Bir Gizli Evsizlik Mekânı Olarak Bekâr Odası: Amsterdam’daki Türk Göçmenlerin Gündelik Hayat Performansları

Yıl 2024, Cilt: 44 Sayı: 2, 655 - 682, 31.12.2024

Şener Kaya , Adem Sağır

Öz

Çalışmanın konusu gizli evsizlik bağlamında bekâr odalarında yaşayan kişilerin sosyal ilişkilerini nasıl inşa ettikleridir. Çalışmanın amacı Amsterdam’da bekâr odalarında yaşayan Türk göçmenlerin gündelik hayat deneyimleri ve performanslarının arkasındaki gerçeklikleri anlamaktır. Bekâr odalarında kalan Türk göçmenler, Amsterdam’da yabancı olmayı deneyimlerken kendi mekânlarının dışında belli sınırlılıklardan dolayı kamusal alana çok dâhil olamadıklarından “gölgede kalmış” kişilerdir. Bekâr odaları üzerine yapılan çalışmalar daha çok iç göçle gelen kişilerin barınma, istihdam nitelikleri, yaşadıkları sorunlar gibi konulara değinirken burada kalan kişilerin sosyal ilişkilerini nasıl inşa ettiklerine sınırlı bir düzeyde değinmektedir. Ayrıca bekâr odaları gizli evsizlik örneği olarak derinlemesine araştırılmamıştır. Amsterdam’da farklı bir kültür içerisinde bekâr odalarında var olma çabası gösteren kişilerin sosyal ilişkilerini nasıl inşa ettiği ve bekâr odalarının gizli evsizlik bağlamında derinlemesine araştırılması çalışmanın özgün yanlarını oluşturmaktadır. Kamusal alanda gösterdikleri performanslar sahne önünü temsil ederken asıl gerçeklik sahne önünde gösterdikleri performansların nedenini anlamaya çalışan bu çalışmada kişilerin kaldıkları mekânlar gerçek kimliklerini gösterebildikleri sınırlı alanlardan biridir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi tercih edilmiş, açıklayıcı durum çalışması kapsamında kolayda örnekleme ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışma sürecinde katılımcılar yaşadıkları odaları “bekâr evi/odası” yerine “turist evi” olarak tanımlamışlardır. Burada yaşayan bireylerin yasal olmayan yollarla ülkeye gelmeleri ve dil bilmemeleri en büyük problemleridir. Bu durum gizli evsiz olarak yaşamlarını sürdüren kişilerin yaşadıkları sorunlarla benzerlik gösteren sosyal hayata katılımı ve gündelik hayattaki performansları sınırlandırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Evsizlik, Gizli evsizlik, Uluslararası göç, Bekâr odaları, Amsterdam

Bachelor Room as a Space of Hidden Homelessness: Everyday Life Performances of Turkish Immigrants in Amsterdam

Öz

While experiencing being foreigners in Amsterdam, Turkish immigrants staying in bachelor rooms are people who are “overshadowed” because they cannot participate in the public space outside of their own space due to certain limitations. The subject of the study is how people living in single rooms build their social relationships in the context of hidden homelessness. The study aims to understand the realities behind Turkish immigrants’ daily life experiences and performances living in bachelor rooms in Amsterdam. While studies on bachelor rooms mainly focus on issues such as housing, employment qualifications, and problems experienced by people who migrated internally, they only touch on how the people staying here build their social relations at a limited level. Additionally, bachelor pads have not been thoroughly investigated as an example of hidden homelessness. The original aspects of the study are how people who try to survive in single rooms in a different culture in Amsterdam build their social relations and the in-depth investigation of bachelor rooms in the context of hidden homelessness. While their performances in public spaces represent the front of the stage, the objective reality in this study, which tries to understand the reason for their performances in front of the stage, is that the places where people stay are one of the limited areas where they can show their true identities. A qualitative research method was preferred in the study, and in-depth interviews were conducted with convenience sampling within the scope of the explanatory case study. During the study, participants described their rooms as “tourist houses” rather than “bachelor’s houses/rooms.” The biggest problems of the individuals living here are that they come to the country illegally and do not know the language. This situation limits participation in social life and performance in daily life, which are similar to the problems experienced by people living as hidden homeless people.

