TÜRK EDEBİYATINDA FANTASTİK ROMAN

Yıl 2010, Cilt: 42 Sayı: 42, 133 - 154, 08.12.2011

Veli Uğur

Öz

Fantastik roman Türk edebiyatında yeni bir türdür. Bu tür, Batıda
pozitivizmin etkileri ile güç kazanmıĢtır. Sosyal hayatın modernizm
tarafından kesin kontrolü Batılı okuyucuların fantezi romanına ilgisini
arttırmıĢtır. Öte yandan, Türkiye’de bazı nedenlerle durum farklıdır:
Türkiye’de birey Batılı karĢılığı kadar sosyal hayata
yabancılaĢmamıĢtır, geleneksel hayatın kurallarına uyumlu
yaĢamaktadır; ayrıca dinin sosyal hayat üzerindeki etkisi devam
etmektedir. Tüm bu nedenler türün geliĢimini engellemiĢtir. Bu süre
boyunca, Türk okuyucusu uzun süre Batılı fantastik roman çevirilerini,
sinema filmlerini seyrederek türe aĢina olmuĢtur.
2000 yılından sonra ilk fantezi romanları yazılmaya baĢlanmıĢtır.
Türk fantezi edebiyatı birincil ve ikincil dünyaları anlatan az sayıda
esere sahiptir. Birincil dünya fantezileri içerisinde “Karanlık Fantezi”
ve “ġehir Fantezisi” alttürlerinde eserler verilmiĢtir. Ġkincil dünyaya
dair üretilen fantezi romanları ise “Kılıç ve Büyü” ve “Epik Fantezi”
alttürlerine girmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fantastik roman, karanlık fantezi, şehir fantezisi, kılıç ve büyü, epik fantezi

Kaynakça

• Berger, Arthur Asa, Popular Culture Genres: Theories and Texts, Sage Publications, Newbury Park, California, 1992.
• Carter, Lin, “Imaginary Worlds: The art of Fantasy”, Ballentine Boks, New York, 1973’ten aktaran Brian
• Stableford,Fantasy in the Nineteenth Century, 1812-1899, Neil Barron (ed.) Fantasy and Horror: A Critical and Historical Guide to Literature, Illustration, Film, Tv, Radio, and the Internet, içinde, The Scarecrow Press, Lanham, Maryland and London, 2000.
• Ersin, Saygın, Zülfikar’ın Hükmü, Karakutu Yayınları, İstanbul, 2005.
• -----Erbain Fırtınası, Karakutu Yayınları, İstanbul, 2006.
• Filmer, Kath, Scepticism and Hope in Twentieth Century Fantasy Literature, Bowling
• Green State University Popular Press, Ohio, 1992.
• Finderup, Anne Mette -Agnete Fog, Worlds of Fantasy, Hæftet, Systime, 2005.
• Gust, John, Adventures in Fantasy: Lessons and Activities in Narrative and Descriptive
• Writing, John Wiley&Sons, San Francisco, 2007.
• Hollands, Neil, Read on: Fantasy Fiction: Reading Lists for Every Taste, Libraries Unlimited Inc.,U.S., Westport, CT, 2007.
• Hunt, Peter, “Introduction”, Alternative Worlds in Fantasy Fiction: Contemporary Classics of Children’s
• Literature, Peter Hunt ve Millicent Lenz, Continuum International Publishing, Londra ve New York, 2004.
• Jourde, Pierre -Paolo Tortoresse, “Fantastik: Mantık İçin Bir Skandal”, Kitaplık Dergisi, Kasım 2003, Sayı: 66.
• Müstecaplıoğlu, Barış, “Doludizgin Fantezi”, Radikal Kitap, 05.12.2003. Çevrimiçi: http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalEklerDetay&Arti cleID=855424&Date=5.12.2003&CategoryID=40 10.10.2008. Erişim Tarihi:
• ----- “Fantastik Kurgu Nedir?” Şubat 2004 tarihli Hürriyet Gösteri dergisi için yapılan röportaj daha sonra yazarın oluşturduğu yazarın sitesine alınmıştır.
• Çevrimiçi: <http://www.pergefsaneleri.com/index.php?id=8> (03 Mayıs 2009)
• ----- Korkak ve Canavar: Perg Efsaneleri I: Metis Yayınları, İstanbul, 2002.
• ----- Merderan’ın Sırrı: Perg Efsaneleri II: Metis Yayınları, İstanbul, 2002.
• ----- Bataklık Ülke: Perg Efsaneleri III: Metis Yayınları, İstanbul, 2003.
• -----Tanrıların Alfabesi: Perg Efsaneleri IV: Metis Yayınları, İstanbul, 2005.
• Mishra, Vijay, The Gothic Sublime, University of New York Press, Albany State, 1994.
• Özlük, Nuran, Türk Edebiyatında Fantastik Roman, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, (Devam Eden Doktora Tezi.).
• Rabkin, Eric S. “The Fantastic in Literature” (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1976),
• 118’den aktaran Jacqueline Howard, Reading Gothic Fiction: A Bakhtinian Approach, Oxford, Clarendon Press, 1994.
• Sinclair, Francis, Riveting Reads Plus Fantasy Fiction, School of Library Association Scotland, 2008.
• Sönmez, Zafer, Saklı Ülke: Gerdekkaya I, Phoenix Yayınları, Ankara, 2002.
• ----- Genç Tanrılar: Gerdekkaya II, Phoenix Yayınları, Ankara, 2002.
• Todorov, Tzvetan, Fantastik: Edebi Türe Yapısal Bir Yaklaşım, Metis Yayınları, İstanbul, 2004.
• Tolkien, J. R. R., Peri Masalları Üzerine, Altıkırkbeş Yayın, İstanbul, 1999, bs.2.
• Tucker, Jeffrey A., A Sense of Wonder:Samuel R. Delany, Race, Identity, and Difference, Wesleyan University Press, Middletown, 2004.
• Uçar, Orkun, Asi: Habis Üçlemesi I, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 2007, bs. 4.
• Yemni, Sadık, Muska, Metis Yayınları, İstanbul, 1997, bs. 2.
• ----- Öte Yer, Metis Yayınları, İstanbul, 1997.
• ----- Yatır, Everest Yayınları, İstanbul, 2005.
• ----- Çözücü, Everest Yayınları, İstanbul, 2003.