Topuklu Ayakkabılardan Çamurlu Plastik Çizmelere: Erkek Egemen Sektörlerde Kadın Girişimciliği Meri Taksi Deveciyan

Yıl 2023, Sayı: 27, 56 - 70, 29.11.2023

Meri Taksi Deveciyan

https://doi.org/10.26650/iukad.2023.1296065

Öz

Çalışma, Türkiye’de arıcılık sektöründe faaliyet gösteren "Tazeden" firmasının iki kadın girişimcisinin deneyimlerine dayanmakta ve kadın girişimcilerin erkek egemen ve zorlu sektörlere girmeye cesaret etme motivasyonlarına ve girişimcilik bileşenlerine dikkat çekmek amaçlanmaktadır. Ayrıca “Tazeden” firması kadın girişimcilerinin yaşamış olduğu zorluklar, girişimcilik serüvenleri, nitel araştırma yöntemlerinden örnek olay incelemesi, “5N1K tekniği” temel yazım ilkesine dayanan bir anlatım yöntemi ile ele alınarak, girişimcilik bileşenleri, girişimcilik motivasyonu bağlamında betimsel analiz yöntemi ile incelenmektedir. Çalışmanın verileri ise, “Tazeden” firması web sitesinden, işletme dokümanlarından ve kadın girişimcilerinden önceden hazırlanmış yarı yapılandırılmış soru formu ile yüz yüze derinlemesine mülakat tekniği ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda kadın girişimcilerin zorlu sektörlere girmeye cesaret etmelerinde birçok farklı nedenin etkili olduğu ancak stres, tekdüzelik, işlerinin kontrolünü ellerinde tutma ve yaratıcı özgürlüklerini koruma isteklerinin en önemli faktörler olduğu, ayrıca arıcılık gibi erkek egemen sektörlerde kadın girişimcilerin karşılaştığı zorluklar olarak da; cinsiyet ayrımcılığı, erkek egemen kültür, finansman kaynaklarına ulaşmada yaşanılan zorluklar ve ağ kurma eksikliği olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın kısıtı, tek bir kadın girişimcilik firması ile araştırmanın yapılmış olması ve nitel araştırma yöntemi kullanılmış olduğundan genellenebilirliğinin olmamasıdır. Çalışmanın literatüre, kadın girişimciliğinde zorlu-erkek egemen sektörlerde kadınları girişimciliğine yönlendiren nedenlere odaklanan çalışma azlığına yönelik boşluğun giderilmesi noktasında katkı sağlaması beklenmektedir. Ayrıca kadın girişimcilik motivasyon faktörlerinin çalışılmasının, politika yapıcılar için de yol gösterici olarak yapıcı bir sonuca yol açacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kadın Girişimciliği, erkek egemen sektörler, girişimcilik motivasyonu, liberal feminist teori

Destekleyen Kurum

---

Proje Numarası

----

Teşekkür

----

From Heels to Muddy Plastic Boots: Female Entrepreneurship in Male-Dominated Industries

Öz

The study is based on the experiences of two female entrepreneurs from the company Tazeden operating in the beekeeping sector in Türkiye and aims to draw attention to the entrepreneurial components and motivations of female entrepreneurs for daring to enter challenging male-dominated sectors. In addition, the case study uses qualitative research methods to examine the difficulties female entrepreneurs in the firm Tazeden have experienced and their entrepreneurial adventures. The study discusses the 5W1K technique using a narrative method based on basic writing principles and examines the components of entrepreneurship using the descriptive analysis method in the context of entrepreneurship motivation. Meanwhile, the study’s data were collected from Tazeden’s business documents and from female entrepreneurs using a prepared semi-structured question form and the face-to-face in-depth interview technique. As a result of the research, many different reasons were found to be effective for women entrepreneurs to dare enter challenging sectors, with the most important factors being stress, monotony, and their desire to keep control of their work and to protect their creative freedom. In addition, gender discrimination, the male-dominated culture, difficulties accessing financial resources, and lack of networking were determined as the challenges female entrepreneurs face in male-dominated sectors such as beekeeping. The limitations of the study are that the research was conducted with only one female entrepreneurship firm and that the study is not generalizable due to its use of the qualitative research method. The study is expected to contribute to the literature in terms of eliminating the gap regarding female entrepreneurship, which focus on the reasons that push or pull women toward entrepreneurship in challenging male-dominated sectors. In addition, studying the motivating factors for female entrepreneurship is thought to lead to constructive results as a guide for policy makers.

