DÜZGÜN İŞ (DECENT WORK) KAVRAMI VE ÖLÇÜMÜ: TÜRKİYE VE OECD ÜLKELERİNİN BİR KAR ŞILA ŞTIRMASI

Yıl 2005, Sayı: 50, 479 - 505, 13.10.2010

Serap Palaz

Öz

Düzgün iş kavramı ilk kez ILO Genel Müdür'ü Juan Somavia tarafından hazırlanan ve 1999 yılında 87. Uluslar arası Çalışma Konferansı'nda sunulan raporda gündeme gelmiştir. Kuruluş yılı 1919'dan buyana dünyanın her yerinde iş hayatında çalışma ve yaşam standartlarını geliştirmeyi temel felsefe edinen ILO'nun 1999 yılında kendisine seçmiş olduğu yeni hedef “herkes için düzgün iş” olmuştur. Düzgün iş, insan onuruna yakışır çalışma koşullarında, işçi sağlığı ve güvenliği koşullarına uygun, sosyal güvenlik imkânları ile sendika aracılığıyla temsil edilebilme olanaklarına sahip, zorla çalıştırma ve çocuk işçiliğinin olmadığı, yaptığı iş karşılığında hak ettiği ücreti alabilen, kısaca çalışmaya ilişkin temel hak ve ilkelerin üç taraflı uzlaşma – hükümet, işçi ve işveren- içinde gerçekleştirilmesi olarak ifade edilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye için oldukça yeni bir kavram olan düzgün iş ve temel göstergeleri hakkında bilgi verilerek, düzgün iş açısından Türkiye'nin gösterdiği performans değerlendirilecektir. Gai (2003) tarafından geliştirilen ve ülkelerin düzgün iş açısından değerlendirilip karşılaştırılmasında kullanılan, düzgün iş sıralaması olarak adlandırabileceğimiz basit bir yöntem kullanılacaktır. Bu yöntemle, 23 OECD ülkesi düzgün iş açısından değerlendirilerek, Türkiye'nin ve diğer OECD ülkelerinin performansı karşılaştırılacaktır.

Kaynakça

• Ahmed, Iftikhar, 2003, “Decent Work and Human Development”, International Labour Review, Vol.142(2), pp. 263-271.
• Alper, Yusuf, 2000, Türkiye’de Sosyal Güvenlik ve Sosyal Sigortalar (SSK, BAĞ-KUR), Genişletilmiş 3. Baskı, Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti, Bursa.
• Anker, Richard, Chernyshev, Igor, Egger, Philippe, Mehran, Farhad and Ritter, Joseph, 2003, “Measuring Decent Work with Statistical Indicators”, International Labour Review, Vol.142(2), pp. 147-178.
• Bakırcı, Kadriye, 2004, “Türkiye’de Çocuk ve Genç İşçiliği”, Görüş, Mart 2004, ss. 52-56. http.//www.tusiad.org/yayin/gorus/58/9.pdf.
• Bescond, David, Chataignier, Anne and Mehran Farhad, 2003, “Seven Indicators to Measure Decent Work: An International Comparison”, International Labour Review, Vol.142(2), pp. 179-211.
• Biçerli, kemal, 2000, Çalışma Ekonomisi, Beta basım A.Ş. İstanbul.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, (ÇSGB), 2005, Çalışma Hayatı İstatistikleri, http://www.calima.gov.tr/istatistik/istatistik.htm
• Çelik, Aziz, 2005, “Türkiye’de Sendika Üyeliği ve Sendikalaşma İstatistikleri”, İş Güç: Endüstri İlişkiler ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6(2), ss. 1-13.
• DİE, 1996, 1994 Hanehalkı Gelir Dağılımı Anketi Sonuçları, Ankara.
• DİE, 1999, Hanehalkı İşgücü Anketi Sonuçları, DİE, Ankara.
• DİE, 2005, Hanehalkı Gelir ve Tüketim Harcamaları Anketi, http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/HHGELTUK/gelir15.gif
• Fields, Garry, S., 2003, “Decent Work and Development Policies”, International Labour Review, Vol.142(2), pp. 239-262.
• Ghai, Dharam, 2003, “Decent work: Concept and indicators”, International Labour Review, Vol.142(2), 113-145.
• ILO, 1997, World Labour Report 1997/98: Industrial relations, democrarcy and social stability, Geneva.
• ILO, 1999, Decent Work, Report of the Director General to the 87th Session of the International Labour Conference, Geneva.
• ILO, 2000, World Labour Report 2000: Income and security and social protection in a changing world, Geneva.
• ILO, 2001, Decent Work in Asia, ILO Activities in the Region 2001, August, Bangkok, Thirteenth Asian Regional meeting ILO.
• ILO, 2003, International Labour Organization, TURKEY Newsletter – Haber Bulteni, 2003-2, Ağustos, ILO ofis, Ankara.
• ILO, 2004, Issues and Policies-Decent Work Pilot Programme, http://www.ilo.org/public/english/bureau/dwpp/papers/dwpolicy.htm
• ILO, 2005, International Labour Organization, TURKEY Newsletter 2 – Haber Bulteni, http://www.ilo.org/public/english/region/eurpro/ankara/news25.htm
• Işığıçok, Özlem, 1999, “Sosyal Diyalog, Temel Nitelikleri ve Türkiye’de Sosyal Diyaloğa İlişkin Genel Bir Değerlendirme”, İş Güç: Endüstri İlişkiler ve İnsan Kaynakları Dergisi, 1(1), ss. 1-6.
• İKV (İktisadi Kalkınma Vakfı), 2004, İlerleme Raporu 2004, http://www.ikv.org.tr/turkiye- ab/guncel/etkiraporu.htm
• İSG, 2005, 2003 SSK İstatistikleri, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, http://isggm.calisma.gov.tr/haberler/sskistatistik.asp
• Koray, Meryem, 2000, Sosyal Politika, Ezgi Kitabevi yayınları, Bursa.
• Nomaan, Majid, 2001, Economic Growth, Social Policy and Decent Work, Employmen,t paper No. 2001/19, Employment sector, Geneva, ILO.
• OECD, 2003 Employment Outlook 2003, http:// www.oecd.org/dataoecd/62/56/31775237.pdf
• Talas, Cahit, 1997, Toplumsal Politika, 5. Baskı, İmge Kitabevi.
• TİSK, 2003, Düzgün İş (Decent Work), Hakkındaki IOE Görüşü, Şubat 2003 İşveren Dergisi Eki.
• TÜSİAD, 2000, Türkiye’deBireysel Gelir Dağılımı ve Yoksulluk: Avrupa Birliği ile karşılaştırma, yayın No. Tüsiad-T/2000-12/295, İstanbul.
• UNDP, 2000, Human Development Report 2000, New York, NY/Oxford, Oxford University Press.
• World of Work, 2004, Child Labour Today: Facts and Figures (World of Work No. 6/96),
• www.citinv.it/associazioni/ CNMS/archivio/paesi/clabour_today.html