Sosyal Korumada Yeni Sosyal Risk Yaklaşımı

Yıl 2014, Sayı: 66-67, 43 - 74, 15.12.2014

Şenol Öztürk

Öz

Gelişmiş
kapitalist ülkelerde sanayi sonrası toplum yapısının ortaya çıktığı süreçte,
sosyal risklerin yapısı da köklü biçimde değişmeye başlamıştır. Emek piyasası
ve toplumsal yapıdaki köklü değişiklikler sonucunda yoksulluk konjonktürel bir
nitelikten daha çok yapısal bir hale bürünmüştür. Ayrıca son yıllarda toplumsal
yapıda meydana gelen dönüşümlerin, ekonomik yapının doğurduğu riskler için bir
çarpan işlevi gördüğü ya da uygulanan sosyal politikaların faydasını azaltıcı
yönde etki göstermekte olduğu görülmektedir. Özellikle emek piyasası ve
ekonomik yapının dışında, bireyselleşme, aile yapısının istikrarsızlaşması gibi
olgularla birlikte post-modern toplum yapısının sosyal risklerin toplumdaki
dağılımına olan etkisi, sosyal politika geliştirmeyi daha zor hale getirmiştir.
Bu durumda sosyal risk sorunuyla başa çıkmak için yeni yapıya uygun sosyal
koruma stratejileri geliştirilmesi gerektiği dile getirilmeye başlanmış olup,
iş ve aile yaşamını uzlaştırıcı ve çocuklara yönelik fırsat eşitliği sağlayıcı
politikalar çözüm önerileri olarak öne çıkarılmaktadır. Aynı toplumsal
statüdeki bireylerin kendi aralarında evlenmesi durumu olan homogami olgusunun
ortaya çıkması ise kadın istihdamını artırma stratejisinin olumlu etkisinin zayıflama
potansiyeli doğurmakta ve bu yönüyle sosyal risklerin değişen doğasını ortaya
koymaktadır. Bu noktada çalışmada yoksullukla mücadelede geleneksel pasif
yardımların yanı sıra ortaya çıkmasını engellemeye yönelik sosyal yatırım
uygulamalarının, özellikle çocuk yoksulluğunu engelleme çabalarının, günümüz
ekonomik ve toplumsal yapısının gereği olarak uzun dönemde daha etkili bir
sosyal koruma politikası olacağı ileri sürülmekte ve Türkçe literatürde göz
ardı edilen yeni sosyal risk-sosyal koruma anlayışına uygun sosyal
politikaların geliştirilmesinin bir sosyal sorumluluk gereği olduğuna dikkat
çekilmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Yeni sosyal riskler, çocuk yoksulluğu