Anahtar Kelimeler

Homelessness, Hidden homelessness, International migration, Bachelor rooms, Amsterdam

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2024). Göç Sosyolojisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. google scholar
• Akyıldız, Y. (2020). Evsizlere Yönelik Sosyal Hizmet İhtiyacının Ekosistem Yaklaşımı Bağlamında İncelenmesi: İstanbul Örneği, (Doktora tezi, Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yalova). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir. google scholar
• Anderson, N. (2022). The Hobo: The Sociology of the Homeless Man. United States: University of Chicago Press. Eserin orijinali 1923’de yayımlanmıştır. google scholar
• Arce, A. A., M. Tadlock, & M. J. Vergare. (1983). A Psychiatric Profile of Street People Admitted to an Emergency Shelter. Hospital and Community Psychiatry. 34(9): 812-817. https://doi. org/10.1176/ps.34.9.812 google scholar
• Arnold, R. (2004). Homelessness, Citizenship, and Identity: The Uncanniness of Late Modernity. New York: State University of New York. google scholar
• Bauman, Z. (2003). Modernlik ve Müphemlik (Çev. İ. Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
• Bauman, Z. (2006). Liquid Modernity. Cambridge: Polity. google scholar
• Bauman, Z. (2011). Culture in a Liquid Modern World. Cambridge: Polity google scholar
• Bauman, Z. (2024). Kapımızdaki Yabancılar (Çev. E. Barca). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
• Bekaroğlu, D. Y. (2021). Evsizler-Evsizliğin İnşası ve Evsizlerin Hayatta Kalma Stratejileri. İstanbul: Bir Yayıncılık. google scholar
• Blunt, A., & Dowling, R. (2006). Home. London: Routledge. google scholar
• Bowpitt, G., Dwyer, P., Sundin, E., & Weinstein, M. (2011). Comparing men’s and women’s experiences of multiple exclusion homelessness. Social Policy and Society, 10(4), 537-546. http:// dx.doi.org/10.1017/S1474746411000285 google scholar
• Bretherton, J. (2017). Reconsidering Gender in Homelessness. European Journal of Homelessness, 11(1). Retrieved from https://www.feantsaresearch.org/download/feantsa-ejh-11-1_a1-v045913941269604492255.pdf google scholar
• Bretherton, J., & Pleace, N. (2023). The Routledge Handbook of Homelessness. London: Routledge. google scholar
• Butler, J. (2008). Cinsiyet belası: feminizm ve kimliğin altüst edilmesi (Çev. B. Ertür). İstanbul: Metis Yayınları. google scholar
• Candan, A. (2010). Oyun Tören Gösterim. İstanbul: Norgunk Yayıncılık. google scholar
• Castles, S. & Miller, M. J. (2008). Göçler Çağı: Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri (Çev. B. U. Bal ve İ. Akbulut). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Coşkun, R., Altunışık, E., ve Yıldırım, E. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık google scholar
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni (Çev. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap. google scholar
• Çiçek, A. (2021). Üçüncü Kuşak Türkiyelilerin Almanya’daki Gündelik Siyaseti: Sosyal Politikalara Direniş ve Seçici Adaptasyon, (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir. google scholar
• Deleu, H., Schrooten, M., & Hermans, K. (2023). Hidden homelessness: A scoping review and avenues for further inquiry. Social Policy and Society, 22(2), 282-298. https://doi.org/10.1017/ S1474746421000476 google scholar
• Ehrkamp, P. (2005). Placing identities: transnational practices and local attachments of Turkish immigrants in Germany. Journal of Ethnic andMigration Studies, 31 (2), 345-364. https://doi.or g/10.1080/1369183042000339963 google scholar
• Erder, S. (2006). Refah Toplumunda Getto. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Erickson V. L. (2004). Hidden Homelessness, Encynlopedia of Homelessness, D. Levinson (Ed.). Sage Publications. google scholar
• Erim, F. (2019). “Bekâr Odaları”nda Kalan Erkeklerin Deneyimlerinin Eleştirel Sosyal Hizmet Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi: İzmir-Basmane Örneği, (Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir. google scholar
