Olimpiyat Tarihinde Türk Kadınının Evrimi: Geçmişten Günümüze Yolculuk

Yıl 2024, Sayı: 28, 65 - 72, 22.05.2024

Gizem Tarhan , Mehmet Erman Or , Cemile Nihal Yurtseven , Selçuk Bora Çavuşoğlu , Ayşe Nilay Kantar

https://doi.org/10.26650/iukad.2023.1448885

Öz

Ülkeler spor yarışmaları ile siyasal güçlerini savaşsız ve daha barışçı bir ortamda ifade edebildikleri için uluslararası olimpiyatlar oldukça önemlidir. Olimpiyat oyunlarını antik ve modern olimpiyatlar olarak ele alacak olursak çoğunlukla erkeklerin yarıştığını görmekteyiz. Artan farkındalıkla birlikte, sosyal adalet ve yarışmalarda fırsat eşitliği için kadınların katılımını sağlamaya yönelik önemli çabalar sarf edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, antik ve modern olimpiyatlarda kadınların varoluş süreci ile birlikte özellikle Türk kadınının olimpiyatlardaki yerini ve değerini vurgulamaktır. Antik olimpiyat oyunlarında kadının aktif olarak yarışmasalar da kadınların spor alanında eğitildikleri tespit edilmiştir. Antik olimpiyatların modern dünyaya uyum sağlayacak şekilde tekrar canlanmasıyla beraber modern olimpiyat oyunlarında da uzun bir süre kadınların yarışlara katılması kabul görmemiştir. Fakat kadınlar karşılaştıkları erkek destekli fikirlere rağmen kurdukları federasyonlar ile olimpiyatlara girmeyi başarmışlardır. Türk kadın sporcular ise 1936 yılından sonra olimpiyatlara katılmaya başlamış ve giderek artan sayıda ve artan madalya başarısıylavarlığını sürdürmektedir. Bir toplumda kadınların daha güçlendirilmesi ve teşvik edilmesi her alanda olduğu gibi spor dünyasında da oldukça önemlidir. Uluslararası olimpiyat oyunlarında Türkiye’nin temsil edilmesinde kadınların yarışmalara katılımlarının sağlanması hem politik hem sosyokültürel açıdan da büyük önem taşımaktadır. “Sonuç olarak, çalışmamızda Türk kadınlarının Olimpiyatlarda artan başarısına vurgu yaparak, kadınların antik ve modern Olimpiyatlarda karşılaştıkları zorluklara rağmen Olimpiyatlara katılımlarının daha da teşvik edilmesi gerektiğini düşünüyoruz.”

Anahtar Kelimeler

Antik Olimpiyat, Modern Olimpiyat, Türk Kadını, Spor, Kadın

The Evolution of Turkish Women Throughout Olympic History: A Journey from Past to Present

Öz

International Olympics are very important, as countries can express their political power in a more peaceful environment without war through sports competitions. When considering the ancient and modern aspects of the Olympics, mostly males are seen to compete. With growing awareness, significant efforts have been made to ensure women’s participation in competitions regarding social justice and equal opportunities for them. This study aims to highlight the role of Turkish women in both ancient and modern Olympics. While women didn’t actively compete in ancient Olympic games, they were still involved in sports training. With the revival and adaptation of the ancient Olympics to the modern world, women’s participation had failed to be accepted in competitions for a long time in the modern Olympics. However, women managed to enter the Olympics with the federations they established, despite the male-supported ideology they encountered. Meanwhile, Turkish female athletes started participating in the Olympics after 1936 and have maintained their presence with an increasing number of medals. Strengthening and encouraging women in a society is very important in the world of sports, as in every field. Female participation is crucial both politically and socioculturally with regard to Türkiye’s international Olympic representation. In conclusion, the increasing success of Turkish women in the Olympics in our study by emphasizing, we consider that women’s participation in the Olympics should be further encouraged, despite the difficulties women have faced in ancient and modern Olympics.

