Öz
Bu makalede, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde uygulamaya konulan
ataşenavallik kurumunun gelişimini incelemek amaçlanmıştır. Uygulamanın işleyiş,
modernleşme ve istihbarat gibi yönlerinin vurgulandığı çalışmada, ataşenavallerin
çeşitli diplomatik temsilciliklerdeki faaliyetleri ele alınmıştır. Yaklaşık elli yıllık
bir süreci kapsayan ataşenavallik kurumunun Bahriye Nezareti ve sefaretlerle olan
durumu da incelenmiştir.
Ataşenaval, elçiliklerin denizcilik alanında görevli askeri memurudur. Osmanlı
Devleti de, süreç içerisinde, başta İngiltere olmak üzere dünyanın önemli denizci
devletleri nezdine ataşenavaller tayin etmiştir. Osmanlı sefaretlerinde kurumsal
anlamda diplomatik temsil vazifesini yerine getiren ataşenavaller, genel olarak,
Osmanlı bahriyesinin silah, gemi ve çeşitli araç-gereç alımlarına nezaretle deniz
istihbarat faaliyetlerinin yürütülmesi gibi görevleri yerine getirmişlerdir. Ayrıca bu
uygulamayla, personelin eğitimi ve deneyim kazanması da amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- A. Lutfullah, Sefaret Kâtipleri ve Ataşemiliterler, I, İlhami Matbaası, İstanbul 1929.
- Ayın, Faruk - Erkan Göksu, “Ana Hatlarıyla Abdülaziz Dönemi Osmanlı Bahriyesi ve Ceride-i Askeriyyelere Göre 1864 Yılı Denizcilik Faaliyetleri”, Türkler, ed. Hasan Celal Güzel - Kemal Çiçek - Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, XIII, Ankara 2002, s. 822-829.
- Batmaz, Şakir, “Osmanlı Devletinde Ateşenavallik (Deniz Ateşeliği) Müessesesi ve Londra Ateşenavalliği”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 23 (2007/2), s. 533-548.
- Bostan, İdris, “Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği”, Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği, Kitap Yayınevi, İstanbul 2006, s. 13-31.
- Çağlar, Burhan, İngiliz Said Paşa ve Günlüğü (Jurnal), Arı Sanat Yayınları, İstanbul 2010.
- Erkân-ı Harbiye-i Bahriye Dairesi Şuâbâtı’nın Vezâifi, Deniz Tarihi Müzesi Kütüphanesi, nr. 1861.
- Gencer, Ali İhsan, “Bahriye-Osmanlı Dönemi”, DİA, IV, s. 502-509.
- ____________, “Osmanlı Bahriyesinde Yapılan Yeniliklerin Devlet Siyasetine Etkileri (19. Yüzyıl)”, Türk Dış Politikası-Osmanlı Dönemi, ed. Mustafa Bıyıklı, Gökkubbe Yayınları, İstanbul 2008, I, s. 139-163.
- “Müşirân-ı izâmdan esbak Konya Valisi merhum Mehmed Said Paşa’nın tercüme-i hâli”, Sabah, sayı 2360, 14 Şubat 1311/26 Şubat 1896, s. 1-2.
- Özel, Sabahattin - Önder Kocatürk, “II. Meşrutiyet’ten I. Dünya Savaşı’na Osmanlı Bahriyesine Dair Notlar”, Tarih Dergisi, Prof. Dr. Ali İhsan Gencer Hatıra Sayısı I, sayı 46 (2007/2), İstanbul 2009, s. 205-271.
- Yıldız, Gültekin, “Osmanlı Dış Askerî İstihbaratında Formelleşme: Elçiliklerde Ataşemiliterliğin İhdası ve Osmanlı Askerî Ataşe Raporları”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, sayı 17 (Güz 2012), s. 239-265.
- Zorlu, Tuncay, Osmanlı ve Modernleşme-III. Selim Dönemi Osmanlı Denizciliği, Timaş Yayınları, İstanbul 2014.
Öz
This article, aimes to introduce the development of the institutions of naval attachés
in the Ministry of Marine, which have been founded in the recent times in
the Ottoman State. It discusses the function modernization, and intelligence of naval
attaché and activities in various diplomatic missions. Furthermore, it examines the
connection with the Ministry of Marine, which has been approximately since the
last 50 years.
Naval Attachés is the term for a military who works in the naval field of embassies.
The Ottoman State, has assigned naval attachés to the United Kingdom and to
the other most important naval states in the world. Naval Attachés fulfill the duty
of diplomatic representation in Ottoman embassies. They are usually vested with
the authority to purchase weapons, ships and various other battle equipment, and
they have fulfilled tasks such as the execution of naval intelligence activities. In the
application of modernization the naval attaché has been assigned to train personnel
in order to give them more experiences.
Anahtar Kelimeler
The Ottoman Ministry of Marine embassy consulate naval attachés
Kaynakça
- A. Lutfullah, Sefaret Kâtipleri ve Ataşemiliterler, I, İlhami Matbaası, İstanbul 1929.
- Ayın, Faruk - Erkan Göksu, “Ana Hatlarıyla Abdülaziz Dönemi Osmanlı Bahriyesi ve Ceride-i Askeriyyelere Göre 1864 Yılı Denizcilik Faaliyetleri”, Türkler, ed. Hasan Celal Güzel - Kemal Çiçek - Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, XIII, Ankara 2002, s. 822-829.
- Batmaz, Şakir, “Osmanlı Devletinde Ateşenavallik (Deniz Ateşeliği) Müessesesi ve Londra Ateşenavalliği”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 23 (2007/2), s. 533-548.
- Bostan, İdris, “Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği”, Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği, Kitap Yayınevi, İstanbul 2006, s. 13-31.
- Çağlar, Burhan, İngiliz Said Paşa ve Günlüğü (Jurnal), Arı Sanat Yayınları, İstanbul 2010.
- Erkân-ı Harbiye-i Bahriye Dairesi Şuâbâtı’nın Vezâifi, Deniz Tarihi Müzesi Kütüphanesi, nr. 1861.
- Gencer, Ali İhsan, “Bahriye-Osmanlı Dönemi”, DİA, IV, s. 502-509.
- ____________, “Osmanlı Bahriyesinde Yapılan Yeniliklerin Devlet Siyasetine Etkileri (19. Yüzyıl)”, Türk Dış Politikası-Osmanlı Dönemi, ed. Mustafa Bıyıklı, Gökkubbe Yayınları, İstanbul 2008, I, s. 139-163.
- “Müşirân-ı izâmdan esbak Konya Valisi merhum Mehmed Said Paşa’nın tercüme-i hâli”, Sabah, sayı 2360, 14 Şubat 1311/26 Şubat 1896, s. 1-2.
- Özel, Sabahattin - Önder Kocatürk, “II. Meşrutiyet’ten I. Dünya Savaşı’na Osmanlı Bahriyesine Dair Notlar”, Tarih Dergisi, Prof. Dr. Ali İhsan Gencer Hatıra Sayısı I, sayı 46 (2007/2), İstanbul 2009, s. 205-271.
- Yıldız, Gültekin, “Osmanlı Dış Askerî İstihbaratında Formelleşme: Elçiliklerde Ataşemiliterliğin İhdası ve Osmanlı Askerî Ataşe Raporları”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, sayı 17 (Güz 2012), s. 239-265.
- Zorlu, Tuncay, Osmanlı ve Modernleşme-III. Selim Dönemi Osmanlı Denizciliği, Timaş Yayınları, İstanbul 2014.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 7 Kasım 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 66 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları