Öz
Çeviri, genel olarak, bir dilde yazılan metinlerin hedef bir dile dönüştürülmesi olarak tanımlanabilirse de özünde sadece metinlerin değil kültürün dönüştürülmesidir. Bu noktada çeviri yerine kültürel çeviriden bahsetmek daha doğru olacaktır. Kültürel çeviri terimini, ilk kez, sosyal antropolog Edward E. Evans Pritchard’ın çevresindeki antropologlar, iki tarafın da karşısındakinin davranışlarını anlamlandırmaya çalıştığı kültürel karşılaşmalar için tercih etmişlerdir (Biedelman, 1971’den akt., Burke, 2012, s. 4). Çeviri metinler, kimi zaman dünya tarihini derinden etkilemiştir; örneğin Antik Yunanca metinlerin Arapçaya aktarılması ve sonrasında Arapçadan Avrupa dillerine geçmesi veyahut Reform hareketiyle birlikte İncil’in yerel dillere çevrilmesi gibi dünya tarihine yön veren çeviri hareketlerinden bahsedilebilmektedir. Bir başka deyişle çeviri, bir kültürün bir diğer kültüre çevrilmesi gücüne sahiptir.
Kaynakça
- Burke, P. (2012). Erken modern Avrupa’da çeviri kültürleri. P. Burke, R. Po-Chia Hsia (Ed.), Erken modern Avrupa’da kültürel çeviri içinde (s. 3–39, F. B. Aydar, Çev.). Türkiye İşbankası Kültür Yayınları.
- Civitello, L. (2019). Mutfak & kültür insanın beslenme tarihi (Z. N. Nahya ve S. Örnek, Çev.). Bilim ve Sanat Yayınları.
- Dalby, A. (2014). Bizans’ın damak tadı (A. Özdamar, Çev.). Alfa Yayınları.
- Douglas, M. (1972). Deciphering a meal. Daedalus, 101, 61–81.
- Eriksen, T. H. (2009). Küçük yerler büyük meseleler-sosyal ve kültürel antropoloji (A. E. Koca, Çev.). Birleşik Yayınları.
- Freedman, P. (Ed.). (2007). Yemek, damak tadının tarihi (N. Elhüseyni, Çev.). Oğlak Güzel Kitaplar.
- Goody, J. (2013). Yemek, mutfak, sınıf: Karşılaştırmalı sosyoloji çalışması (G. Güran, Çev.). Pinhan Yayıncılık.
- Harris, M. (1995). İnekler, domuzlar, savaşlar ve cadılar: Kültür bilmeceleri (F. Gümüş, Çev.). İmge Kitabevi.
- Keyder, Ç. ve Yenal, Z. (2015). Bildiğimiz tarımın sonu: Küresel iktidar ve köylülük. İletişim Yayınları.
- Krondl, M. (2014). Lezzet fetihleri: Üç büyük baharat kentinin yükselişi ve çöküşü (A. K. Yoviç, Çev.). Ruhun Gıdası Kitaplar.
- Lévi-Strauss, C. (2013). The culinary triangle. In C. Counihan & P. van Esterik (Eds.), Food and culture: A reader (pp. 28–35). Routledge.
- Mintz, S. W. (1997). Şeker ve güç: Şekerin modern tarihteki yeri (Ş. Alpagut, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
- Montanari, M. (2018). Kıtlık ve bolluk Avrupa’da yemeğin tarihi (M. Önen & B. H. Çoban, Çev.). Nika Yayınevi.
Öz
Çeviri, genel olarak, bir dilde yazılan metinlerin hedef bir dile dönüştürülmesi olarak tanımlanabilirse de özünde sadece metinlerin değil kültürün dönüştürülmesidir. Bu noktada çeviri yerine kültürel çeviriden bahsetmek daha doğru olacaktır. Kültürel çeviri terimini, ilk kez, sosyal antropolog Edward E. Evans Pritchard’ın çevresindeki antropologlar, iki tarafın da karşısındakinin davranışlarını anlamlandırmaya çalıştığı kültürel karşılaşmalar için tercih etmişlerdir (Biedelman, 1971’den akt., Burke, 2012, s. 4). Çeviri metinler, kimi zaman dünya tarihini derinden etkilemiştir; örneğin Antik Yunanca metinlerin Arapçaya aktarılması ve sonrasında Arapçadan Avrupa dillerine geçmesi veyahut Reform hareketiyle birlikte İncil’in yerel dillere çevrilmesi gibi dünya tarihine yön veren çeviri hareketlerinden bahsedilebilmektedir. Bir başka deyişle çeviri, bir kültürün bir diğer kültüre çevrilmesi gücüne sahiptir.
Kaynakça
- Burke, P. (2012). Erken modern Avrupa’da çeviri kültürleri. P. Burke, R. Po-Chia Hsia (Ed.), Erken modern Avrupa’da kültürel çeviri içinde (s. 3–39, F. B. Aydar, Çev.). Türkiye İşbankası Kültür Yayınları.
- Civitello, L. (2019). Mutfak & kültür insanın beslenme tarihi (Z. N. Nahya ve S. Örnek, Çev.). Bilim ve Sanat Yayınları.
- Dalby, A. (2014). Bizans’ın damak tadı (A. Özdamar, Çev.). Alfa Yayınları.
- Douglas, M. (1972). Deciphering a meal. Daedalus, 101, 61–81.
- Eriksen, T. H. (2009). Küçük yerler büyük meseleler-sosyal ve kültürel antropoloji (A. E. Koca, Çev.). Birleşik Yayınları.
- Freedman, P. (Ed.). (2007). Yemek, damak tadının tarihi (N. Elhüseyni, Çev.). Oğlak Güzel Kitaplar.
- Goody, J. (2013). Yemek, mutfak, sınıf: Karşılaştırmalı sosyoloji çalışması (G. Güran, Çev.). Pinhan Yayıncılık.
- Harris, M. (1995). İnekler, domuzlar, savaşlar ve cadılar: Kültür bilmeceleri (F. Gümüş, Çev.). İmge Kitabevi.
- Keyder, Ç. ve Yenal, Z. (2015). Bildiğimiz tarımın sonu: Küresel iktidar ve köylülük. İletişim Yayınları.
- Krondl, M. (2014). Lezzet fetihleri: Üç büyük baharat kentinin yükselişi ve çöküşü (A. K. Yoviç, Çev.). Ruhun Gıdası Kitaplar.
- Lévi-Strauss, C. (2013). The culinary triangle. In C. Counihan & P. van Esterik (Eds.), Food and culture: A reader (pp. 28–35). Routledge.
- Mintz, S. W. (1997). Şeker ve güç: Şekerin modern tarihteki yeri (Ş. Alpagut, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
- Montanari, M. (2018). Kıtlık ve bolluk Avrupa’da yemeğin tarihi (M. Önen & B. H. Çoban, Çev.). Nika Yayınevi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sosyoloji |
| Bölüm | DAVETLİ DEĞERLENDİRME |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Temmuz 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 40 Sayı: 1 |