Anahtar Kelimeler

Ancient Olympics, Modern Olympics, Turkish Women, Sports, Women

Kaynakça

• Anadolu Agency [AA]. (2019). Tarihe geçen Türk kadın sporcular. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://www.aa.com.tr/tr/spor/tarihe-gecen-turk-kadin-sporcular/1411472 google scholar
• Anadolu Agency [AA]. (2023). Hayvan otlatırken keşfedilen Avrupa Şampiyon atlet Dilek Koçak, Paris 2024‘e odaklandı. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://www.aa.com.tr/tr/spor/hayvan-otlatirken-kesfedilen-avrupa-sampiyonu-atlet-dilek-kocak-paris-2024e-odaklandi/2972508#:~:text=Faruk%20Küçük%2FAA-,Erzurum,broke%20the%20Turkey%20record%20for%20under%20age%20 google scholar
• Bandy, S.J. (2000). Women & sport from antiquity to the 19th century. Olympic Review, 31, 18-22. google scholar
• Bohus, J. (Ed). (1986). Sportgeschichte: Gesellschaft und sport von mykene bis heute. München: BLV-Sportwissen. google scholar
• Bouchier, N.B. (1998). Let us take care of our field: the national association for physical education of college women and World War II. Journal of Sport History, 25(1), 65-86. google scholar
• Butts, R.F. (Ed). (1955). A cultural history of western education. London: McGraw-Hill Book Company. google scholar
• Captain, G. (1991). Enter ladies and gentlemen of color: gender, sport, and the ideal of African American manhood and womenhood during the late nineteenth and early twentieth century. Journal of Sport History, 18(1), 81-102. google scholar
• Çelik, O.B., & İnce Yenilmez, M. (2019). Oyunu değiştirmek: Neden daha fazla kadın spora katılım sağlayamıyor?. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(ICOAEF’ 19), 9-17. google scholar
• Emery, L. (1984). Women’s participation in the Olympic games “a historical perspective”. Journal of Phys-ical Education Recreation & Dance, 72, 62-63. Euronews. (2023). Tokyo Olimpiyat oyunları’nda boksta kadınlar 51 kiloda Buse Naz Çakıroğlu, gümüş madalya kazandı. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://tr.euronews.com/2021/08/07/tokyo-olimpiyat-oyunlar-nda-boksta-kad-nlar-51-kiloda-buse-naz-cak-roglu-gumus-madalya-kaz#:~:text=2020%20Tokyo%20Olimpiyat%20Oyunlar%C4%B1’nda,Stoyka%20Zhelyazkova%20Krasteva’yla%20kar%C5%9F%C4%B1 la%C5%9Ft%C4%B1 google scholar
• Fenerbahce Spor Kulübü. (2023). Potanın Kraliçeleri 5. kez kadınlar Euroleague’de finale yükseldi. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://www.fenerbahce.org/haberler/basketbol-kadin/2023/4/potanin-kraliceleri-5-kez-kadinlar-euroleague-de-finale-yukseldi google scholar
• Filiz, K. (2002). Sporun tanımlanması ve kapsamının belirlenmesi üzerine bir çalışma. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 2.203-211. google scholar
• Holt, R. (1991). Women, men and sport in France, c. 1870-1914: an introductory survey. Journal of Sport History, 18(1), 121-134. google scholar
• Hürriyet Spor Arena. (2023). Filenin Sultanları Olimpiyat vizesini aldı. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://www.hurriyet.com.tr/sporarena/galeri-filenin-sultanlari-olimpiyat-puan-durumu-guncel-siralama-2024-paris-olimpiyat-elemeleri-b-grubunda-turkiye-kacinci-sirada-puan-tablosu-nasil-42334963/4 google scholar
• İstanbul İşletme Enstitüsü [IIENSTITU]. (2021). Olimpiyat şampiyonu Türk sporcular. Erişim tarihi: 05.11.2023,https://www.iienstitu.com/blog/olimpiyat-sampiyonu-turk-sporcular google scholar
• Johnson, K.M., & Frite, H. (1984). The phenomenon of the Olympic games. Journal of Physical Education Recreation & Dance, 61. google scholar
• Kılcigil, E. (Ed). (1998). Sosyal çevre-spor ilişkileri. Ankara: Bağıran Yayınevi. google scholar
• Kidane, F. (2000). Women and modern sport. Olympic Review, 31, 16. google scholar
