From Remote Work to Telework from Home: Occupational Health and Safety of White-Collar Employees

Yıl 2024, , 164 - 174, 11.07.2024

Ayşıl Kabakçı , Mehmet Güler

https://doi.org/10.26650/jspc.2024.86.1394758

Öz

This study evaluates the method of teleworking from home from the perspective of white-collar workers, who are the most frequent users of this method and the most employed type of labor in the knowledge economy. The method of teleworking from home brings many benefits and risks from the perspective of white-collar workers. When examining the studies in the literature, factors have been determined to exist that are considered both benefits and risks in telework from home. One of these factors is occupational health and safety. In this context, evaluating occupational health and safety is of great importance. The implementation of occupational health and safety measures within the scope of teleworking from home reveals the significance of sharing legal responsibility and inconsistencies in practices regarding cases that have been brought to court. An examination of the studies in the literature shows the risks and dangers of teleworking from home in terms of occupational health and safety and the problems experienced in the process of taking precautions to be increasing daily. The aim of the study is to present arguments to support the idea that teleworking from home is more of a risk than a benefit in terms of occupational health and safety.

Anahtar Kelimeler

Remote work, Telework, Teleworking from home, Occupational health and safety, White-collar workers

Uzaktan Çalışmadan Evden Tele Çalışmaya: Beyaz Yakalı Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği

Öz

Çalışmada evden tele çalışma yönteminin, bu yöntemi en sık kullanan ve bilgi ekonomisinin en fazla istihdam ettiği emek türü olan beyaz yakalı çalışanlar perspektifinden değerlendirilmesi yapılmaktadır. Evden tele çalışma yöntemi beyaz yakalı çalışanlar perspektifinde birçok fırsat ve tehdidi beraberinde getirmektedir. Literatürde yer alan çalışmalar incelendiğinde evden tele çalışmada aynı anda hem fırsat hem de tehdit olarak kabul edilen faktörler olduğu tespit edilmiştir. Bu faktörlerden biri iş sağlığı ve güvenliğidir. Bu kapsamda iş sağlığı ve güvenliği konusunun değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Evden tele çalışma kapsamında iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin uygulanması, hukuki sorumluluğun paylaşılması ve davaya konu olan vakalardaki uygulama tutarsızlıkları konunun önemini ortaya koymaktadır.

Literatürde yapılan çalışmalar incelendiğinde, iş sağlığı ve güvenliği açısından evden tele çalışmanın ortaya çıkardığı risk ve tehlikeler ile tedbir alınması sürecinde yaşanan sorunların her geçen gün arttığı görülmektedir. Çalışmanın amacı, evden tele çalışmanın iş sağlığı ve güvenliği açısından bir fırsattan çok tehdit olduğu düşüncesini destekleyecek argümanları sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Uzaktan çalışma, Tele çalışma, Evden tele çalışma, İş sağlığı ve güvenliği, Beyaz yakalı çalışanlar

