An Inquiry in Philosophy Concerning Its Structure with Respect to Kant’s Division of Grenze and Schranke

Yıl 2019, Sayı: 51, 379 - 392, 31.12.2019

Özgüç Güven

Öz

In this paper, via Kant’s understanding of Grenze (boundary) and Schranke (limit) it is proposed that these concepts offer an appropriate distinction for describing the structure of philosophical thought. In this respect, it is claimed that the Grenze and Schranke distinction gives efficient answers to the philosophy of philosophy (metaphilosophy) debates. For instance, concerning “what is philosophy?” many answers have been given such as “philosophy means being on the road”, “philosophy is to reveal what kind of things exist ”, “philosophy is the activity of clarifying thoughts”, “ philosophy is a quest for the problems of the world” and so on. Thus, it is suggested that Grenze and Schranke distinction should hold all these answers. Likewise, many questions such as “what is philosophy for?”, “how should philosophy be done?”, “how do philosophical questions arise?” can be clarified by mentioning the boundaries and limits. As will be understood, all the questions mentioned above are about determining the scope of philosophical activity. The scope is dual. The first scope is the limitation area in which all discussions are put. The second scope is the boundaries area. This is the horizon that provides the philosopher's conceptual equipment. It is this field in which the philosopher exposes his or her own utilities, by which he or she determines and organizes, and what kind of things he or she is interested in. Thus, the distinctions of philosophical thoughts can be established through modifying limits and drawing new boundaries. In this context, Kant's distinction between Grenze and Schranke is remarkable in terms of determining the field of knowable and the field of thinkable. Kant allegorizes the knowable field to an island and the thinkable field to a sea that includes the island. The island can be known with its boundaries and the sea can be thought with limitations. This distinction also shows the field of philosophical fictions and metaphysics, and explains the vastness of thinking in the face of knowing. However, the field where Kant claims to be able to think only with his limitations has been arranged as a field that can be known by the followers such as Hegel. Behind this variation is the introduction of new limitations instead of Kant's. Thus, boundary and limit are concepts that need to be emphasized in order to understand the structure of the philosophy activity.

Anahtar Kelimeler

Metaphilosophy, Kant, limit, boundary, Grenze, Schranke

Kant'ın Grenze ve Schranke Ayrımı Yoluyla Felsefenin Yapısı Hakkında Bir Soruşturma

Öz

Bu çalışmada Kant’ın Grenze ve Schranke anlayışı incelenerek bu kavramlar arasındaki ayrımın felsefi etkinliğin yapısını betimlemeye elverişli bir yaklaşım olduğu öne sürülmüştür. Bu bakımdan felsefenin felsefesi (üst-felsefe) tartışmaları açısından söz konusu ayrımın verimli yanıtlar verdiği düşünülmektedir. Böylelikle “felsefe nedir?” sorusuna felsefe tarihi içinde verilmiş pek çok yanıtın, örneğin “felsefe soru sormaktır”, “felsefe yolda olmaktır”, “felsefe ne türden şeylerin var olduğunu ortaya koymaktır”, “felsefe düşünceleri açık kılma etkinliğidir”, “felsefe dünya sorunları karşısında bir arayıştır” vb. Grenze ve Schranke ayrımı yoluyla tutulabileceği savlanmaktadır. Aynı biçimde üst-felsefe kapsamındaki “felsefe neden yapılır?”, “felsefede sorular nasıl ortaya çıkar?”, “felsefe nasıl yapılmalıdır?” gibi pek çok soru da sınırları ve kısıtlamaları anarak açıklığa kavuşturulabilir. Anlaşılacağı üzere anılan tüm sorular felsefi etkinliğin kapsamını belirlemeye ilişkindir. Kapsam ise ikili yapıdadır. Birinci kapsam bütün tartışmaların içine konulduğu kısıtlama alanıdır. İkinci kapsam ise sınırlar alanıdır. Burası filozofun kavramsal donanımını sağlayan ufuk alanıdır. Filozofun elindeki donanımla, belirlediği, düzenlediği ve ne türden şeylerle ilgilendiğini serimlediği alandır. Öyleyse filozofların birbirlerinden ayrımları kısıtlamaları değiştirmeleri ve yeni sınırlar çizmeleri üzerinden konulabilir. Bu bağlamda Kant’ın Grenze ile Schranke ayrımını bilinebilir ile düşünebilir alanı imlemesi açısından dikkat çekicidir. Kant, bilinebilir alanı bir adaya, düşünülebilir alanı ise adayı içine alan bir denize benzetir. Ada sınırlarıyla bilinebilir, deniz ise kısıtlamalarla düşünülebilir. Bu ayrım aynı zamanda felsefi kurgulamaların ve metafiziğin alanını gösterir. Bilebilmenin karşısında düşünebilmenin enginliğini anlatır. Ne var ki, Kant’ın kısıtlamalarıyla yalnızca düşünebildiğini öne sürdüğü alan, ardından gelenlerce bilinebilir bir alan olarak düzenlendi. Bunun gerisindeki neden ise Kant’ın kısıtlamaları yerine yeni kısıtlamalar konmasıdır. Öyleyse kısıtlama ile sınırlama felsefi etkinliğin yapısını anlamak açısından üzerinde durulması gereken kavramlardır.