• Koca, C. (Ed). (2018). Toplumsal cinsiyet eşitliginin izlenmesi projesi: sporda toplumsal cinsiyet eşitligi haritalama ve izleme calışması. Ankara: CEID Yayınları:11. Düzelti: Nika Yayınları. google scholar
• Koca, C., & Bulgu, N. (2005). Spor ve toplumsal cinsiyet: genel bir bakış. Toplum ve Bilim, 103, 163-184. google scholar
• Lopiano, D.A. (2000). Women and modern sport. Olympic Review, 31, 54-58. google scholar
• Lyberg, W. (2000). Women’s participation in the Olympic games. Olympic Review, 31, 46-53. google scholar
• Maguire, J. (2008). Real politic’ or ‘ethically based’: sport, globalization, migration and nation-state policies. Sport in Society, 11:4, 443-458. google scholar
• Mechikoff, R.A., & Estes, S. (Ed). (1993). A history and philosophy of sport and physical education: from the ancient civilizations to the modern world. Oxford, England: Brown & Benhmark Publishers. google scholar
• Memiş, U.A., & Yıldıran, İ. (2011). Batı kültürlerinde kadınların spora katılımlarının tarihsel gelişimi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, XVI(3), 17-26. google scholar
• Milliyet. (2023). Cumhuriyet’in 100’ü Altın Kadınlar! Filenin Sultanları destan yazdı. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://www.milliyet.com.tr/skorer/cumhuriyetin-100u-altin-kadinlar-filenin-sultanlari-destan-yazdi-7013298 google scholar
• Pfister, G. (2000). The role of women in traditional games and sports. Olympic Review, 31 (Febr-March). 38-45. google scholar
• Pop, C. (2013). The modern Olympic games-a globalised cultural and sporting event. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 92, 728-734. google scholar
• Spears, B. (1984). A perspective of the history of women’s sport in ancient Greece. Journal of Sport History, 11(2), 32-47. google scholar
• Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü [SHGM]. (2012). 1936-2012 yılları arasında gümüş madalya kazanan sporcular. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://shgm.gsb.gov.tr/Sayfalar/125/162/gumus-madalya-kazanan-sporcular.aspx google scholar
• TRT Spor. (2021). İlham kaynağı olan Türk kadın sporcular. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://www.trtspor.com.tr/foto-galeri/ilham-kaynagi-olan-turk-kadin-sporcular/3598/sayfa-5.html google scholar
• TRT Haber. (2023). Başarılarıyla 2023’e damga vuran Türk sporcular. Erişim tarihi: 05.11.2023,https://www.trthaber.com/haber/spor/basarilariyla-2023e-damga-vuran-turk-sporcular-787862.html google scholar
• TR Haber. (2023). Naz Arıcı kimdir? Altın Kuğu lakaplı buz pateni efsanesi Naz Arıcı kaç yaşında?.Erişim tarihi: 05.11.2023, https://www.trhaber.com/genel/naz-arici-kimdir-altin-kugu-lakapli-buz-pateni-efsanesi-naz-arici-kac-yasinda-h123117.html#google_vignette google scholar
• Turkish Olympic Committee [TOC]. (2023). Olimpiyat madalyalarımız. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://www.olimpiyat.org.tr/Olimpiyat-Madalyalarimiz google scholar
• Yeni Asır. (2018). Spor dünyasında kadının yeri. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://www.yeniasir.com.tr/yazarlar/spor/erkin_usman/2018/08/15/spor-dunyasinda-kadinin-yeri google scholar
• Yıldıran, İ. (2014). Antikiteden moderniteye Olimpiyat oyunları: idealler ve gerçekler. Hece (Batı Medeniyeti Özel Sayısı), 18 (210-212), 555-570. google scholar
• Young, D.C. (1987). The origins of the modern Olympics: a new version. The International Journal of the History of Sport,4:3, 271-300 google scholar
• Quintillan, G. (2000). Alice milliat and the women’s games. Olympic Review, 31, 27-28. google scholar
• Wikipedia. Nurcan Taylan. Erişim tarihi: 05.11.2023, https://tr.wikipedia.org/wiki/Nurcan_Taylan google scholar