Kaynakça

• 4857 Sayılı Kanun R.G.22.05.2003/25425. google scholar
• Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Uzaktan Çalışma Yönetmeliği, R.G. 10.03.2021/31419. google scholar
• Akbaş T. A. ve Türkmendağ, Z. (2020). Covid-19 pandemi döneminde uzaktan çalışma uygulamaları ve çalışma motivasyonunu etkileyen faktörler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 3246-3260. google scholar
• Akpınar, T., Çakmakkaya, B., Batur, N. (2018). Ofis çalışanlarının sağlığının korunmasında çözüm önerisi olarak ergonomi bilimi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 76- 98. google scholar
• Alkan Meşhur, F. (2010). Organizasyonların tele çalışmaya ilişkin tutumlarına yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 1- 24. google scholar
• Arıkboğa, Ş., Doğan, E., Akdöl, B., İrengün, O. (12 Mart 2023). Küresel salgın döneminde evden çalışma raporu. https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=kuresel-salgin-doneminde-evden-c%CC%A7alis%CC%A7ma-aras%CC%A7tirma-raporu.pdf. google scholar
• Arkan Demiral, G., Şahan, C., Aydın Özgür, E., Vatansever, M., Demiral, Y. (2023). Bir tekstil fabrikasında psikososyal riskler ve mental sağlık durumu. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 8(1), 54- 70. google scholar
• Arslankaya, S., Çelik, M. T. (2021). Otomotiv sektöründe çalışan kadın işçilerin ergonomik risk değerlendirmesi. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 13(3), 75- 82. google scholar
• Başol, O. ve Çömlekçi, M. F. (2022). Uzaktan çalışma ölçeği geçerlilik-güvenilirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 243- 261. google scholar
• Baycık, G., Dulay Yalgın, D., Doğan, S., Yay, O. (2021). Covid- 19 pandemisinde uzaktan çalışma tespit ve öneriler. Çalışma ve Toplum, 3, 1683- 1728. google scholar
• Bayramoğlu, G. (2018). İş aile sınırı teorisi bağlamında kadın akademisyenlerin iş yaşam dengesinin sağlanmasına yönelik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1722- 1744. google scholar
• Bennet, V., Sheila, M., Eberhard, K. (1995). European guide to teleworking: a framework for action. Ireland: Office for Official Publications of the European Communities google scholar
• Berkün, S. (2013). Ev esaslı uzaktan çalışma: Bursa’da engelli belediye çalışanlarının algıları. İnsan Hakları Yıllığı, 31, 15-61. google scholar
• Bilginoğlu, E. (2021). Covid-19 pandemisi sırasında uzaktan çalışmanın artan önemi: bilinen yanlışlar ve doğruları. Çalışma ve Toplum, 2, 10991146. google scholar
• Bilir, N. (2007). Mesleksel Kas İskelet Sistemi Hastalıkları. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 34, 1015. google scholar
• Bolat, T., Seymen, A., Oya, B., İnci, O. (2006). Örgütlerde esnek çalışma uygulamaları ve buna ilişkin olarak 4857 sayılı iş kanununda getirilen düzenlemelerin incelenmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(6), 1- 30. google scholar
• Braber, M. (2004). Socio-psychological factors of using telework as an ınstrument for reintegration. twente student conference on IT, Netherlands. google scholar
• Buomprisco, G., Ricci, S., Perri, R., De Sio, S. (2021) Health and telework: new challenges after Covid-19 pandemic. European Journal of Environment and Public Health, 5(2), 2- 5. google scholar
• Cam, E. (2004). Çalıma yaşamında stres ve kamu kesiminde kadın çalışanlar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1-10. google scholar
• Camkurt, M. Z. (2007). İş yeri çalışma sistemi ve iş yeri fiziksel faktörlerin iş kazaları üzerindeki etkisi. TÜHİS İş Hukuku Dergisi, 20(6), 80106. google scholar
• Canivenc, S. & Cahier, M. (8 Haziran 2023). Is remote working shaping the future of work?” https://www.la-fabrique.fr/fr/publication/is-remote-working-shaping-the-future-of-work-2/. google scholar
• Çögenli, M. Z. (2019). İş sağlığı ve güvenliğinde psiko-sosyal yaklaşımlar. Konya: Eğitim Yayınevi. google scholar
• Demirkaya, S. ve Güler, C. (2021). Çalışma yaşamında işçinin kişilik haklarının korunması bağlamında ILO’nun 190 sayılı şiddet ve taciz sözleşmesinin değerlendirilmesi. Çalışma ve Toplum, 4, 2753- 2796. google scholar
