The Question As to Whether Turkish Courts of Appeal Shall Serve As An Instance for Setting Aside Procedures and Recent Developments As Regards to This Problem

Yıl 2017, Cilt: 37 Sayı: 2, 1004 - 1037, 15.12.2017

İnci Ataman Figanmeşe

Öz

The coming into operation of the Appeal Courts in Turkey in June 2016, raised the question of whether the number of procedural levels available to the parties for a claim to set aside an arbitral award must be raised from two (“Court of First Instance”, “Court of Cassation”) to three (“Court of First Instance”, “Court of Appeal”, “Court of Cassation”). In a recent award, the Court of Cassation decided that as regards the decisions rendered by the First Instance Courts upon claims to set aside arbitration awards, a so called “skipping challenge” method shall be followed. According to the Court of Cassation, the decision of the Court of First Instance shall be subject to challenge not at the Court of Appeal but at the Court of Cassation. The award of the Court of Cassation prevents prolonged annulment procedures and conforms with the new trend in many countries to abbreviate setting aside procedures. On the other hand the text of relevant Turkish statues, renders the legitimacy of the award of the Cassation Court questionable.

Anahtar Kelimeler

Setting aside of arbitral awards, Challenging awards, Court of appeal, Court of cassation, Abbreviate setting aside procedure

Hakem Kararlarının İptali Kararlarına Karşı İstinaf Yoluna Başvurmadan Doğrudan Temyiz Yoluna Başvurulup Başvurulamayacağı Sorunu ve Soruna İlişkin Güncel Gelişmeler

Öz

Hakem kararlarının iptali davalarında asliye ticaret mahkemelerince verilen kararlara karşı “istinaf yoluna başvurmadan” doğrudan temyiz yoluna başvurulup başvurulamayacağı sorunun ne şekilde çözümleneceğine ilişkin cevap esas itibarıyla, Milletlerarası Tahkim Kanunu’na (MTK) tâbi iptal davaları bakımından MTK’nın 15. maddesinde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na (HMK) tâbi iptal davaları bakımından ise HMK’nın 439/6. maddesinde yer almaktadır. HMK’nın 361/1. maddesi ise, gerekçesinden de anlaşıldığı üzere temyiz yoluna başvurulabilecek kararların “hakem kararları olmayıp”, hakem kararlarının iptaline ilişkin kararlar” olduğunu ortaya koymaya yönelik bir hükümdür. HMK’nın 361/1. maddesi hakem kararının iptali davasında karar vermiş mahkemenin “ilk derece mahkemesi” mi yoksa “bölge adliye mahkemesi” mi olması gerektiğine ilişkin bir sınırlama öngörmemektedir; zira bu madde HMK’nın 439/6. maddesinden farklı olarak sadece HMK’ya tâbi iptal davaları hakkında değil, MTK’ya tâbi iptal davaları hakkında da uygulama alanı bulmak üzere sevk edilmiştir. Bu nedenle 2017 tarihli kararında Yargıtay’ın, HMK uyarınca iptal davaları bakımından görevli mahkemenin hangisi olduğunu belirlemek için, 361/1. maddesine başvurmuş olması isabetli olmamıştır. Bununla birlikte, Yargıtay kararı sonucu itibarıyla, hakem kararlarını denetleyen mahkemelere, istinaf mahkemesi olarak bir de Bölge Adliye Mahkemeleri’nin eklenip, hakem kararlarının mahkemelerce denetimi sürecinin uzamasına engel olmuştur. İşte ortaya çıkardığı bu sonucu itibarıyla Yargıtay’ın kararı isabetli olmuştur. Bununla birlikte bir kanun değişikliğine ihtiyaç olduğu açıktır; Adalet Bakanlığı’nca hazırlanmış Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Milletlerarası Tahkim Kanunu değişikliği Tasarısı, bu ihtiyacı karşılamaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Hakem kararının İptali, Kanun yolu, Bölge adliye mahkemesi, Temyiz mahkemesi, Sıçramalı temyiz

