Öz
Studies on textes written during the Old Uyghur Turkish have been continuing. Among these studies cataloque researches are the most significant. The documents in this work are existed in the tenth volume of the serial, Alttürkische Handschriften prepared by Jens Wilkens. In this study, Wilkens has introduced documents belong to the book of Daśakarmapathaavadānamālā (DKPAM). DKPAM is a religious textbook about the ten unadvisable malicious ways of affairs – the ten sins –in Buddhism. The third one of these is the sin of eviñ yutuzıña yazınmak or amranmak nızvanı, which means adultery with someone else’s wife. We focused on this third sin in this research of DKPAM and these documents searched and printed before. This study is consist of five parts: Introduction, Text, Translation, Notes and A Copy of the Original Documents. The original text is downloaded from the digital archive of the Turfan and Mainz collections on the internet site of BerlinBrandenburg Academy of Sciences. These documents have been transcripted and translated. While making transcription correspondence of the documents and with the help of the parallelism gaps of the text have been completed. These are showed in the footnotes. The text has been translated into the Turkish of Turkey. Foreign words in the examined documents, words used seldomly in Old Uighur Turkish, new expressions and handiadyoin are explained under the title of “Notes”. In the end the original copies of the text are attached.
Anahtar Kelimeler
karmapatha Old Uighur Turkish Mahāprajāpatī Gautamī Daśakarmapathaavadānamālā
Kaynakça
- A. GILES, Herbert, 1912, Chinese-English Dictionary, Shangai-China-London. ARAT, Reşid Rahmeti, 1965, Eski Türk Şiiri, TTK, Ankara.
- AT ALA Y, Besi m, 199 8, Di van ü Lûg at - i t - Türk Tercümesi I -I I -I I I I V, TDK, Ankar a. AYAZLI, Özlem, 2012, Altun Yaruk Sudur-VI. Kitap-Karşılaştırmalı Metin Yayını, TDK, Ankara.
- AYAZLI, Özlem, 2011, “Mahāyāna Budizmine Ait Sayı ve Zamanla İlgili Bazı Terimler”, Turkish Studies- International Peridical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Sayı 6/1, s. 635-641.
- BANG, Von W. - GABAIN A. Von, 1930, Türkische Turfan-Texte IV, SPAW. CLAUSON, Sir Gerard, 1972, An Etymological Dictionary of Pre-ThirteenthCentury Turkish, Clarendon Press, Oxford.
- EDGERTON, Franklin, 1977, Buddhist Hybrid Sanskrit Grammar and Dictionary, c. 2, Motilal, Delhi, Varanasi, Patna.
- EHLERS, Gerhard, 1987, Alttürkische Handschriften. Teil 2: Das Goldglanzsūtra und der buddhistische Legendenzyklus Daśakarmapathaavadānamālā, … Stuttgart.
- ELMALI, Murat, 2009, Daśakarmapathaavadānamālā: Giriş-Metin-ÇeviriNotlar-Dizin-Tıpkıbasım, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- ERDAL, Marcel, 1991, Old Turkic Word Formation: A Functional Approach to the Lexicon. Vol. I, II, Otto Harrassowitz, Wiesbaden.
- ERDAL, Marcel, 2004, A Grammar of Old Turkic, Brill, Leiden-Boston-Köln.
- GABAIN, A. Von, 2003 Alttürkische Grammatik. Wiesbaden 1950 // Türkçe çevirisi: Mehmet Akalın: Eski Türkçenin Grameri, TDK, Ankara.
- HAZAI, Georg-ZIEME, Peter, 1971, Fragmente der uigurischen Version des “Jin’gangjing mit den Gāthās des Meister Fu”, Akademie-Verlag, Berlin.
- KAYA, Ceval, 1994, Uygurca Altun Yaruk. Giriş, Metin ve Dizin, TDK, Ankara.
