Biyoloji Dersinde Yaşam Temelli Probleme Dayalı Öğretim Uygulamalarının Tutum, Motivasyon ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 1, 127 - 142, 02.04.2017

Meryem Konu , Şeyda Gül

Öz

Bu çalışmanın amacı biyoloji dersinde yaşam
temelli probleme dayalı öğretimin öğrencilerin tutumlarına, motivasyonlarına ve
problem çözme becerilerine etkisini incelemektir.  Çalışmanın örneklemi, Erzurum ilindeki bir
lisenin 11. sınıfına devam eden toplam 106 öğrenciden oluşmaktadır. Ön test/son
test kontrol gruplu yarı deneysel desen ile yürütülen çalışmanın verileri
“Biyoloji Dersi Tutum Ölçeği”, “Biyoloji Dersi Motivasyon Anketi” ve “Problem
Çözme Envanteri” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde, aritmetik ortalama,
standart sapma ve bağımsız örneklem t testi kullanılmıştır Elde edilen
bulgulara göre, uygulama öncesi ve sonrasında deney ve kontrol grubu
öğrencilerinin tutum, motivasyon ve problem çözme becerileri yüksek düzeyde
olmakla beraber gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın
olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

yaşam temelli probleme dayalı öğretim, biyoloji dersi

The Effect of Context and Problem-Based Instruction in Biology Course on Attitude, Motivation and Problem-Solving Skills

Öz

The aim of this study is to determine the
effect of context- and problem-based instruction in biology course on attitude,
motivation and problem-solving skills. The sample of the study was consisted of
totally 106 students who were attended 11th grade from a high school in
Erzurum. A quasi-experiment design with pretest-posttest control group was
employed. The data were collected by “Attitude Scale towards Biology Course”,
“Motivation Scale towards Biology Course, “Problem-Solving Inventory”. The data
were analyzed through mean values, standard deviation and independent-samples
t-test. The findings showed that the attitude, motivation and problem-solving
skills level of both experimental group and control group were high. The
findings also indicated that there was no statistically significant difference
between groups.