• Giddens, A. (2010). Modernite ve Bireysel-Kimlik (Çev. Ü. Tatlıcan). İstanbul: Say Yayınları. google scholar
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji (Haz. C. Güzel). İstanbul: Kırmızı Yayınları. google scholar
• Goffman, E. (2009). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu (Çev. B. Cezar). İstanbul: Metis Yayıncılık. google scholar
• Guittar, S. G. (2022). Stressors and Coping Mechanisms among Extended-Stay Motel Residents in Central Florida. Qualitative Sociology Review, 18(1), 96-112. doi:10.18778/1733-8077.18.1.05. google scholar
• Holland, M. E. (2014). The Relationship Between Literacy and Depression and Anxiety in Homeless Adults, (Doctoral dissertation, The University of the Rockies.). Retrieved from https://eric.ed. gov/?id=ED564850 google scholar
• Hoolachan, J. (2024). Homelessness. In G. Johnson, D. Culhane, S. Fitzpatrick, S. Metraux, & E. O’Sullivan (Eds.), Research Handbook on Housing, the Home and Society (pp. 213-229). UK: Edward Elgar Publishing. google scholar
• İlhan, N. ve Ergün, A. (2010). Evsizler ve Toplum Sağlığı, Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 5(20): 79-90. google scholar
• Kaya, A. ve diğerleri (2009), Türkiye’de İç Göçler Bütünleşme mi Geri Dönüş mü? İstanbul Diyarbakır Mersin, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Kaya, Ş. (2024). Akıllı kent uygulamalarının kent kimliğinde ortaya çıkardığı dönüşüm: Amsterdam örneği. (Yayımlanmamış sosyoloji doktora tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya. google scholar
• Klodawsky, F. (2006). Landscapes on the Margins: Gender and homelessness in Canada. Gender, Place & Culture, 13(4), 365-381. https://doi.org/10.1080/09663690600808478 google scholar
• Kong, L. (2010). Global shifts, theoretical shifts: changing geographies of religion. Progress in Human Geography, 34(6), 755-776. https://doi.org/10.1177/0309132510362602 google scholar
• Laird, G. (2007). Homelessness in a growth economy: Canada’s 21st century paradox. Calgary: Sheldon Chumir Foundation for Ethics in Leadership. Retrieved from https://homelesshub.ca/ sites/default/files/Shelter07_study.pdf google scholar
• Lee, B. A., Tyler, K. A., & Wright, J. D. (2010). The New Homelessness Revisited. Annual Review of Sociology, 1(36), 501-521. https://doi.org/10.1146/annurev-soc-070308-115940 google scholar
• Mayock, P., & Bretherton, J. (Eds.). (2016). Women’s homelessness in Europe (pp. 127-154). London: Palgrave Macmillan. google scholar
• McLemore, S. D. (1970). Simmel’s Stranger: A Critique of the Concept, Pacific Sociological Rewiev, 13(2), 86-94. https://doi.org/10.2307/1388311 google scholar
• Mee, K. & Wright, S. (2009). Geographies of Belonging, Environment and Planning A: Economy and Space, 41(4), 772-779. https://doi.org/10.1068/a41364 google scholar
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulamalar İçin Bir Rehber (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. google scholar
• Nooe, R. M., & Patterson, D. A. (2010). The Ecology of Homelessness. Journal of Human Behavior in the SocialEnvironment, 20(2), 105-152. https://doi.org/10.1080/10911350903269757 google scholar
• Novac, S. (2006). Family Violence and Homelessness: A Literature Review. Ottawa: Public Health Agency of Canada. google scholar
• Özdemir, U. (2010). Evsizlik ve Evsizlere Genel Bir Bakış, Toplum ve Sosyal Hizmet, 21 (2), 77-88. google scholar
• Park, R. E. (1928). Human migration and the marginal man. American Journal of Sociology, 33(6), 881-893. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/2765982 google scholar
• Parsell, C. (2023). Homelessness: a critical introduction. John Wiley & Sons. google scholar
• Peach, C. (2002). Social geography: new religions and ethnoburbs-contrasts with cultural geography. Progress in Human Geography, 26(2), 252-260. https://doi. org/10.1191/0309132502ph368pr google scholar
• Peressini, T., & McDonald, L. (2000). Urban homelessness in Canada. Canadian Cities in Transition, 525-543. google scholar
• Pessar, P. R. & Mahler, S. J. (2003). Transnational Migration: Bringing Gender In. International Migration Review, 37(3), 812-846. https://doi.org/10.1111/j.1747-7379.2003.tb00159.x google scholar