Kaynakça

• Arpacıoğlu, Özge, Metin Yıldırım, (2011), Dünyada ve Türkiye’de Yoksulluğun Analizi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:4, Sayı:2. Aust, Andreas ve Ana Arriba, (2004 ), “Policy Reforms And Discourses In Social Assistance In The 1990s: Towards 'Activation'?”, Unidad de Políticas Comparadas (CSIC) Working Paper, No. 04-11. Bäckman, Olof ve Anders Nilsson (2011), “Pathways to Social Exclusion – A Life-Course Study”, European Sociological Review, V.27, N.1. Bernard, Paul ve Guillaume Boucher, (2007), “Institutional Competitiveness, Social investment, And Welfare Regimes” Regulation & Governance, No.1. Bianchi, Suzanne M.,(2011) “Changing Families, Changing Workplaces”, The Future of Children, V. 21, N.2, Fall. Bonoli, Giuliano ve David Natali, (2011), “The Politics of The New Welfare States in Western Europe”, European University Institute Working Papers RSCAS, 2011/17, March 2011. Bonoli, Giuliano, (2004), “New Social Risks And The Politics of Postindustrial Social Policies”, ESPAnet/CCWS Young Researches Conference, Denmark, 1-3 October 2004, http://www.socsci.auc.dk/welfare/conference-2004/papers/bonoli.pdf, (26 Nisan 2012). Bonoli, Giuliano ve Martin Powell, (2004), “One Third Way or Several”, , Welfare State Change, Towards a Third Way?, Eds. Jane Lewis ve Rebecca Surrender, New York: Oxford University Press, pp.47-66. Cantillon, Bea, (2011 ), “The Paradox Of The Social Investment State: Growth, Employment And Poverty In The Lisbon Era”, Journal of European Social Policy, Vol. 21(5). CEDEFOP -European Centre For The Development of Vocational Training, (2010), Skills Supply And Demand in Europe Medium-Term Forecast up to 2020, Luxembourg. Cerami, Alfio, (2008), “New Social Risks in Central and Eastern Europe: The Need For a New Empowering Politics of The Welfare State”, Czech Sociological Review, V.44, N.6. Chapple, Simon. (2009), “Child Well-Being and Sole-Parent Family Structure in the OECD: An Analysis”, OECD Social,Employment and Migration Working Papers, No. 82. Cural, Mehmet, (2009), “OECD Ülkelerinde Gelir Dağılımının 1980 Sonrası Gelişimi ve Eşitsizliği Azaltıcı Müdahaleler”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, C.4, S.2, Ekim. Çalışkan, Şadan, (2010), ”Türkiye’de Gelir Eşitsizliği Ve Yoksulluk”, Sosyal Siyaset Konferansları, 59. Kitap, İstanbul Üniversitesi Yayınları. Daly, C. Mary ve Robert G. Valetta, (2004), “Inequality And Poverty in The United State: The Effects of Rising Male Wage Dispersion and Changing Family Behavior”, March, http://www.frbsf.org/econrsrch/workingp/2000/wp00-06.pdf, (04.07.2012). Deven, Fred, (2009), Antecedents And Development in The Family Policies of Some Council of Europe Member States, Council Of Europe, Department of Well-Being, Health And Family, Brussels, May. www.coe.int/t/dc/files/source/Report1.doc (01 Mayıs 2012) Durgun, Özlem, (2011), “Türkiye’de Yoksulluk ve Çocuk Yoksulluğu Üzerine Bir İnceleme”, Bilgi Ekonomisi Ve Yönetimi Dergisi, Cilt:6, Sayı:1. Dünya Bankası, (2010), Türkiye: Gelecek Nesiller İçin Fırsatların Çoğaltılması ‘Yaşam Fırsatları’ Konulu Rapor, Şubat. Eichhorst, Werner ve Regina Konle-Seidl, (2008), “Contingent Convergence: A Comparative Analysis of Activation Policies”, IZA Discussion Paper, No. 3905, December. Esping-Andersen, Gøsta, (2002), “Towards The Good Society Once Again?”, , Why We Need a New Welfare State,Ed. Esping-Andersen, Gøsta, New York: Oxford University Press. Esping-Andersen, Gøsta, (2011), Tamamlanmamış Devrim Kadınların Yeni Rollerine Uymak, Çev. Selin Çağatay, İstanbul, İletişim Yayınları. European Commission, 2011,The Social Dimension of The Europe 2020 Strategy, March 2011 European Commission, Commission Recommendation 2008/867/EC On The Active Inclusion of People Excluded From The Labour Market [2008] OJ L307/11. EWCO, Working poor in Europe – Portugal, http://www.eurofound.europa.eu/ewco/studies/tn0910026s/pt0910029q.htm (25.06.2012) EWCO, Trend Towards Narrowing of Gender Pay Gap, http://www.eurofound.europa.eu/ewco/2007/03/BG0703029I.htm, (13.06.2012) Ferreira, Francisco H.G. ve Jérémie Gignous, (2010), “Eğitimde Fırsat Eşitsizliği:Türkiye Örneği”, DPT-Dünya Bankası Refah ve Sosyal Politika Analitik Çalışma Programı Belgesi No:4, Ankara, Mart 2010. Ferreira, Leonor Vasconcelos, (2005) “Social Protection and Chronic Poverty: Portugal and the Southern European Welfare Regime”, FEP Working Paper No.168, March. Frazer, Hugh, (2005) “Setting The Scene Europe-wide: The Challenge of Poverty And Social Exclusion”, Community Development Journal, V. 40, N.4. Hamplová, Dana, (2005), “Educational Homogamy in Marriage And Cohabitation in Selected European Countries”, International Sociological Association Research Committee 28 On Social Stratification And Mobility, Los Angeles, August 18-21 2005. Harrits, Gitte Sommer, (2006), “Individualizing Welfare And New Social Risks”, Conference of Welfare State Change, Conceptualisation, Measurement And Interpretation, Denmark, January. http://vbn.aau.dk (18.04.2012) Hatun, Şükrü, Nilay Etiler ve Erdem Gönüllü, (2003), “Yoksulluk ve Çocuklar Üzerine Etkileri”, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, C.46. Häusermann, Silja, (2011), “Post-industrial Social Policy Reforms in Continental Europe: What