• Efe, Ö. F., Efe, B. (2015). Tekstil sektöründe iş kazalarının oluşumuna ait ergonomik risklerin değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), 623- 629. google scholar
• Erdayı, U. (2021). İş yeri dışında bir esnek çalışma modeli olarak ev eksenli tele çalışma: beklentiler ve sorunlu alanlar. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(41), 1211-1246. google scholar
• Erdem, Z. (1997). Tele Çalışma. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. google scholar
• European Comission, (2011). Report on the implementation of the european social partners’ framework agreement on work-related stress. Commission Staff Working Paper. google scholar
• European Risk Observatory Report, (2012). Management of psychosocial risks at work: an analysis from the findings of the european survey of enterprises on new and emerging risks. European Agency for Safety and Health at Work. google scholar
• Evren, M., ve Okyay, Y. (16 Aralık 2022). Evden çalışma ve çalışanın ulaşılmama hakkı https://okyayevren.com/yayinlar/evden-calisma-ve-calisanin-ulasilamama-hakki/. google scholar
• Genin, E. (2016). Proposal for a theoretical framework for the analysis of time porosity. International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations, 32(3), 280-300 google scholar
• Gök Metin, Z., Yıldız, A. N. (2021). İş sağlığı ve güvenliği boyutu ile uzaktan çalışma. Ankara: Ziraat Grup Matbaacılık. google scholar
• Güz, E. ve Tüfekçi, M. (11 Aralık 2022). Yeni çalışma sistemi tele çalışma ve evden çalışma modelinin incelenmesi. https://www.academia.edu/42451925/YEN%C4%B0_%C3%87ALI%C5%9EMA_S%C4%B0STEM%C4%B0_TELE... google scholar
• International Labour Organization. (1990). Conditions of work digest on telework. Geneva: International Labour Office. google scholar
• International Labour Organization. (2020). Covid-19: guidance for labour statistics data collection. Geneva: International Labour Office. google scholar
• International Labour Organization. (2021). Health and safe telework. Geneva: International Labour Office. google scholar
• International Labour Organization. (2021). Working from home from invisibility to decent work. Geneva: International Labour Office. google scholar
• Koçak, O. ve Kavi, E. (2010). Bilgi toplumunda evden çalışmanın etik boyutu. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50, 69- 88 google scholar
• Lamprecth, A., Padayach, K. (2019). The epidemiology of work-related musculoskeletal injuries among chiropractors in the eThekwini munici-pality. Chiropratic & Manual Therapies, 27. google scholar
• Luptown, D. (2016). The diverse domains of quantified selves: self-tracking modes and dataveillance. Economy and Society, 45(1), 101-122. google scholar
• Ly, M. T. (12 Mayıs 2023). The effects of remote supervision on employees: case finnish red cross (frc) fundraisers. https://www.theseus.fi/bitstream/handle/10024/347425/Ly_Mai.pdf?sequence=2veisAllowed=y. google scholar
• Mahiroğulları, A. (2005). Endüstri devrimi sonrasında emeğin istismarını belgeleyen iki eser: germinal ve dokumacılar. Journal of Sociological Studies, 32, 41- 53. google scholar
• Marie Avellino S. (2006). An enabling framework for telework in Malta. Research Project for The Employment and Training Corporation. google scholar
• Matisane, L., Paegle, L., Vanadzins, I., Linde, A. A. (2022). Lack of workplace risk assessment as a predictor of adverse health effects for teleworkers- results from the survey on life with covıd-19 in Latvia. SHS Web of Conferences. Riga Stradins University, Latvia. google scholar
• National Commision for the Promotion of Equality. (12 Mayıs 2023). Teleworking pilot project. Research Report. https://ncpe.gov.mt/en/Documents/Our_Publications_and_Resources/Research/ESF_23/telework_report_2007.pdf. google scholar
• Ölmez, H., Ergun, İ., Ensari Özay, M., Can, E. (2021). Normalleşme sürecinde ofis çalışmalarında covid-19’u önlemede balık kılçığı yöntemi ile sebep sonuç analizi. International Journal of Science and Research, 33(1), 106-115. google scholar