Kaynakça

• AKINCI, Ziya. Milletlerarası Tahkim, 4. Bası, İstanbul 2016.
• ATAMAN-FİGANMEŞE, İnci. Milletlerarası Ticarî Hakem Kararlarının İptal ve Tenfiz Davaları Yoluyla Mahkemelerce Mükerrer Kontrole Tâbi Tutulmaları Sorunu ve Bu Sorunun Giderilmesine Yönelik İki Öneri, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni (2011), Sayı 2, s. 35 vd..
• BECK’SCHER ONLINE KOMMENTAR- WULF, Herausgegeben von: VORWERK /WOLF, 27. Edition, Stand 01.12.2017.
• BUDAK, Ali Cem. Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Tahkim Hükümleri”, Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi (2012), Cilt1, Sayı 1, s.31-59.
• EKŞİ, Nuray. 6545 sayılı Kanun’un Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Davalarında Görevli Mahkeme Üzerindeki Etkisi, Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi (2017), Cilt 6, Sayı 2, s. 381-396. (6545 sayılı Kanun)
• EKŞİ, Nuray. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Tahkim, İstanbul 2013
• GÖRGÜN, Şanal/ BÖRÜ, Levent/ TORAMAN, Barış/ KODAKOĞLU, Mehmet. Medenî Usûl Hukuku, Ankara 2017.
• KARSLI, Abdurrahim. Medeni Muhakeme Hukuku, 4. Baskı, İstanbul 2014.
• KARSLI, Abdurrahim/ KOÇ, Evren/ KONURALP, Serhat. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Problemli Konular, İstanbul 2014
• KIZILYEL, Güventürk. İstinaf Mahkemelerinin Faaliyete Geçmesinden Sonra Tahkim Yargılamasında Görevli Mahkeme Sorununa İlişkin Bir Yorum, Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi(2017), Cilt:6, Sayı:1, s. 213 vd..
• KONURALP, Halûk. Değişikli Tasarısına Göre İstinaf Derecesi (Halûk Konuralp’in Tebliği), Medeni Usûl ve İcra-İflas Hukukçuları Toplantısı II-III, Ankara 2007, s. 18 vd..
• KURTOĞLU, Tülin. Özel Hukukta İstinaf Denetimi ve Yargılaması, Ankara 2017.
• KURU, Baki/ ARSLAN, Ramazan/ YILMAZ, Ejder. Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, 23. Baskı, Ankara 2012.
• MUŞUL, Timuçin. Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 7. Baskı Ankara 2017.
• MÜNCHENER KOMMENTAR zur ZPO- MÜNCH, 5. Auflage 2017, ZPO §. 1059-1062.
• PEKCANITEZ, Hakan. Hukuk Muhakemeleri Kanununun Tahkime İlişkin Hükümlerinin Zaman İtibarıyla Uygulanması, Prof. Ramazan Arslan’a Armağan, Cilt 2, Ankara 2015, s. 1387 vd.
• PEKCANITEZ, Hakan. İstinaf Mahkemeleri, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2006, s. 17 vd..
• PEKCANITEZ, Hakan. Milletlerarası Tahkim Kanunu’na Göre Verilen Hakem Kararlarının İcrası, Prof. Dr. Hamdi Yasaman’a Armağan, İstanbul 2017, s. 569-587.
• PEKCANITEZ, Hakan. Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanununun Tahkime İlişkin Hükümleri, yeri: Hakan Pekcanıtez Makaleler, İstanbul 2016, s. 507-530 (Makalenin ilk yayınlandığı yer: Milletlerarası Tahkim Semineri, Ankara 19 Nisan 2011, s. 63-93).
• PEKCANITEZ, Hakan/ ATALAY, Oğuz/ ÖZEKES, Muhammet. Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, 4. Bası, Ankara 2016. (Ders Kitabı)
• STIRK, Daniella/ KRESTIN, Marc. New Dutch Arbitration Law Adopted, çevrimiçi: ˂˂arbitrationblog.kluwerarbitration.com/2014/05/new-dutch-arbitration-law-adopted˃˃
• SÜRAL, Ceyda. Hakem Kararlarının İcrası ve İptal Davası, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, Özel Sayı 2014 Hakan Pekcanıtez’e Armağan, s. 1377 vd..
• ŞANLI, Cemal. Uluslararası Ticarî Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, 6. Baskı İstanbul 2016
• ŞANLI, Cemal/ ESEN, Emre/ ATAMAN-FİGANMEŞE, İnci. Milletlerarası Özel Hukuk, 5. Baskı, İstanbul 2016
• TAŞPINAR-AYVAZ, Sema. Asliye Ticaret Mahkemeleri Hakkında Değişiklik Çerçevesinde Tahkimde Görevli Mahkeme, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, İzmir 2015, s. 469
• YILDIRIM, Fikret. Tahkimde İptal Davası ve İptal Davasının Amaçları Bakımından Bazı Değerlendirmeler, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi (2016), C.22, S.3 (Cevdet Yavuz’a Armağan), s. 3005-3026.