Diyanet Işleri Başkanlığı Yayınlarında Kadınlık ve Erkeklik Inşası

Yıl 2020, Sayı: 21, 71 - 92, 01.04.2021

Esra Keskin Korumaz

https://doi.org/10.26650/iukad.2020.714525

Öz

Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB), dini hizmetlerin yerine getirilmesinden sorumlu bir devlet kurumdur. Ahlaklı ve inançlı bir toplum oluşturmayı amaçlayan DİB, bu amaçla aylık dergiler yayınlamaktadır. Bu çalışma, bu dergilerden en öne çıkan Aile dergisinde yer alan yazılara odaklanmakta ve bu yazıların nasıl ideal kadın ve erkek kimlikleri inşa ettiğini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Veriler nitel araştırma yöntemiyle toplanmış ve çözümlenmiştir. Bu bağlamda, Aile dergisinin 2013-2017 yılları arasındaki yayınları incelenmiş ve söylem analizi yöntemiyle tahlil edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, bu yayınlarda ideal kadın imgesinin daha çok aile sınırları içerisinde resmedildiği ve anneliğin, kadın kimliğinin özü olarak değerlendirildiği gözlemlenmiştir. Son yıllarda artan bütçesi ve geniş yelpazede bir okuyucuya hitap etmesiyle DİB, Türkiye’deki en güçlük kuruluşlardan biridir ve bu çalışma, dini bir devlet kurumunun mevcut toplumsal cinsiyet rollerini nasıl oluşturduğu, şekillendirdiği ve devam ettirdiğini anlamamıza yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Annelik, Diyanet İşleri Başkanlığı, Dini Söylem, Erkeklik, Kadın, Kadınlık, Söylem, Toplumsal Cinsiyet, Yapı Söküm

The Construction of Femininity and Masculinity in the Publications of Turkish Presidency of Religious Affairs

Öz

Turkish Presidency of Religious Affairs (TPRA) is a state institution which is in charge of providing religious services in the country. The TPRA aims to create a moral, religious society through various services, including its monthly publications. This study focuses on the articles given place in the periodical Aile and aims to explore how these writings construct certain ideals of femininity and masculinity. The researcher conducted qualitative methodology for data gathering and analysis. In this context, the issues of Aile published between the years of 2013-2017 were examined and the articles selected were analyzed in accordance with discourse analysis. The results of the study indicate that the ideal woman is highly described within the limits of family and motherhood is seen as the essence of female identity. Since the TPRA has become one of the most powerful institutions in Turkey with its growing budget and appeal to a wide range of audience, this study helps us to figure out how a religious public institution determine and shape the prevalent gender discourse, at least among pious people.

Anahtar Kelimeler

Discourse, Deconstruction, Femininity, Gender, Turkish Presidency of Religious Affairs, Women, Masculinity, Motherhood, Religious Discourse

