Açık Mekanlardaki Oturma Donatılarının ve Yerlerinin Tasarımına İlişkin Faktörler

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 15, 1 - 16, 30.06.2017

Sema Mumcu , Serap Yılmaz , Tuğba Düzenli

https://doi.org/10.16950/inustd.302048

Cited By: 2

Öz

Kentsel açık alanlarda gerçekleşen sosyal hayatın kent yaşamına ve
kentlilere katkısı yaşam kalitesini doğrudan etkilemektedir. Kentsel açık
mekanların toplum olma duygusunu geliştirmek, sosyalleşmeyi teşvik etmek,
kimliğin gelişimine katkıda bulunmak, demokratik dışavurumlara sahne oluşturmak,
geçmişten günümüze sürekliliği sağlamak vb. gibi pek çok faydalar sağladığı
belirtilmiştir. Araştırmalar bekleme, oturma, yaslanma, dinlenme gibi durağan
etkinliklerin varlığının sosyalleşmeye yönelik etkinliklere zemin
hazırladığını, bu etkinliklerin varlığının bir alanın kullanımını ve
canlılığını ortaya koyduğunu belirtir. Özellikle oturma ve beraberinde
gerçekleşen etkinlikler kentsel kamusal alanların başarısında önemlidir. Çünkü
ancak oturmaya ilişkin fırsatların olduğu yerlerde insanların belirli bir
süreyle durması ve diğer etkinliklere katılması mümkün olur. Sosyal hayatın
oluşumunda bu denli önemli olan oturma yerlerinin tasarımı nasıl olmalıdır? Bu
çalışmada kentsel açık mekanlardaki oturma yerlerinin tasarımına ilişkin
hususlar detaylıca ele alınmış, farklı açılardan tartışılmış ve mevcut
literatürle örneklendirilmiştir. Oturma yerlerinin tasarımına yönelik olarak
davranışsal/işlevsel, konfor ve algısal/psikolojik başlıkları altında çok
sayıda faktör tartışılmıştır. Sonuç olarak sosyalleşmeyi teşvik edecek oturma
yerlerinin tasarımının çok sayıda faktörün değerlendirilmesi ve göz önünde
bulundurulmasını gerektirdiği ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kentsel açık mekan, Oturma donatıları, Oturma etkinliği, Peyzaj tasarımı, Sosyal Etkileşim

