Geleneksel Yapıların Kentsel Mekanda Oluşturduğu Düzenin Bartın Kenti Örneğinde İncelenmesi

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 1, 0 - , 14.11.2013

Bülent Yılmaz , Latif Gürkan Kaya , Oğuz Ateş , Yalçın Memlük

Öz

Bartın, Batı Karadeniz Bölgesi’nde denizden 12 km içeride kurulmuş eski bir Anadolu yerleşimidir. Bartın, 1920 yılında mutasarrıflıktır. 1924 yılında il olan Zonguldak’a bağlanmış, 1991 yılında il olmuştur. Nüfus artışı Türkiye ortalamasının altındadır. Ancak merkez ilçe aldığı yoğun göç nedeniyle hızlı kentleşme sorunu ile karşı karşıyadır. İlk kez, 1957 tarihli imar planı ile imarlı yapılaşma süreci başlamış, ancak mevcut kent dokusunun organik düzeni bu imar planı ile oldukça yoğun bir biçimde bozulmuştur.

 

1980 tarihli nazım planı ile bu bozulmayı engellemek amacıyla doğal sit sınırları belirlenmiş, koruma amaç­lı imar planı yapılarak, özellikle kent merkezinde yapılaşma durdurulmuştur. Ancak 1982 yılı onaylı Bartın Kentsel Sit Alanı İmar Planı’na rağmen çeşitli dönemlerde ilave ve revizyon plan istekleri olmuş ve çok sayıda plan değişiklikleri yaptırılmıştır. Merkez ilçe, farklı dönemlerde ortaya çıkmış 12 mahalleden oluş­maktadır. Özellikle kent merkezinde yer alan mahallelerle, doğal sit alanı kapsamına alınan Bartın ve Kozcağız çayları ve boylarındaki kıyı evleri bir yandan rant, öte yandan deprem ve diğer doğal afetler ne­de­niyle hızlı bir biçimde yok olmaktadır.

 

Çalışmanın amacı özellikle kentsel tasarım açısından kentin gelenekselliğini kaybetmemiş bir doku­sunun tanıtılmasıdır. Amaçlanan diğer hedefler, bir daha bu ölçekte yakala­na­ma­yacak olan, farklı geleneksel bir yol dokusunu kaybolmadan bir nebze belgeleye­bil­mek, bu konu ile ilgili kişi ve kuruluşların dikkatini Bartın’a çekebilmek, uzak bir umut olsa da bu doku­nun bozulmadan korun­masını sağlayabilmektir.

Anahtar Kelimeler

-