imkanını sağlamaya çalışmak gibi bir amaç gütmek doğru olacaktır. Bu
çalışma da, mümkün olduğunca kültürel sınırlamalara bağlı kalmadan ve fakat
aynı zamanda onları tamamen yok da saymadan, Herakleitos ve Lao Tzu gibi iki
büyük düşünürü, özellikle Logos ve Tao kavramları üzerinden karşılıklı olarak
kıyaslayarak anlamaya çalışma amacındadır.

Anahtar Kelimeler

Herakleitos, Lao Tzu, Çin Felsefesi, Grek Felsefesi, Logos, Tao

Comparison of Herakleitos and Lao Tzu with reference to the Concepts of Logos and Tao

Öz

Throughout the history, various cultures have developed set of ideas pertained to them. It is possible to differentiate them by their basic qualities and form different approaches. Interpretation of ideas in their own cultural contexts makes it easier to understand them, however this may also cause to evaluate them faultily. Some prominent thinkers who are raised in different parts of the world and sometimes almost utterly different cultural contexts have asserted such extensive and fruitful ideas that cannot only be evaluated in their cultural values.

It is sometimes intellectually stimulating to compare philosophers raised in different cultures without constrain ourselves with their own cultural contexts in order to fully understand them. In doing so, the aim is not to prefer or value a culture above the other, but to consider and evaluate them in a more universal light. In this article, my goal is to review two prominent philosophers Herakleitos and Lao Tzu by comparing them with regard to their two concepts Logos and Tao, without limiting them to their cultural contexts, but also without fully ignoring their cultural contexts in my analysis.

Anahtar Kelimeler

Herakleitos, Lao Tzu, Chinese philosophy, Greek philosophy, Logos, Tao

Kaynakça

• .