Anahtar Kelimeler

Female entrepreneurship, male-dominated sectors, entrepreneurial motivation, liberal feminist theory

Proje Numarası

----

Kaynakça

• Abdul Ghani Azmi, I. M. (2017). Voices from the dead: the uneasy case of indigenous cultural expression. International Journal of Law and Management, 59(4), 522-533. google scholar
• Ahl, H. (2006). Why research on women entrepreneurs needs new directions. Entrepreneurship Theory and Practice, 30(5), 595-621. google scholar
• Akın, R. (2020). Cinsiyetçilik, güç eşitsizliği ve taciz: kadın girişimcilerin deneyimleri. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Bölümü, Mersin google scholar
• Altunay, E., Oral, G. ve Yalçınkaya, M. (2014). A qualitative research about mobbing implications in educational institutions. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 62-80. google scholar
• Amit, R. ve Muller, E. (1995). “Push” and “pull” entrepreneurship. Journal of Small Business & Entrepreneurship, 12, 64-80. https://doi.org/10.1080/08276331.1995.10600505 google scholar
• Arıkan, Semra (2002), Girişimcilik temel kavramlar ve bazı güncel konular, Siyasal Kitabevi, Ankara. google scholar
• Aşkın, E. Ö. ve Barış, S. (2016). Kadın istihdamında sosyal sermayenin etkisi: Tokat ilinde kadın girişimciler üzerine bir inceleme. Business & Economics Research Journal, 7(2). google scholar
• Bastian, B.L., Metcalfe, B.D. ve Zali, M.R. (2019). Gender inequality: Entrepreneurship development in the MENA region. Sustainability, 11(22), 6472. https://doi.org/10.3390/su11226472 google scholar
• Benzing, C. ve Chu, H. M. (2009). A comparison of the motivations of small business owners in Africa. Journal of small business and enterprise development, 16(1), 60-77. google scholar
• Beverland, M. ve Lindgreen, A. (2010). What makes a good case study? A positivist review of qualitative case research published in Industrial Marketing Management, 1971-2006. Industrial Marketing Management, 39(1), 56-63. google scholar
• Bruni, A., Gherardi, S. ve Poggio, B. (2004). Entrepreneur- mentality, gender at the study of women entrepreneurs. Journal of The Organizational Change Management, 17(3), 256-268. google scholar
• Buttner, E. H. ve Moore, D. P. (1997). Women’s organizational exodus to entrepreneurship: self-reported motivations and correlates with success. Journal of Small Business Management, 35, 34-46. google scholar
• Carter, S, Shaw, E, Lam, W ve Wilson, F (2007) “Gender, entrepreneurship, and bank lending: the criteria and process used by bank loan officers in assessing applications”, Entrepreneurship Theory and Practice, Vol. 31 No. 3, pp. 427-444. google scholar
• Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı, Sakarya: Serkan Yayıncılık google scholar
• Coughlin, J. H. ve Thomas, A. R. (2002). The rise of women entrepreneurs: People, processes, and global trends. Westsport : Greenwood Publishing Group. google scholar
• Cromie, S. (1987). Motivations of aspiring male and female entrepreneurs. Journal of Organizational Behavior, 8(3), 251-261. google scholar
• Denzin, N. K. ve Lincoln, Y. S. (1994). Introduction: Entering the field of qualitative research. google scholar
• Davidson, M. J. ve Cooper, C. L. (1983). Working women in the European community—The future prospect. Long Range Planning, 16(4),49-54. google scholar
• Dhameja, S. K. (2002). Women Entrepreneurs: Opportunities, performance and problems. India: Deep and Deep Publications. google scholar
• https://www.dika.org.tr/assets/upload/dosyalar/trc3-bolgesi-yoresel-ari-urunleri-arastirma-raporu.pdf E.T:23/04/2023 google scholar
• Ecevit, Y. (2000). “Çalışma yaşamında kadın emeğinin kullanımı ve kadın-erkek eşitliği”, kadın-erkek eşitliğine doğru yürüyüş, Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset, TUSİAD yayını, Aralık, İstanbul google scholar
• Enyew, B. E., & Mihrete, A. G. (2018). Liberal feminism: Assessing its compatibility and applicability in Ethiopia context. International Journal Of Sociology And Anthropology, 10(6), 59-64. google scholar
