A Sociolinguistic Study on Women’s Language in Turkish Novels

Yıl 2022, Sayı: 24, 159 - 181, 25.05.2022

Serap Sevim

Öz

The universe of this study is the novels written in Turkish literature from 1923 to the present day. When the sample was created, non-ideological novels were determined and expert opinion was applied. The speeches of the female characters in the selected 19 novels were prepared as Word files and uploaded to the Linguistic Inquiry and Word Counting (LIWC) program. The LIWC program used in our study is a computer-based program designed to measure psychological processes. This study was created by allowing individuals to make comparisons by comprehensively categorizing their language use and thus being able to use it from a socially linguistic point of view. In light of the data obtained, first the speeches of female characters in novels written before and after 1970 were compared, and then the speeches of female characters of male and female authors were compared. In this way, in addition to reflecting Turkish society’s perception of women put forward by male and female authors, the study also tried to determine how this perception is shaped according to their own gender. In addition, with women reaching an acceptable position in social life, reflections of the changing perception of women have also emerged. The results of the study show that female and male authors’ perception of women is different and that the use of women’s language is shaped according to their social position. However, with women taking a greater role in social life, their use of language has changed and women have become able to express themselves better.

Anahtar Kelimeler

Sociolinguistics, Sex, Gender, Women, Language, Women’s Language

Türk Romanında Kadın Dilinin Toplum Dilbilimsel Açıdan Incelenmesi

Öz

Bu çalışmanın evrenini Türk edebiyatının 1923’ten günümüze kadar yazılmış romanları oluşturmaktadır. Örneklem oluşturulurken ideolojik olmayan romanlar belirlenmiş ve uzman görüşüne başvurulmuştur. Seçilen 19 romandaki kadın karakterlerin konuşmaları Word dosyası olarak hazırlanmış ve Dilbilimsel Sorgulama ve Sözcük Sayımı (LIWC) programına yüklenmiştir. Çalışmamızda kullanılan LIWC programı psikolojik süreçleri ölçmek için hazırlanmış bilgisayar temelli bir programdır. Bireylerin dil kullanımlarını kapsamlı bir şekilde kategorilere ayırarak karşılaştırma yapmaya olanak tanıması ve bu sayede toplumdilbilimsel açıdan kullanılabilmesi bu çalışmanın ortaya çıkmasını sağlamıştır. Elde edilen veriler ışığında öncelikle 1970 öncesinde ve sonrasında yazılan romanlardaki kadın karakterlerin konuşmalarının karşılaştırılması, daha sonra da kadın ve erkek yazarların kadın karakterlerinin konuşmalarının karşılaştırılması yapılmıştır. Bu sayede kadın ve erkek yazarların ortaya koydukları Türk toplumunda kadın algısını yansıtmasının yanında, bu algının kendi cinsiyetlerine göre nasıl şekillendiği de belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca kadının sosyal hayatta kabul edilebilir bir konuma erişmesiyle birlikte değişen kadın algısının yansımaları da ortaya çıkmıştır. Çalışmanın sonuçları kadın ve erkek yazarların kadın algısının farklı olduğunu, kadının dil kullanımının toplumsal konumuna göre şekillendiği göstermektedir. Ancak kadının sosyal hayatta daha fazla rol almasıyla birlikte dil kullanımları değişmiş ve kadınlar kendilerini daha iyi ifade edebilir konuma gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sociolinguistics, Sex, Gender, Woman, Language, Women Language

Kaynakça

• Alvanoudi, A. (2014). Grammatical Gender In Interaction. Cultural And Cognitive Aspects, Brill. Leiden-Boston. google scholar
• Bayat, F. (2010). Türk Kültüründe Kadın Şaman. İstanbul: Ötüken Yayınları. google scholar
• Bilton, T. (2008). Sosyoloji. (Çev. K. İnal). Ankara: Siyasal Kitabevi. google scholar
• Butler, J. (1999). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. Routledge, New York and London. google scholar
• Cixous, H., Cohen, K., & Cohen, P. (1976). The laugh of the medusa. Signs. Journal of Women in Culture and Society, 1(4), 875-893. google scholar
• Daly, M. (1987), Gyn/ Ecology: The Metaethics Of Radical Feminism. Beacon Pres, Boston. google scholar
• De Beauvoir, S. (1993). Kadın “İkinci Cins” Genç Kızlık Çağı. (Çev. Onaran Bertan). (7.Baskı). İstanbul: Payel Yayınları. google scholar
• Irigaray, Luce (1985), Speculum of the Other Woman. Translated by Gillian C. Gill. Ithaca, NY: Cornell University Press google scholar
• Irigaray, L. (2014). Başlangıçta Kadın Vardı. (Çev. İ. Özallı ve M. Odabaş). İstanbul: Pinhan Yayıncılık. google scholar
• İmamoğlu, E. O. (1991). Aile içinde Kadın-Erkek Rolleri. Türk Aile Ansiklopedisi (c.3), Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı. google scholar
• Jespersen, O. (1922). Language, its Nature, Development and Origin. London: G. Allen & Unwin. google scholar
• König, G. (1992). Dil ve Cins: Kadın ve Erkeklerin Dil Kullanımı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 25-36. google scholar
• Kristeva, J. (1982). Powers Of Horror: An Essay on Abjection. Translated by Leon S. Roudiez. Columbia University Press, New York. google scholar
• Kula, O. B. (2012). Dil Felsefesi Edebiyat Kuramı-I, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları google scholar
• Labov, W (1998). Vers une reevaluation de l’insecurite linguistique des femmes. In Pascal Singy (ed.) Les femmes et la langue: L’insecurite linguistique en question. Lausanne: Delachaux et niestle. Pp. 25-35. google scholar
• Lakoff, R. (1975). Language and The Women’s Place. New York: Harper Colophon Books. google scholar
• Lips, M. M. (2005). Sex and Gender. New York: McGraw-Hill. google scholar
• Meyerhoff, M. (2006). Introducing Sociolinguistics. New York: Routledge. google scholar
• Oakley, A. (1972). Sex, Gender and Society. Maurice Temple Smith Ltd. google scholar
• Sankır, H. (2010). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Anlamlandırılış Biçiminin “Kadın Sanatçı Kimliği”nin Oluşum Sürecine Etkileri. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar e-dergisi. google scholar
• Stoller, R. (1984). Sex and Gender, The Development of Masculinity and Femininity. London: H. Carnak (Books). google scholar
• Türköne, M. (1995). Eski Türk Toplumunda Cinsiyet Kültürü. Ankara: Ark Yayınevi. google scholar
• Young, I. M. (2009). Yaşanan Bedene Karşı Toplumsal Cinsiyet. Cogito, 58, 39-56. google scholar
• Von Gabain, A. (2003), Eski Türkçenin Grameri, (Çev: Mehmet Akalın). Türk Dil Kurumu Yayınları: 532. google scholar
• Yoder, J. D. (1999). Women and Gender: Transforming Psychology. New Jersey: Prentice Hall. google scholar
• Wittig, M. (2009), “Kadın Doğulmaz”. Cogito, Feminizm. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• Wardhaugh, R. (1986). An Introduction to Sociolinguistics. Blackwell PUBLISHING 350 Main Street, Malden, MA 02148-5020, USA 9600 Garsington Road, Oxford OX4 2DQ, UK ,550 Swanston Street, Carlton, Australia: Victoria 3053 google scholar