Kaynakça

• Abu-Ghazzeh, T.M. 1996. Reclaiming public spaces in space: the ecology of neighborhood open the town of Abu-Nuseir, Jordan. Landscape and Urban Planning, 36, 197-216.
• Abu-Ghazzeh, T.M. 1999. Housing Layout, Social Interaction, and the Place of Contact In Abu-Nuseir, Jordan. Journal of Environmental Psychology, 19, 41-73.
• Appleton, J. 1975. The Experience of Landscape. John Wiley& Sons Inc., 308 s., Surrey.
• Burns, A. 1997. Design Recommendations for an Outdoor Public Space in Downtown Edmonton, Alberta. Master Thesis, University of Alberta.
• Cattell, V., Dines, N., Gesler, W. ve Curtis, S. 2008. Mingling, observing, and lingering: Everyday public spaces and their implications for well-being and social relations. Health & Place, 14, 544-561.
• Chang, H.Y. 2002. Human Behavior Patterns in Office Building Plaza: Three Case Studies in Downtown Dallas. Yüksek Lisans Tezi, the University of Texas Arlington.
• Chen, Y., Liu, T. ve Liu, W. 2016. Increasing the use of large-scale public open spaces: A case study of the North Central Axis Square in Shenzhen, China. Habitat International, 53, 66-77.
• Cooper Marcus, C. ve Francis, C. 1998. People Places: Design Guidelines for Urban Open Space, Second Edition, Wiley, 384 s., New York.
• Crankshaw, N. 2009. Creating Vibrant Public Spaces: Streetscape Design in Commercial and Historic Districts. Island Press, 240 s., Washington.
• Düzenli, T., Mumcu, S., Yılmaz, S. ve Özbilen, A. 2014. Water reflections on the social dimension of place: Different waterscapes and related activity patterns. SDU Orman Fakültesi Dergisi, 15, 148-157.
• Düzenli, T. ve Özkan, D. G. 2016. Examination of urban parks based on the psychosocial needs of older people. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(35), 34-42.
• Farida, F. 2013. Effects of outdoor shared spaces on social interaction in a housing estate in Algeria. Frontiers of Architectural Research, 2, 457-467.
• Francis, M. 2003. Urban Open Space; Designing for User Needs. Landscape Architecture Foundation, Island Press, 96 s., Washington.
• Gedik, T. 2003. Farklı Su Öğelerinin Psikolojik Etkileri ve Mekansal Etkinliklerle Bütünleşmesi Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Universitesi, Trabzon.
• Gehl, J. 1987. Life between Buildings: Using Public Space. Van Nostrand Reinhold, 216 s., New York.
• Gehl, J. 2010. Cities for people. Island Press, 269 s., Washington
• Gehl, J. ve Svarre, B. 2013. How To Study Public Life. Island Press, 200 s., Washington, DC.
• Hadavi, S., Kaplan, R. ve Hunter, M.C.R. 2015. Environmental affordances: A practical approach for design of nearby outdoor settings in urban residential areas. Landscape and Urban Planning, 134, 19-32.
• Huang, S-C.L. 1998. A study of people’s perception of waterscapes in built environments. Doktora Tezi, Texas A&M University, Texas, USA.
• Huang, S-C.L. 2006. A study of outdoor interactional spaces in high-rise housing. Landscape and Urban Planning, 78, 193-204.
• Jalaladdini, S. ve Oktay, D. 2012. Urban Public Spaces and Vitality: A Socio-Spatial Analysis in the Streets of Cypriot Towns. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 35, 664-674.
• Lai, D., Zhoua, C., Huang, J., Jiang, Y., Longa, Z. ve Chena, Q. 2014. Outdoor space quality: A field study in an urban residential community in central China. Energy and Buildings, 68, 713-720.
• Lyle, J.T. 1970. People Watching in Parks; a Report from France and California. Landscape Architecture, October, 31-51, 52.
• Matsuoka, R.H. ve Kaplan, R. 2008. People needs in the urban landscape: Analysis of Landscape And Urban Planning contributions. Landscape and Urban Planning, 84, 7-19.
• Mehta, V. 2007. Lively Streets Determining Environmental Characteristics to Support Social Behavior. Journal of Planning Education and Research, 27,165-187.
• Mehta, V. 2014. Evaluating Public Space. Journal of Urban Design, 19(1), 53-88.
• Mumcu, S. 2002. Açık Mekanlardaki Yer Tercihlerinin, Mekansal Özellikler Açısından İncelenmesi: Trabzon, Atapark Örneği. Yüksek lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Mumcu, S. 2009. Açık Mekanlarda Davranış Konumları: Oturma Davranışının Değişiminin İncelenmesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Mumcu, S., Düzenli, T. ve Özbilen, A. 2010. Prospect and refuge as the predictors of preferences for seating areas. Scientific Research and Essays, 5(11), 1223-1233.
• Nasution, A.D. ve Zahrah, W. 2012. Public Open Space Privatization and Quality of Life, Case Study Merdeka Square Medan. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 36, 466-475
• Nikolopouloua, M. ve Lykoudis, S. 2007. Use of outdoor spaces and microclimate in a Mediterranean urban area. Building and Environment, 42, 3691–3707.
• Niu, J., Liu, J., Lee, T., Lin, Z., Mak, C., Tse, K.-T., Tang, B.-S. ve Kwok, K.C.S. 2015. A new method to assess spatial variations of outdoor thermal comfort: Onsite monitoring results and implications for precinct planning. Building and Environment, 91, 263-270.
• Özkan, D. G., Alpak, E. M. ve Var, M. 2017. Design and construction process in campus open spaces: A case study of Karadeniz Technical University. Urban Design International, doi:10.1057/s41289-017-0041-0
• Project for Public Spaces. 2000. How to Turn a Place Around: A Handbook for Creating Successful Public Places. Project for Public Spaces Inc., 125s., New York.
• Rivlin, L.G. 1994. Public spaces and public life in urban areas. In: Neary, S.J., Symes, M.S., Brown, F.E. (Eds.) The Urban Experience: A People-Environment Perspective, s. 289–296. Taylor & Francis Group, London.