• Polit, D. F. & Beck, C.T. (2016). Nursing research: Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice (10th ed.). Netherlands: Wolters & Kluwer google scholar
• Poloma, M. M. (1993). Çağdaş Sosyoloji Kuramları (Çev. H. Erbaş). Ankara: Gündoğan Yayınları. google scholar
• Punch, K. F. (2014). Sosyal Araştırmalara Giriş (Çev. D. Bayrak, H. B. Arslan ve Z. Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi. google scholar
• Ralph, D. & Staeheli, L.A. (2011). Home and Migration: Mobilities, Belongings and Identities. Geography Compass, 5(7), 517-530. https://doi.org/10.1111/j.1749-8198.2011.00434.x google scholar
• Ravehill, M. (2008). The Culture of Homelessness. UK: Gower House. google scholar
• Rose, P. I. (1993). Exile, Ethnicity, and the Politics of Rescue, Sociological Forum, 8(1), 5-24. Retrieved from: https://www.jstor.org/stable/684282 google scholar
• Rossi, P. H., Wright, J. D., Fisher, G. A. & Willis, G. (1987). The Urban Homeless: Estimating, Composition and Size. Science, 235(4794), 1336-1341. https://doi.org/10.1126/science.2950592 google scholar
• Sandelowski, M. (1995). Sample size in qualitative research. Research in Nursing & Health, 18(2), 179-183. doi: https://doi.org/10.1002/nur.4770180211 google scholar
• Sikich, K. W. (2008). Global Female Homelessness: A Multi-Faceted Problem. Gender Issues, 25, 147-156. https://doi.org/10.1007/s12147-008-9062-8 google scholar
• Silverstein, P.A. (2005). Immigrant Racialization and The New Savage Slot: Race, Migration, and Immigration in the New Europe. Annual Review of Anthropology, 34(1), 363-384. https://doi. org/10.1146/annurev.anthro.34.081804.120338 google scholar
• Simmel, G. (2009). Bireysellik ve Kültür (Çev. T. Birkan). İstanbul: Metis Yayınları. google scholar
• Somerville, P. (2013). Understanding Homelessness. Housing, Teory and Society, 30(4), 384-415. https://doi.org/10.1080/14036096.2012.756096 google scholar
• Şen, B., Alican, A. ve Kahraman, F. (2013). Tarihi Kent Merkezinde Göç, Yoksulluk ve İstihdam: İstanbul Süleymaniye Bölgesi Bekâr Odaları, Bildiri Özeti, VII. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla. google scholar
• Şen, B., Arlı, A. ve Şen, A. A. (2016). Yoksulluğu Bölüşmek: Süleymaniye Bekar Odası Göçmenleri. Küre Yayınları. google scholar
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi. google scholar
• Tezcan, M. (2000). Türk Ailesi Antropolojisi. İstanbul: İmge Kitabevi Yayıncılık. google scholar
• Türkcan, S. ve Türkcan, A. (1996). Psikiyatri ve Evsizlik: Bir Gözden Geçirme Çalışması, Düşünen Adam Dergisi. 9(4), 8-14. Erişim adresi: https://dusunenadamdergisi.org/storage/upload/ pdfs/1593068339-tr.pdf google scholar
• Watson, J., Crawley, J. & Kane, D. (2016). Social Exclusion, Health And Hidden Homelessness, Public Health. 139, 96-102. Erişim adresi: https://doi.org/10.1016/j.puhe.2016.05.017 google scholar
• Wolch, J. R., & Dear, M. J. (1993). Malign neglect: Homelessness in an American city. Journal of Policy Analysis and Management, 14(1), 184-186. https://doi.org/10.2307/3325449 google scholar
• Woolrych, R., Gibson, N., Sixsmith, J. & Sixsmith, A. (2015). “No Home, No Place”: Addressing the Complexity of Homelessness in Old Age Through Community Dialogue. Journal of Housing for the Elderly, 29(3), 233-258. https://doi.org/10.1080/02763893.2015.1055024 google scholar
• Wright, S. (2014). More-than-human, emergent belongings: a weak theory approach. Progress in Human Geography. 39(4), 391-411. https://doi.org/10.1177/0309132514537132 google scholar
• Yağcı, Z. G. ve Akkaya, M. (2014, Kasım). Üsküdar Bekâr Odaları Ve, VII Uluslararası Üsküdar Sempozyumunda sunulan bildirinin genişletilmiş hali, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/321997338_Uskudar_Bekar_Odalari_Ve google scholar
• Yılmaz, F. G. G. (2015). “Almanya’da Yaşayan Türkiyelilerin Gündelik Hayat Pratikleri Ve Taktikler; Almanya Aachen Örneği”, (Doktora tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir. google scholar