Anahtar Kelimeler

context and problem-based instruction, biology course

Kaynakça

• Acar, B. ve Yaman, M. (2011). Bağlam temelli öğrenmenin öğrencilerin ilgi ve bilgi düzeylerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 01-10.
• Akdaş, E. (2014). İlköğretim yedinci sınıf fen ve teknoloji dersi insan ve çevre ünitesinde yaşam temelli öğrenme modelini kullanmanın akademik başarı, tutum ve kalıcılık üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Altıparmak, M. ve Deren, Ş. (2010). Fen öğretiminde yapılandırmacı yaklaşıma dayalı teknoloji destekli işbirlikli grup araştırma yöntemleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 697-717.
• Ayaz, M. F. (2015). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin fen derslerine yönelik tutumlarına etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 51-76.
• Aydede, M. N. ve Matyar, F. (2009). Fen bilgisi öğretiminde aktif öğrenme yaklaşımının bilişsel düzeyde öğrenci başarısına etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(1), 115-127.
• Balım, A. G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2008). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı örenme becerileri algılarına etkisi. İlköğretim Online, 7(1), 188-202.
• Baran, M. (2013). Yaşam temelli probleme dayalı öğretim yönteminin termodinamik konusunun öğretimine etkisi. (Yayımlanmış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum).
• Bennett, J., & Holman, J. (2003). Context-based approaches to the teaching of chemistry: what are they and what are their effects? In J. K. Gilbert, O. De Jong, R. Justi, D. F. Treagust, & J. H. Van Driel (Eds.), Chemical education: Towards research-based practice (pp. 165-185). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Cantürk-Günhan, B. (2006). İlköğretim II. kademede matematik dersinde probleme dayalı öğrenmenin uygulanabilirliği üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir).
• Choi, H. J., & Johnson, S. D. (2005). The effect of context-based video instruction on learning and motivation in on-line courses. The American Journal of Distance Education, 19(4), 215–227.
• Demirel, M. ve Arslan-Turan, B. (2010). Probleme dayalı öğrenmenin başarıya, tutuma, biliş ötesi farkındalık ve güdü düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 55-66.
• Ekici, G. (2002). Öğrencilerin biyoloji laboratuvar derslerinde öğretmenlerinden bekledikleri öğretim yönetimi davranışları. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16, 49-60.
• Ekici, G. (2009). Biyoloji dersi motivasyon anketinin Türkçeye uyarlanması. Çağdaş Eğitim, 365, 6-15.
• Glynn, S., & Koballa, T. R. (2005). The contextual teaching and learning instructional approach. In R. E. Yager (Ed.), Exemplary science: best practices in professional development (pp. 75–84). Arlington, Va: National Science Teachers Association Press.
• Glynn, M. S., & Koballa, T. R. (2006). Motivation to learn college science. In J. J. Mintzes & W. H. Leonard (Eds.), Handbook of college science teaching (pp. 25-32). Arlington, VA: National Science Teachers Association Press.
• Gutwill-Wise J. P. (2001). The impact of active and context-based learning in introductory chemistry courses: An early evaluation of the modular approach. Journal of Chemical Education, 78(5), 684-690.
• Gül, Ş. (2011). 5E modeline dayalı olarak hazırlanan ders yazılımının öğrencilerin başarılarına, tutumlarına ve kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum).
• Gül, Ş. (2016). Yaşam temelli öğretim modeliyle “fotosentez” konusunun öğretimi: REACT stratejine dayalı bir uygulama. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(2), 21-45.
• Gürbüzoğlu-Yalmancı, S. ve Aydın, S. (2013). Öğretmen adaylarının biyoloji kavramına yönelik metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(10), 208-223.
• Gürsoy-Köroğlu, N. (2011). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının, öğretmen adaylarında çevreye yönelik ilgi, tutum ve çevre bilinçli tüketici davranışlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Heppner, P. P., & Peterson, C. H. (1982). The development and implications of a personal-problem solving inventory. Journal of Counseling Psychology, 29, 66-75.
• Korsacılar, S. ve Çalışkan, S. (2015). Yaşam temelli öğretim ve öğrenme istasyonları yönteminin 9. sınıf fizik ders başarısı ve kalıcılığa etkileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 385-403.
• Kumaş, A. (2008). Yeryüzünde hareket ünitesinde işbirlikli öğrenme gruplarında probleme dayalı öğrenme uygulaması ve değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon).
• Kutu, H. (2011). Yaşam temelli ARCS öğretim modeliyle 9. sınıf kimya dersi “hayatımızda kimya” ünitesinin öğretimi. (Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum).
• Kutu, H. ve Sözbilir, M. (2011). Yaşam temelli ARCS öğretim modeliyle 9. Sınıf kimya dersi “hayatımızda kimya” ünitesinin öğretimi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 29-62.
• McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2010). Research in education: Evidence-based inquiry (7th ed.). Boston: Pearson.
• Newble, D., & Clarke, R.M. (1986). The approaches to learning of students in a traditional and in an innovative problem-based medical school. Medical Education, 20, 267-273.
• NSES. (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academy of Sciences.
• Öksüz, C. ve Uça, S. (2011) Matematik dersinde probleme dayalı öğrenme üzerine bir örnek olay. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 20-29.
• Özay-Köse, E. ve Çam Tosun, F. (2011). Yaşam temelli öğrenmenin sinir sistemi konusunda öğrenci başarılarına etkileri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(2), 91-106.
• Özkan, G. ve Sezgin-Selçuk, G. (2015). Kavramsal değişim metinleri ve yaşam temelli öğrenmenin öğrencilerin fizik öğrenme yaklaşımları üzerindeki etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 1-12.
• Sadi-Yımaz, S. (2013). Kimyasal değişimler ünitesinin işlenmesinde yaşam temelli öğrenme yaklaşımının etkileri. (Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum).
• Sungur, S. (2004). An implementation of problem based learning in high school biology courses. (Ph.D Thesis, Middle East Technical University, Ankara).
• Şahin, N., Şahin, N. H. ve Heppner P. P. (1993). Psychometric properties of the Problem Solving Inventory in a group of Turkish university students. Cognitive Therapy and Research, 17(4), 379-397.
• Tatar, E., Oktay, M. ve Tüysüz, C. (2009). Kimya eğitiminde probleme dayalı öğrenmenin avantaj ve dezavantajları: Bir durum çalışması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 95-110.
• Temelli, A. ve Kurt, M. (2010). Eğitim fakültesi ve fen fakültesi biyoloji öğrencilerinin ders çalışma alışkanlıklarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 3(2), 27-36.
• Topsakal, S. (2006). İlköğretim 6. 7. ve 8. sınıflar fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Topuz, F. G., Gençer, S., Bacanak, A. ve Karamustafaoğlu, O. (2013). Bağlam temelli yaklaşım hakkında fen ve teknoloji öğretmenlerinin görüşleri ve uygulayabilme düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 240-261.
• Uzun, F. (2013). Bağlam temelli yaklaşıma dayalı genel fizik-I laboratuvar dersinin fen bilgisi öğretmen adaylarının başarılarına, bilimsel süreç becerilerine, motivasyonlarına ve hatırlamalarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul).
• Ültay, N. ve Çalik, M. (2016). A comparison of different teaching designs of ‘acids and bases’ subject. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12(1), 57-86.
• Ünal, Ş. (2016). Biyoloji dersi çevre konularının öğretiminde yaşam temelli yaklaşıma dair örnek olay inceleme ve araştırma sorgulama temelli bilim öğrenme öğretim yöntemlerinin etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum).
• Yolcu, S. (2014). Ortaöğretimde beslenmeye yönelik bilgilerin bağlam temelli öğrenme düzeyine etkisi ve uygulanma oranları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).