• Flyvbjerg, B. (2006). Five misunderstandings about case-study research. Qualitative İnquiry, 12(2), 219-245. google scholar
• Foss, N. J., Klein, P. G. ve Bj0rnskov, C. (2019). The context of entrepreneurial judgment: organizations, markets, and institutions. Journal of Management Studies, 56(6), 1197-1213. google scholar
• Gartner, W. B. (2007). Entrepreneurial narrative and a science of the imagination. Journal of Business Venturing, 22(5), 613-627. google scholar
• Ge, W., Tsung, L. ve Wing-wah, K. (2012). The pains of becoming trilingual in China an ethnographic case study of a Naxi College Student. Asia-Pacific Education Researcher, 21(2), 257-266. google scholar
• Gibb, A. Ve Ritchie, J. (1982). Understanding the process of starting small businesses. European Small Business Journal, 1(1), 26-45. google scholar
• Godwin, L. N., Stevens, C. E. ve Brenner, N. L. (2006). Forced to play by the rules? Theorizing how mixed-sex founding teams benefit women entrepreneurs in male-dominated contexts. Entrepreneurship Theory andpractice, 30(5), 623-642. google scholar
• Goyal, M. ve Parkash J. (2011). Women Entrepreneurship in India-problems and prospects, ZENITH, International Journal of Multidisciplinary Research, 5(1), 195-207. google scholar
• Gummesson, E. (2003). All research ıs interpretive!. The Journal of Business & Industrial Marketing, 18(6/7), 482-292. google scholar
• Gürol, M. A. (2000). Türkiye’de Kadın Girişimci ve Küçük İşletmesi: Fırsatlar, Sorunlar, Beklentiler ve Öneriler. Ankara: Atılım Üniversitesi. google scholar
• Gündüz, A. ve Karadeniz, B. (2022). Girişimcilik olgusunun tarihsel gelişimi ve kadın girişimciliği: Malatya ilinde yapılan çalışmanın incelenmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (24), 96-112. google scholar
• Halaç, D. S. Ve Gülgün, M. E. Ş.E. (2021). Toplumsal cinsiyet bakış açısından Türkiye’de kadın girişimciliğinin durumu. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (68), 255-270. https://doi.org//10.51290/dpusbe.838567 google scholar
• Halifeoğlu, M. ve E. S. E. N., F. (2022). Kadınların çalışma hayatında ve arıcılık sektöründe yer almasına ilişkin yerel halkın bakış açısı, Bingöl ili örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(3), 1141-1151. google scholar
• Han, S., Kim, H. ve Lee, Y. S. (2020). Double random forest. Machine Learning, 109, 1569-1586. google scholar
• Hannington, T., Asuman, B. ve Mary, B. (2022). Savings and women involvement in business in Kasese district: A case of women entrepreneurs in Hima town council. IDOSR Journal of Current Issues in Social Sciences, 8(1), 38-44. google scholar
• Hsrich, R.D. ve O’ Brien. (1981). The women entrepreneur as a reflection of the type of business. Pp. in K.H. Vesper, (ed). Frontiers of Entrepreneurship Research. google scholar
• Olana, T., ve Demrew, Z. (2018). The role of women in beekeeping activities and the contribution of bee-wax and honey production for livelihood improvement. Livestock Research for Rural Development, 30(7), 118. google scholar
• Örücü, E., Kiliç R. ve Kiliç T. (2007). “Glass ceiling syndrome and barriers to advancement of women to senior managerial position: The example of Balikesir province” Celal Bayar University I.I.B.F. Journal of Management and Economics, 14 /2: 117-135 google scholar
• Öğüt, A. (2006). Türkiye’de kadın girişimciliğin ve yöneticiliğin önündeki güçlükler: Cam Tavan sendromu. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi. google scholar
• Oner, H. ve Turhan, O. (2010). “Aile Isletmelerinde Yonetim ve Kurumsallasma: Kurukahveci Mehmet Efendi”, (Ed. KOCEL, T.) AIK’10, 4. Aile Isletmeleri Kongresi, Kongre Kitabı, Istanbul: 119-131. google scholar
• Özsungur, F. (2019, May). A research on women’s entrepreneurship motivation: Sample of Adana Province. In Women’s Studies International Forum (Vol. 74, pp. 114-126). Pergamon. https://doi.org/10.1016/j.wsif.2019.03.006 google scholar