Role For Social Partners?”, 18th Conference of Europeanists, Barcelona, June. http://www.mwpweb.eu/1/22/resources/publication_955_1.pdf, (01 Mayıs 2012) Hemerijck, Anton, (2011) “The Social Investment Imperative Beyond The Financial Crisis”, Challenge Europe, Issue 21, Growth, Well-Being And Social Policy in Europe: Trade-Off or Synergy?, European Policy Center, May 2011, ss.11-19. Huber, Evelyne ve John D. Stephens, (2004), “Combating Old And New Social Risks”, 14th International Conference of Europeanists, March 11-13. ILO, (2011), Global Wage Trends And Wage Policy Developments in Selected Countries, Geneva, March. ILO, (2010), Global Wage Report 2010/2011, Geneva. İlkkaracan, İpek, (2010), Emek Piyasasında Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Doğru İş ve Aile Yaşamını Uzlaştırma Politikaları, İstanbul, İTÜ BMTKAUM ve KİH-YÇ. Jenson, Jane, (12.04.2012), “Social Investment For New Social Risks: Consequences of The LEGO Paradigm For Children”, (http://www.cccg.umontreal.ca/pdf/Social%20investment%20Jane%20Jenson.pdf). Kapar, Recep, (2004), Uygun İş Bağlamında Çalışan Yoksullar”, Sosyal Siyaset Konferansları, 48. Kitap, İstanbul Üniversitesi Yayınları. Katz, Ilan ve Gerry Redmond, (2009), “Investment In Early Childhood In Australia: International Comparisons And Recent Trends”, Health Sociology Review, Vol.18, No.1, June. Kurnaz, Şebnem Avşar, (2007), “Çocuk Yoksulluğu”, Aile ve Toplum, Nisan-Mayıs-Haziran. Lee, Chulhee, (2008), “Rising Family Income Inequality in The United States, 1968 - 2000 : Impacts of Changing Labor Supply, Wages, And Family Structure”, International Economic Journal, V.22, N.2, June. Lister, Ruth, (2004), “The Third Way’s Social Investment State”, Welfare State Change, Towards a Third Way?, Eds. Jane Lewis ve Rebecca Surrender, New York: Oxford University Press, pp.47-66. Lu, Yuqian, René Morissette ve Tammy Schirle, “The Growth of Family Earnings Inequality in Canada: 1980-2005”, http://www.tammyschirle.org/research/lu_morissette_schirle.pdf, (04.07.2012) Maldonado, Laurie C. and Rense Nieuwenhuis, (2014), Family Policies and Single Parent Poverty in 18 OECD Countries, 1978-2008, Luxembourg Income Study, Working Paper Series No. 622. Nelson, Moira, (2012), “ State of The Art: Reconciling Work And Welfare In Europe”, NEUJOBS State of The Art Report, No:5, March. http://www.neujobs.eu/sites/default/files/publication/2012/03/NEUJOBS SoA No5 Del 5.1.pdf, (09 Mayıs 2012). Nielsen, Johannes, (2004), Single Parents in the Nordic Countries, Nordic Social-Statistical Committee (NOSOSCO), Copenhagen. OECD, (2013), Family Database, Family size and household composition, www.oecd.org/social/family/database (05.02.2014)
• OECD, (2011a), Forum on Tackling Inequality, Growing Income Inequality in Oecd Countries: What Drives it And How Can Policy Tackle it?, Paris, 2 May. OECD, (2011b), Doing Better For Families.
• OECD, (2010), Gender Brief, OECD Social Policy Division. OECD, (2008), Growing Unequel? Income Distribution and Poverty in OECD Countries. OECD, Family Database, In Income Inequality And Income Position Of Different Household Types, http://www.oecd.org/dataoecd/52/13/43201528.pdf, (21.06.2012) OPFS- One Parent Families Scotland, (2009), One Parent Families –A Profile, August, http://www.opfs.org.uk/, (20.09.2012) Ostrovsky, Yuri, “Long-Run Family Earnings Inequality and Trends in The Correlation of Spouses’ Permanent And Transitory Earnings: Is Assortative Mating on The Rise in Canada”, http://www.sole-jole.org/11051.pdf, (04.07.2012) Öztürk, Şenol, (2011), “Sosyal Politikada Aktifleşme Stratejisi: Refah Devletinin Çıkış Yolu Mu, Çöküş Yolu Mu?”, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C.12, S.1. Plutzer, K. ve M. J. N. C. Keirse, (2010), “Incidence And Prevention of Early Childhood Caries in One- And Two-Parent Families”, Child: Care, Health And Development, V.37, N.1. Sapancalı, Faruk, (2005), “Avrupa Birliği’nde Sosyal Dışlanma Sorunu ve Mücadele Yöntemleri”, Çalışma Ve Toplum, 2005/3. Skinner, Christine, (2014) , Social Change And Policy Challenges in Developing Countries, Journal of Family Studies, V: 20, N:3, pp: 273–285. Skinner, C., J., Bradshaw ve J. Davidson, (2008), “Child Support Policy: An International Perspective”, Luxembourg Income Study, Working Paper No:478, April. Sorensen, Elaine, Ronal Mincy ve Ariel Halpern, (2000), “Redirecting Welfare Policy Toward Building Strong Families”, The Urban Institute, Washington, March. Taylor-Gooby, Peter, (2004), “New Risks And Social Change”, New Risks, New Welfare, Ed. Peter Taylor-Gooby, Cambridge, Oxford University Press,. Thévenon, Olivier, (2011), “Family Policies in OECD Countries: A Comparative Analysis”, Population And Development, V.37, N.1, March. Treib, Oliver ve Gerda Falkner, “The EU and New Social Risks: The Need for a Differentiated Evaluation”, 14th Biennial Conference of Europeanists, “Europe and the World: Integration, Interdependence, Exceptionalism?”, Chicago, USA, 11–13 March 2004. Uyanık, Yücel, (2008), “Neoliberal Küreselleşme Sürecinde İşgücü Piyasaları”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10/2. Waldfogel, Jane, Terry-Ann Craigie, ve Jeanne Brooks-Gu, (2010), “Fragile Families and Child Wellbeing”, The Future of Children, V.20, N.2, Fall.