2013 Yılında Revize Edilen Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nda Yer Alan Kazanımların İncelenmesi: Model Oluşturma ve Kullanma Konusu

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 1, 89 - 104, 02.04.2017

Hakan Şevki Ayvacı , Gürhan Bebek

Öz

Araştırma, 2013 yılında revize edilen Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nda yer alan model oluşturma ve kullanmaya yönelik kazanımları ortaya çıkarmak ve bu kazanımların hitap ettiği model türlerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaç doğrultusunda ise araştırmada nitel araştırma deseninden birisi olan doküman analizi yöntemi tercih edilmiştir.

Araştırmada veri kaynağı olarak 2013 yılında revize edilen Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı kullanılmıştır. Bu bağlamda Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nın 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. Sınıflarda yer alan kazanımlar taranmıştır. Yürütülen tarama işleminin ardından belirlenen modelleme Harrison ve Treagust tarafından nitelendirilen model türlerine göre sınıflandırılmıştır. Veriler gizli içerik kodlaması yapılarak tablolaştırılmıştır. İlk aşamada güvenirlik için üç farklı araştırmacı tarafından yapılan kodlamalar üzerinde Güvenirlik= Görüş Birliği/ Görüş Birliği + Görüş Ayrılığı X 100 formülü uygulanmıştır. Araştırmacılar arasındaki uyuşum yüzdesi %87 olarak hesaplanmıştır. Araştırmacılar ikinci aşamada güvenirliliği daha da artırmak için yaptıkları analizleri karşılaştırarak üzerinde hemfikir oldukları analizi araştırmada kullanmışlardır. Çalışmanın geçerlik faktörü için iç ve dış geçerlik unsurları göz önünde bulundurulmuştur. 2013 yılında revize edilen Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nda yer alan model oluşturma ve kullanmaya yönelik kazanımları ortaya çıkarmak ve bu kazanımların hitap ettiği model türlerini belirlemek amacıyla yürütülen bu çalışmada öğretim programının analizi sonrasında elde edilen bulgular tablo ve grafikler halinde sunulmuştur. Tablo ve grafiklerin yorumlanması sonucunda da, 2013 yılında revize edilen Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nda yer alan kazanımların yaklaşık olarak %14’ünün model oluşturma ve kullanmaya yönelik olması bu öğretim araçlarının öğretim programını önemli derecede etkilediğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

fen eğitimi, modelleme, kazanım, öğretim programı

Analysis of Gains Took Place in Science Course Teaching Program Revised in 2013: Subject of Forming Model and Using Model

Öz

Study has been excuted with the purpose of
bringing out the gains for model forming and using, and with the purpose of
detecting model types which are intended for gains that take place in Science
Course Teaching Program revised in 2013. Consequently, for this purpose, in this
reseach it is benefited from document analysis that is a qualitative research
design method. In the research Science Course Teaching Program revised in 2013
is used as data source. In this sense, the gains that take place in 3., 4., 5.,
6.,7. and 8. Grades of Science Course Teaching Program are scanned. Detected
modeling after executed scanning process has been classified by considering the
model types characterized by Harrison and Treagust. Data are tabulated with
hidden content codification. In the first stage for reliability, the formula
reliability= consensus/ consensus+ dissidence X 100 is performed on
codification made by three different researchers. Consistency between
researchers is calculated as 87%. To increase reliability in the second stage
researchers compared analysis they made and they have used the analysis which
they agreed on in their research. For the factor of validity of study in and
out validity elements are taken into consideration. Study is executed with the
purpose of detecting model types which are in accordance with gains, and to
bring out gains for model formation and are intended for using that are in
Science Course Teaching Program revised in 2013. The results of this study
obtained after the analysis of teaching program were presented as tables and
graphs. The interpretation of the tables and graphs show that approximately 14%
of the gains found in the Science Course Teaching Program revised in 2013 are
intended for model formation and using found, this reveals an important effect
of the education means on the teaching program. 

Anahtar Kelimeler

science education, modeling, gains, teaching program

Kaynakça

• Berber, N. C. ve Güzel, H. (2009). Fen ve matematik öğretmen adaylarının modellerin bilim ve fendeki rolüne ve amacına ilişkin algıları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 87-97.
• Bilal, E. (2010). Elektrik konusunun modelleme yoluyla öğretiminin kavramsal anlama, akademik başarı ve epistemolojik inançlara etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.)
• Caravita, S., & Falchetti, E. (2005). Are bones alive?. Journal of Biological Education, 39(4), 163-170.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2000). Research methods in education (5th ed.). New York: Routledge Falmer.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (5. bs.). Trabzon: Ofset Matbaacılık.
• Çiltaş, A. ve Işık, A. (2013). The effect of instruction through mathematical modelling on modelling skills of prospective elementary mathematics teachers. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 1187-1194.
• Demirel, Ö. (2002). Öğretme sanatı (3. bs.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ercan, S. ve Şahin, F. (2015). Fen eğitiminde mühendislik uygulamalarının kullanımı: Tasarım temelli fen eğitiminin öğrencilerin akademik başarıları üzerine etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (NEF-EFMED), 9(1), 128-164.
• Ergin, İ., Özcan, İ. ve Sarı, M. (2012). Farklı akademik unvanlara sahip fen öğretmenlerinin branşlara göre model ve modelleme hakkındaki görüşleri. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 2(1), 142-159.
• Gobert, J. D., & Buckley, B. C. (2000). Introduction to model-based teaching and learning. International Journal of Science Education, 22(9), 891-894.
• Güneş, B., Gülçiçek, Ç. ve Bağcı, N. (2004). Eğitim fakültelerindeki fen ve matematik öğretim elemanlarının model ve modelleme hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 1(1), 35-48.
• Harrison, A. G., & Treagust, D. F. (2000). A typology of school science models. International Journal of Science Education, 22(9), 1011–1026.
• Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2001). Fen eğitiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 185-192.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi (13. bs.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). İlköğretim kurumları fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Ministry of Education and Human Resources Development in South Korea. (2012). Science curriculum. South Korea: Ministry of Education and Human Resources Development Publications.
• Ministry of Education in Canada. (2007). Science and technology. Ontario: Queen’s Printer.
• Ministry of Education in Singapore. (2014). Science syllabus primary. Singapore: Ministry of Education Publications.
• Ministry of Education and Science in Finland. (2006). Education and science in Finland. Finland: Ministry of Education Publications.
• National Science Teachers Association. (2012). A framework for k-12 science education: Practices, crosscutting concepts and core ideas. Washington, DC: The National Academies Press.
• Şandır, H. (2010). Matematik öğretmen ve öğretmen adaylarının tasarladıkları ve uyguladıkları modellemelere ait süreçlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.)
• Ünal Çoban, G. (2009). Modellemeye dayalı fen öğretiminin öğrencilerin kavramsal anlama düzeylerine, bilimsel süreç becerilerine, bilimsel bilgi ve varlık anlayışlarına etkisi: 7. Sınıf ışık ünitesi örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.)
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yurt, E. ve Sünbül, A. M. (2012). Effect of modeling-based activities developed using virtual environments and concrete objects on spatial thinking and mental rotation skills. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(3), 1987-1992.
• Yüksel, S. (2011). Fen-Edebiyat fakültesi öğretim üyelerinin öğretmen yetiştirme sistemine ilişkin düşünceleri (Uludağ üniversitesi fen- edebiyat fakültesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 179-198.
• Zeynelgiller, O. (2006). İlköğretim ikinci kademe fen bilgisi dersi kimya konularında model kullanımının öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.)