• Özturk, F. ve Akkoc, A. T. (2013). Kadın girişimciliğini etkileyen faktörler. In = Procedia V International Congress On Entrepreneurship.-, 2013.-324 . (P. 123). google scholar
• Iakovıdou, O., Koutsou, S. ve Partalıdou, M. (2009). Women entrepreneurs in the Greek countryside: A tipology according to motives and business characteristics. www.worldscientific.com google scholar
• Inman, K. (2016). Women’s resources in business start-up: A study of black and white women entrepreneurs. Routledge. google scholar
• Işık, D. A. ve Cerit, A. G. (2015). Hizmet işletmelerinde hizmet kültürünün oluşturulmasında içsel pazarlamanın rolü: Kruvaziyer turizmden bir örnek olay. Niğde Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 61-77. google scholar
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80. google scholar
• Kazumi, T. ve Kawai, N. (2017). Institutional support and women’s entrepreneurial self-efficacy. Asia Pacific Journal of Innovation and Entrepreneurship, 11(3), 345-365. google scholar
• Kendirli, H. Ç. ve Şenöz, A. (2019). Hizmet sektöründe kadın girişimciler: Çorum araştırması. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 4(1), 93-118. google scholar
• Keskin, S. (2014). Turkiye’de kadın girisimcilerin durumu. Girisimcilik ve Kalkınma Dergisi, 9(1), 72-94. google scholar
• Kephart, P. ve Schumacher, L. (2005). Has the’glass ceiling’cracked? An exploration of women entrepreneurship. Journal of Leadership & Organizational Studies, 12(1), 2-15. google scholar
• Khan, R. U., Salamzadeh, Y., Shah, S. Z. A. ve Hussain, M. (2021). Factors affecting women entrepreneurs’ success: a study of small-and medium-sized enterprises in emerging market of Pakistan. Journal of innovation and entrepreneurship, 10(1), 1-21. google scholar
• KSGM (2007). Kadın ve ekonomi, AB eşleştirme projesi: Toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesi, Ulusal eylem Planı Taslağı 4. Bileşen, Politika Dökümanı: Kadın ve Ekonomi, Ankara google scholar
• Kızılaslan, N. ve Karaömer, M. (2015). Hatay ili kırsalındaki kadınların girişimcilik eğilimlerinin incelenmesi. Turkish Journal Of Agriculture-Food Science And Technology, 3(6), 371-379. google scholar
• Kim, J. D., Son, J. ve Baik, D. K. (2012). CA 5W1H onto: ontological context-aware model based on 5W1H. International Journal of Distributed Sensor Networks, 8(3), 247346. google scholar
• Köklü, N. (1994). Örnek Olay Çalışma Metodları. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 27(2), 771-779. google scholar
• Köroğlu, E. (2015). Toplumsal cınsıyet acısından kadın gırısımcılıgı: Elazıg is kadınları dernegı (Elıkad) üyelerı üzerıne sosyolojık bır arastırma. google scholar
• Yüksek lisans tezi, Fırat unıversıtesı, Sosyal Bılımler Enstıtusu ,Sosyolojı, Elazığ google scholar
• Kumalasari, R. D., Lukiyanto, K. ve Purnomo, A. (2021). External factors motivating successful women entrepreneurs: a study of women entrepreneurs community in A rural area.PalArch’s Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 18(1), 518-526. google scholar
• Kutlu, Ö., (2006), Türkiye’de kadin girişimciliği, Yüksek LisansTezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dali Genel İşletmecilik Bilim Dali„ İstanbul google scholar
• Marlow. S (2002) “Self-Employed Women: A part of or a apart from Feminist Theory?” International Journal of Entrepreneurship and Innovation, Vol. 2 No. 1, pp. 83-91. google scholar
• Madichie, N. O. (2009). Breaking the glass ceiling in Nigeria: A review of women’s entrepreneurship. Journal of African Business, 10(1), 51-66. google scholar
• Mariampolski, H. (2001). Qualitative market research. Sage. google scholar
• Mburu, P. D. M., Affognon, H., Irungu, P., Mburu, J. ve Raina, S. (2017). Gender roles and constraints in beekeeping: A case from Kitui County, Kenya. Bee World, 94(2), 54-59. google scholar
• McClelland, E., Swail, J., Bell, J. ve Ibbotson, P. (2005). Following the pathway of female entrepreneurs. International Journal of Entrepreneurial Behaviour and Research, 11 (2), 84-107. google scholar