Anahtar Kelimeler

Üst-felsefe, Kant, sınır, kısıtlama, Grenze, Schranke

Kaynakça

• Aristotle. “Metaphysics”. Içinde The Complete Works of Aristotle: the Revised Oxford Translation, editör Jonathan Barnes, C. II. Princeton: Princeton University Press, 2014.
• Cohen, Hermann. Kants Theorie der Erfahrung. Berlin: Ferd. Dümmler’s, 1871.
• Eisler, Rudolf. Kant Lexicon. Hildescheim: Olms, 1961. Feloj, Serena. “Metaphor and Boundary: H. S. Reimarus’ Vernunftlehre As Kant’s Source”. Lebenswelt 1, sayı 1 (2011): 31–46.
• Fulda, F. “Grenze, Schranke”. Içinde Historisches Wörterbuch der Philosophie, editör Joachim Ritter ve Karlfried Gründer. Basel: Schwabe, 1974.
• Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Encyklopädie der philosophischen Wissenschaften im Grandrisse. Berlin: Verlag von L. Heimann, 1870.
• Kant, Immanuel. Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena. Çeviren İonna Kuçuradi ve Yusuf Örnek. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu, 2002.
• ———. “Kritik der reinen Vernunft”. Içinde Kant’s gesammelte Schriften Preußische Akademie der Wissenschaften, C. 3. Berlin: Georg Reimer, 1911.
• ———. Kritik Der Reinen Vernunft. Hamburg: Felix Meiner, 1956.
• ———. Lectures on Metaphysics. Çeviren Karl Ameriks ve Steve Naragon. Cambridge: Cambridge University Press, 1997.
• Ludwig, Wittgenstein. Tractatus Logico-Philosophicus. Çeviren Oruç Aruoba. İstanbul: Metis, 2013.
• Orman, Enver. Hegel’in Mutlak İdealizmi. İstanbul: Belge Yayınları, 2015.
• Pehlivan, Ebru. “Kant’ın Eleştiri Öncesi Eserlerinde Sınır Kavramı”. Felsefe Arkivi II, sayı 47 (2017): 43–67.
• ———. “Kant’ta Öznenin Bilme, Eyleme ve İnanma Bakımından Sınırları”. Içinde Uluslararası İstanbul Felsefe Kongresi Bildiri Kitabı, editör Mehmet Günenç, 99–111. İstanbul: Mantık Derneği Yayınları, 2018.
• Plato. “Phaedrus”. Içinde Complete works, editör D S Hutchinson John M.Cooper, xxx, 1808 p. Indianapolis, Ind.: Hackett Pub., 1997.
• Grimm, Jacob. Deutsches Wörterbuch. München: Dt. Taschenbuch, 1999.
• Keskin, Gamze. "Kant'ın Ontolojik Kanıt Eleştirisinin Epistemolojik Temelleri". FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), Sayı 27 (2019): 97-116.