Öz
Eski Uygur Türkçesi döneminde yazılmış olan eserler üzerine yapılan çalışmalar hala devam etmektedir. Bu çalışmalardan en önemlileri katalog çalışmalarıdır. Çalışmamızda yer alan belgeler Jens Wilkens'in yayıma hazırladığı Alttürkische Handschriften serisinin 10. kitabında yer almaktadır. Wilkens, bu çalışmasında DaÅ›akarmapathaavadânamâlâ (DKPAM) isimli esere ait belgeleri tanıtmıştır.DKPAM, Budizm'de yapılmaması gereken on kötü iş yolu (karmapatha) yani on günahla ilgili hikayelerden oluşan bir din dersi kitabıdır. Bu on günahtan üçüncüsü “başkasının karısı ile temas etmek; zina etmek” anlamına gelen eviñ yutuzıña yazınmak veya amranmak nızvanı günahıdır. Üzerinde çalıştığımız belgeler, DKPAM isimli eserin 3. günahına ait belgelerdir. Bu belgeler üzerinde daha önce metin neşri bağlamında herhangi bir çalışma yapılmamıştır. DKPAM'nin 3. Günahına ait yeni belgeleri neşrettiğimiz bu çalışma; Giriş, Metin, Çeviri, Notlar ve Tıpkıbasım bölümlerinden oluşmaktadır. Çalışmamızda, üzerinde çalıştığımız belgeler Berlin-Brandenburg Bilimler Akademisinin internet sitesindeki Turfan ve Mainz koleksiyonundaki dijital arşivden indirilmiştir. Bu belgelerin transkripsiyon ve çevirileri yapılmıştır. Metin bölümünde belgelerin transkripsiyonu yapılırken belgelerin birbirleri ile olan paralellikleri ve bu paralellikler neticesinde yapılan metin onarımları dipnotlarla gösterilmiştir. Metin Türkiye Türkçesine aktarılmış ve üzerinde çalıştığımız belgelerde geçen yabancı kaynaklı kelimeler, Uygurcada seyrek geçen kelimeler ile yeni deyim ve ikilemeler Notlar bölümünde açıklanmıştır. Son olarak da çalışmada kullanılan belgelerin resimleri Tıpkıbasım bölümünde sıralanmıştır.
Anahtar Kelimeler: karmapatha, Eski Uygurca, DaÅ›akarmapathaavadânamâlâ, MahâprajâpatÄ« GautamÄ«
Anahtar Kelimeler
karmapatha Eski Uygurca Mahāprajāpatī Gautamī Daśakarmapathaavadānamālā
Kaynakça
- A. GILES, Herbert, 1912, Chinese-English Dictionary, Shangai-China-London. ARAT, Reşid Rahmeti, 1965, Eski Türk Şiiri, TTK, Ankara.
- AT ALA Y, Besi m, 199 8, Di van ü Lûg at - i t - Türk Tercümesi I -I I -I I I I V, TDK, Ankar a. AYAZLI, Özlem, 2012, Altun Yaruk Sudur-VI. Kitap-Karşılaştırmalı Metin Yayını, TDK, Ankara.
- AYAZLI, Özlem, 2011, “Mahāyāna Budizmine Ait Sayı ve Zamanla İlgili Bazı Terimler”, Turkish Studies- International Peridical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Sayı 6/1, s. 635-641.
- BANG, Von W. - GABAIN A. Von, 1930, Türkische Turfan-Texte IV, SPAW. CLAUSON, Sir Gerard, 1972, An Etymological Dictionary of Pre-ThirteenthCentury Turkish, Clarendon Press, Oxford.
- EDGERTON, Franklin, 1977, Buddhist Hybrid Sanskrit Grammar and Dictionary, c. 2, Motilal, Delhi, Varanasi, Patna.
- EHLERS, Gerhard, 1987, Alttürkische Handschriften. Teil 2: Das Goldglanzsūtra und der buddhistische Legendenzyklus Daśakarmapathaavadānamālā, … Stuttgart.
- ELMALI, Murat, 2009, Daśakarmapathaavadānamālā: Giriş-Metin-ÇeviriNotlar-Dizin-Tıpkıbasım, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- ERDAL, Marcel, 1991, Old Turkic Word Formation: A Functional Approach to the Lexicon. Vol. I, II, Otto Harrassowitz, Wiesbaden.
- ERDAL, Marcel, 2004, A Grammar of Old Turkic, Brill, Leiden-Boston-Köln.
- GABAIN, A. Von, 2003 Alttürkische Grammatik. Wiesbaden 1950 // Türkçe çevirisi: Mehmet Akalın: Eski Türkçenin Grameri, TDK, Ankara.
- HAZAI, Georg-ZIEME, Peter, 1971, Fragmente der uigurischen Version des “Jin’gangjing mit den Gāthās des Meister Fu”, Akademie-Verlag, Berlin.
- KAYA, Ceval, 1994, Uygurca Altun Yaruk. Giriş, Metin ve Dizin, TDK, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Haziran 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 23 Sayı: 1 |
