Sosyal Güvenlik Sisteminde İş Kazasına Uğrayan Sigortalıya ve Sigortalının Ölümü Halinde Hak Sahiplerine Tanınan Haklar

Yıl 2021, Sayı: 81, 213 - 244, 31.12.2021

Atanur Karaahmetoğlu

https://doi.org/10.26650/jspc.2021.81.876998

Öz

İş kazasına uğrayan sigortalı, bir taraftan bedenen ve ruhen zarar görmekle birlikte, diğer taraftan da maddi zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu nedenle iş kazasına uğrayan sigortalıların hukuki açıdan korunması büyük önem taşımaktadır. Bunun içindir ki, günümüzde her devlet kendi hukuk sistemi içinde iş kazasına uğrayan sigortalılara yönelik birtakım koruyucu adımlar atmıştır. Bu şekilde iş kazasına uğrayan sigortalılara çeşitli haklar tanınmış ve bu hakların sınırları çizilmiştir. Ülkemizde de iş kazasına uğrayan sigortalılara yönelik hukuki bir koruma sağlama düşüncesi 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile somutlaşmıştır. Ayrıca, 5510 sayılı SSGSSK, iş kazasına uğrayan sigortalılara hukuki bir koruma getirmekle birlikte, iş kazasına uğrayan sigortalılara sağlanan hakların ve sigortalının ölümü halinde de hak sahiplerine tanınan hakların sınırlarını çizmiştir. Bu çalışmada 5510 sayılı Kanunun ilgili maddeleri ve Yargıtay kararları doğrultusunda, iş kazasına uğrayan sigortalının hukuki durumunun ne olduğu, sigortalının ve sigortalının ölümü halinde hak sahiplerinin ne gibi haklarının bulunduğu sorularına bir cevap aranmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Güvenlik, İş Kazası, Sigortalı, Hak Sahibi, Hak

Rights Granted to an Insured Person Who Has a Work Accident and Rights Owners in the Event of the Death of the Insured in the Social Security System

Öz

An insured person who has suffered an occupational accident faces both physical and mental damages and financial difficulties. For this reason, it is of great importance to offer legal protection to insured persons who have suffered work accidents. Therefore, every state has taken some legal steps to protect insured persons who have suffered work accidents, granting various rights to insured persons who were victims of work accidents, and the limits of these rights have been delineated. In Turkey, legal protection for insured persons who have suffered occupational accidents has been achieved with the entry into force of the Social Insurance and General Health Insurance Law No. 5510. In addition, SSGSSK (Law No. 5510) has provided legal protection to insured persons who have suffered work accidents and has set out the limits of the rights granted to such persons and the rights granted to the rights-holders in case of the death of the insured person. In this study, in line with the relevant articles of Law No. 5510 and decisions of the Supreme Court, a question was asked about the legal status of the insured who suffered an occupational accident: what were the rights of insured persons and of rights-holders in the event of the death of the insured?

Anahtar Kelimeler

Social Security, Work Accident, Insured, Right Owner, Right

Kaynakça

• Akdeniz A. L. (2014), İşverenin İş Kazası ve Meslek Hastalıklarından Doğan Zararlardan Sorumluluğunun Niteliği, İÜHFM, 2, 3-30.
• Alper Y, (2015), Türk Sosyal Güvenlik Sistemi ve Sosyal Sigortalar Hukuku, Bursa: Dora Yayıncılık.
• Alper Y., Kılkış İ., (2017), İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Bursa: Dora Yayıncılık.
• Balcı M. (2019), Ölüm Gelir ve Aylıklar, Ankara: Yetkin Yayınları.
• Baycık G. (2013), Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Haklarında Yeni Düzenlemeler, Ankara Barosu Dergisi, 3, 103-170.
• Baybora Dilek B. (2013), Türkiye’de İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları ve Sosyal Güvenlik Sistemi İçindeki Yeri, International Conference on Eurasıan Economies.
• Çenberci M. (1995), Sosyal Sigortalar Kanunu Şerhi, Ankara.
• Demiral E. G. (2017), İş Kazaları, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Elma R. (2019), Örnekler ve Uygulamalarla Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Emirhan F. (2017), İşverenin İş Kazasından ve Meslek Hastalığından Doğan Sorumluluğunun Hukuki Niteliği, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Görgöz O. (2019), İşverenin İş Kazası Sonrası Tazminat ve Rücu Ödemeleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Göktaş M. (2012), İş Kazası Ve Meslek Hastalığı Sonucu Ölen Sigortalıların Hak Sahiplerine Ölüm Geliri Ödenmesi, Mali Çözüm Dergisi, 201-210.
• Günay C. İ. (2020), İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara: Yetkin Yayıncılık.
• Güneren A. (2020), İş Kazası veya Meslek Hastalığından Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat Davaları, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gökalp Civan A. (2020), Sosyal Güvenlik Hukukunda Ölüm Sigortası, Ankara Üniversitesi, Özel Hukuk Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Güzel A., Okur A. R., Caniklioğlu N., (2020), Sosyal Güvenlik Hukuku, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Karakaş İ. (2019), Tüm İşyerleri İçin Uygulamalı Sosyal Güvenlik El Kitabı, Ankara: Gözlem Yayıncılık.
• Kaynak Z. (2018), Sosyal Sigorta ve Uygulaması, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Keleş S. M. (2015), Ölüm Geliri Nasıl Hesaplanır ve Kimlere Ödenir, iSMMmO Mali Çözüm Dergisi, 134, 215-219.
• Kılıçoğlu A. M., (2020), Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara: Turhan Yayıncılık.
• Mutlay F. B. (2014), Sosyal Sigorta Yardımlarına Hak Kazanma Koşulları ve Eşitlik İlkesi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Narter S. (2015), Meslek Hastalığında Sorumluluklar ve Sigortasız Çalışanın Meslek Hastalığına Tutulması, Karatahta / İş Yazıları Dergisi, 2, 19-43.
• Narter S. (2017), İş Kazası ve Meslek Hastalığında Hukuki ve Cezai Sorumluluk, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Oğuz Ö. (2018), İş Kazası ve Meslek Hastalığında Sigortalıya Sağlanan Yardımlar, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 18, 317-332.
• Olgaç C., Tuncay S., Bulut M., (2011), Kısa Vadeli Sigorta Kolları Uygulamaları, Ankara: Bilge Yayıncılık.
• Özdemir C. S., (2008), Soru ve Cevaplarla Sosyal Güvenlik Reformu Uygulama Rehberi, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Pehliban M, (2020), Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde (5510 Sayılı Kanun) Kısa Vadeli Sigorta Kollarından Sağlanan Yardımlar, Hukuk Yayınları.
• Sözer A. N. (2019), Türk Sosyal Sigortalar Hukuku, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Sümer H. H. (2020), İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Topaloğlu S., Çınkı F. (2014), İş Kazası ve Meslek Hastalığı Haklar Yaptırımlar Yükümlülükler Tazminat ve Ceza Sorumlulukları, Ankara.
• Tuncay A. C., Ekmekçi Ö. (2017), Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Yavuz N. (2015), Türk Borçlar Kanunu Şerhi Ankara: Adalet Yayınevi.
• Yazıcı A. S., Çetin E (2018), İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasında Sürekli İş Göremezlik Geliri, Karatahta/İş Yazıları Dergisi, 11, 33-67.
• Yorulmaz Ç. (2010), Ölüm Sigortası, Ankara Barosu Dergisi, 3, 289-309.