Kaynakça

• Abdo, N & Mojab, S. (2004). Violence in the name of honor. İstanbul: Bilgi University Press. google scholar
• Ahmad, A. (2015). Islamic Feminism: Contradiction in Terms? http://library.fes.de/pdf-files/bueros/ indien/12314.pdf [03.01.2017]. google scholar
• Altınay, A. G., & Arat, Y. (2009). Violence against women in Turkey: A nationwide survey. Punto. google scholar
• Arat, Y. (1994). Toward a democratic society: The women’s movement in Turkey in the 1980s. In Women’s Studies International Forum (Vol. 17, No. 2-3, pp. 241-248). Pergamon. google scholar
• Arslan, E. (2014). Ailede Samimiyet. Diyanet Aile (288), 9-11. google scholar
• Badran, M. (2009). Feminism in Islam. Oxford, England: Oneworld Publications. google scholar
• Bardakoğlu, A. (2009). Religion and Society: New Perspectives from Turkey. Ankara: Publications of Presidency of Religious Affairs. google scholar
• Barlas, A. (2002). Believing women, Islam: Unreading patriarchal interpretations of the Qur’an, 1. Beauvoir, S. D. (1972). The Second Sex. 1949. Trans. HM Parshley. Harmondsworth: Penguin. google scholar Butler, J. (1990). Gender trouble: Feminism and the subversion of identity. New York: Routledge. google scholar
• Chandler, M. (1998). Emancipated subjectivities and the subjugation of mothering practices. Redefining motherhood: Changing identities and patterns, 270-86. google scholar
• Dedeoğlu, S., & Elveren, A. Y. (2012). Türkiye’de refah devleti ve kadın. İletişim Yayınları. google scholar
• Demir, Z. (2015). Biz Kadınlar. Diyanet Aile, (291), 20-22. google scholar
• Demirsoy, Ç. (2013). Erkek ve Aile. Diyanet Aile, (265), 17-19. google scholar
• Donchin, Anne. 1989. “The growing feminist debate over the new reproductive technologies.” Hypatia 4(3): 136-149. google scholar
• Dönmez, Ö. Z. (2016). Anne Olmak. Diyanet Aile (304), 26-28. google scholar
• Durmuşoğlu, K. (2007). Dini gelenekte ötekileştirilen kadın. (Master’s thesis, Uludağ Üniversitesi). google scholar
• Eliaçık, R.İ. (2007). Yaşayan Kur’an. İstanbul: İnşa Yayınları. google scholar
• Erşahin, İ. (2017). Kuran Perspektifinden Baba Figürleri. Diyanet Aile, (314), 24-28. google scholar
• Firestone, S. (1970). The Dialectic of Sex: The Case for Feminist Revolution. New York: Bantam Books. google scholar
• Görgülü, F. (2013). Mehmet Emin Özafşar’la Aile Üzerine. Diyanet Aile, (265), 10-11. google scholar
• Görgülü, Ü. (2017). Nesil Emniyeti. Diyanet Aile, (315), 4-8. google scholar
• Görmez, H. K. (2017). Aileyi Besleyen Temel Değerler: Sadakat, Adalet, İhsan, İffet. Diyanet Aile (316), 4-8. google scholar
• Hassan, R. (1999). Feminism in Islam. Feminism and world religions, 248. google scholar
• Jeremiah, E. (2006). Motherhood to mothering and beyond: Maternity in recent feminist thought. Journal of the motherhood initiative for research and community involvement, 8(1). google scholar
• Joseph, S. (Ed.). (2000). Gender and citizenship in the Middle East. Syracuse University Press. google scholar
• Kandiyoti, D. A., & Kandiyoti, D. (1987). Emancipated but unliberated? Reflections on the Turkish case. Feminist studies, 13(2), 317-338. google scholar
• Kandiyoti, D. (1988). Slave girls, temptresses, and comrades: Images of women in the Turkish novel. Gender Issues, 8(1), 35-50. google scholar
• Kandiyoti, D. (1991). End of empire: Islam, nationalism and women in Turkey. In Women, Islam and the state (pp. 22-47). Palgrave Macmillan, London. google scholar
• Karakaş, B. (2020, 25 February). Kadına Şiddetle Mücadelede Diyanet Tavsiyeleri. Deutsche Welle. Retrieved from https://www.dw.com/tr/ kad%C4%B1na-%C5%9Fiddetle-m%C3%BCcadelede-diyanet-tavsiyeleri/a-52510157. google scholar
• Keleş, E. (2013). Aile Bir Kaledir Aslında. Diyanet Aile, (265), 6-9. google scholar
• Öztürk, Y.N. (2000). Kur’an’daki İslam. İstanbul: Yeni Boyut Yayınları. google scholar
• Özüdoğru E. Ö. (2016). Çalışan Kadın İkilemi. Diyanet Aile (302), 20-22. google scholar
• Peterson, V. (1998). Gendered Nationalism: Reproducing “Us” versus “Them,. In L. Lorentzen & J. google scholar
• Turpin, The Women and War Reader (pp. 41-49). New York University Press. google scholar
• Piyade, Ö. (2014). İyi İnsan: İyi Gelin, İyi Kayınvalidedir. Diyanet Aile, (286),20-22. google scholar
• Rich, A. (1976). Of woman born: Motherhood as experience and institution. London: Virago. google scholar
• Shebab, R. (1986). Rights of women in Islamic Shariah. Lahore: Indus Publication House. google scholar
• Shalkamy, H. M. (1997). Children’s Health and Well-being: an ethnography of an Upper Egyptian village (Doctoral dissertation, The London School of Economics and Political Science (LSE)). google scholar
• Tekeli, Ş. (1986). Emergence of the feminist movement in Turkey. The new women’s movement, 179-199. google scholar
• Thornton, A. (2001). The developmental paradigm, reading history sideways, and family change. Demography, 38(4), 449-465. google scholar Tong, R. P. (2013). Feminist thought: A more comprehensive introduction. Westview Press. google scholar
• Wadud, A. (1999). Qur’an and woman: Rereading the sacred text from a woman’s perspective. Oxford University Press, USA. google scholar
• Yavuz, Y.V. (1999). Kur’an’da Kadın Hak ve Özgürlüğü. İstanbul: Bayrak Yayınları. google scholar
• Yılmaz, A. (2017). Evlilikte Karşılıklı Etkileme. Diyanet Aile (321), 16-18. google scholar
• Yount, K. M., & Rashad, H. (Eds.). (2008). Family in the Middle East: ideational change in Egypt, Iran and Tunisia (Vol. 15). Routledge. google scholar