• Perry, S. J., Rubino, C. ve Hunter, E. M. (2018). Stress in remote work: two studies testing the demand-control-person model. European Journal of Work and Organizational Psychology, 27(5), 577-593. google scholar
• Rubin, O., Nikolaeva, A., Nello-Deakin, S., te Brömmelstroet, M. (2020). What can we learn from the covid- 19 pandemic about how people experience working from home and commuting? Amterdam, University of Amsterdam Press. google scholar
• Sadioğlu, U. ve Öktem, M. K. (2011). Ulusal kalkınma sorunsalı açısından Türkiye’de kamu yönetiminin rolü ve önemi. Sosyoekonomi, 2, 4168. google scholar
• Sever, S. ve Deste, M. (2021). Üretim Süreçlerinde Ergonomik riskler ve risk değerlendirme yöntemleri: cıvata fabrikasında bir uygulama. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 25, 417, 441. google scholar
• Şakar, M ve Şahin, Duygu E. (2021). Esnek çalışma modellerinden uzaktan çalışma ve uzaktan çalışanların sigortalılığı. SGK Dergisi, 2(11), 249- 267 google scholar
• Tan, G. (2007). Atipik iş sözleşmelerinden evde çalışma ve tele çalışma. (Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Taşkaya, C. ve Büyükturan, B. (2021). Büro çalışanlarında sıklıkla görülen kas ve iskelet sistem hastalıkları ve önleme yolları. MAUN Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 16- 20. google scholar
• Tipping, S., Chanfreau, J., Perry, J. ve Tait, C. (12 Mayıs 2023). The fourth work-life balance employee sur-vey. in employment relations research series 122. London, England: department for business innovation and skills. https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/32153/12-p151-fourth-work-life-balance-employee-survey.pdf . google scholar
• Tokol, A. (2001). Endüstri ilişkileri ve yeni gelişmeler. Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayını. google scholar
• Tozlu, E. (2011). Genel olarak esnek çalışma sistemleri ve tele çalışma ve sıkıştırılmış iş haftasını karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(25), 99- 116. google scholar
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, R.G. 09.11.1982/17863 (Mükerrer). google scholar
• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (2015). Türkiye kas ve iskelet sistemi hastalıkları önleme ve kontrol programı 2015- 2020. Ankara: Anıl Reklam ve Matbaa Ltd. Şti. google scholar
• Uşen, Ş. (2020). Covid-19 salgını döneminde ‘zorunlu’ evden çalışma: iş ve özel yaşama etkileri. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İnsan Kaynakları Araştırma Merkezi. google scholar
• Van S., C., S., Staetsky, L., Hassan, E., Kim, C. W. (2012). Management of psychosocial risks at work: an analysis of the findings of the european survey of enterprises on new and emerging risks. Belgium: Publications Office of the European Union, google scholar
• Wahab, A. & Gad, A, (2007). Çalışanların telekomünikasyona karşı tutumları. Mısır’ın Dakahlia valiliğinde amprik bir araştırma. Davranış ve Bilgi Teknolojisi Dergisi, 26, 367- 375. google scholar
• Wöhrmann, A. M. & Ebner, C. (2021). Understanding the bright side and the dark side of telework: an empirical analysis of working conditions and psychosomatic health complaints. New Technology Work and Employment, 36, 348- 370. google scholar
• Yalçın, E. ve Ayvaz, B. (2018). İşletmelerde iş sağlığı ve güvenliği açısından ergonomik risk ölçümü: tekstil sektöründe bir uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Bilimleri Dergisi, 17(34), 13- 30. google scholar
• Yapıcı, F. ve Baş, H. (2015). Verimlilikte ergonomik faktörler. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), 591- 595. google scholar
• Yener, S. (2018). Teknostresin iş performansı üzerindeki etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 85- 20. google scholar
• Yılmaz, B. ve Sağlam, M. (2021). COVID-19 algılanan stres ve tehdidinin, çalışanların iş yaşam dengesi ve motivasyonu üzerindeki etkisi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(25), 518- 538. google scholar