• Nalbant, F., & Korkmaz, T. (2019). Feminist teori temelinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin Türkiye bağlamında değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 165-186. google scholar
• Nasir, M., Iqbal, R. ve Akhtar, C. (2019). Factors affecting growth of women entrepreneurs in Pakistan. Pakistan Administrative Review, 3(1), 35-50. google scholar
• Nel, E. ve Illgner, P. (2004). The contribution of bees to livelihoods in southern Africa. Rights, resources and rural development: Community-based natural resource management in Southern Africa, 127-134 google scholar
• Nugraha, I. D. ve Giatman, M. (2022). Obstacling factors in entrepreneurship in Songket craftmen. Enrichment: Journal of Management, 12(2), 2139-2145. https://doi.org/10.35335/enrichment.v12i2.533 google scholar
• Sarfaraz, L., Faghih, N. ve Majd, A. A. (2014). The relationship between women entrepreneurship and gender equality. Journal of Global Entrepreneurship Research, 4, 1-11. google scholar
• Shane, S., Locke, E. A. ve Collins, C. J. (2012). Entrepreneurial motivation. Human Resource Management Review, 13(2), 257-279. google scholar
• Sönmez, S. ve Yılmaz, B. (2020). Kadın girişimciliği: Türkiye’de ve dünyada durum değerlendirmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 427-442. google scholar
• Stevenson, L. A. (1986). Against all odds: The entrepreneurship of women. Journal of Small Business Management, 24(4), 30-36. google scholar
• Parvin, L., Jinrong, J. ve Rahman, M. W. (2012). Women entrepreneurship development in Bangladesh: What are the challenges ahead?. African Journal of Business Management, 6(11), 3862. google scholar
• Pocol, C. B. ve McDONOUGH, M. (2015). Women, apiculture and development: evaluating the ımpact of a beekeeping project on rural women’s livelihoods. Bulletin of the University of Agricultural Sciences & Veterinary Medicine Cluj-Napoca. Horticulture, 72(2). google scholar
• Raman, K., Anantharaman, R. N. ve Jayasingam, S. (2008). Motivational factors affecting entrepreneurial decision: A comparison between Malaysian women entrepreneurs and women non entrepreneurs. Communications Of The IBIMA, 2(12), 85-89. google scholar
• Rastogi, M., Baral, R. ve Banu, J. (2022). What does it take to be a woman entrepreneur? Explorations from India. Industrial and Commercial Training, 54(2), 333-356. google scholar
• Rehman, S. ve Azam Roomi, M. (2012). Gender and work-life balance: a phenomenological study of women entrepreneurs in Pakistan. Journal of Small Business and Enterprise Development, 19(2), 209-228. google scholar
• Yin, R. K. (2002). Case Study Research: design and methods (3rd ed.) . California: Thousand Oaks, Sage Publications. google scholar
• Udanoh, M. U. ve Zouria, A. (2018). Using gender inequality to predict the rate of African women entrepreneurship. International Journal of Emerging Trends in Social Sciences, 3(1), 17-28. https://doi.org/10.20448/2001.31.17.28 google scholar
• UNDP. (2002). Human development report 2002: Deepening democracy in a fragmented world.http://www.hdr.undp.org/en/content/human-development-report-2002 /E.T.:17/08/2023 google scholar Ünsal, P. (2019). Women entrepreneurs: motivations, barriers and success factors. Journal of Entrepreneurship Education, 22(6), 1-7. google scholar
• Ülker, E. U. (2013). Kırsal alanda kadın girişimciliğine etki eden faktörler ve Tekirdağ ilinde mevcut durumun belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ google scholar Varalan, A., & Çevrimli, M. B. (2023). Arıcılık sektöründeki risk faktörlerinin incelenmesi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 94(2), 188-201. google scholar
• Yuniati, E., Pratikto, H. ve Sopiah, S. (2021). Motivation Of Women’S Entrepreneurship As Agent Of Change In Society: Literature Review. International Journal ofEconomics, Business and Accounting Research (IJEBAR), 5(4). google scholar
• Weiler, S. ve Bernasek, A. (2001). Dodging the glass ceiling? Networks and the new wave of women entrepreneurs. The Social science Journal, 38(1), 85-103. google scholar