THE ETHICAL PRINCIPLES WITHIN THE CONCEPT OF REGULATIONS REGARDING THE INSPECTORATE OF EDUCATION, FROM THE TANZIMAT REFORM ERA UNTIL TODAY
Öz
It is a known fact that in each of the structures establishing the state government,inspections and supervisions with different methods are done in order to make identifications and evaluations regarding the practices done by government and the results of those practises. Due to the reason that the inspectors performing this task are also responsible for the investigation task, it is important they comply with some ethical rules concerning their attitudes and behavior aganist other parties while performing their task. In this study the birth, development and the present day reflections of the inspection task in the Ottoman education system and the documents and data regarding the rules the investigators and inspectors performing this tasks have to comply with, all within the framework of ethical principles, is being discussed
Anahtar Kelimeler
Inspection supervision investigation inspector the inspectorship of education ethical principles
Kaynakça
- Arşiv Belgeleri BOA: Başbakanlık Osmanlı Arşivleri; MF-HTF: Maarif , Heyet-i Teftişiye, Dosya:1, Gömlek:31. MF-HTF: Maarif , Heyet-i Teftişiye, Dosya:1, Gömlek:79. İ-DH: İrâdeler , Dâhiliye, Dosya:13, Gömlek:603. Resmi Yayınlar ve Basın Yayın Beyânü’l-Hak, (5 Cemaziyeluhra 1328/13 Haziran 1910), c.3, S.64.
- Dâru’l- Hilâfeti’l- Aliyye Medresesi-Nizamnâme, Ders Cedveli, Suret-i Tedris ve Kitaplar, Talimatname, Matbaa-ı Ahmet Kamil, İstanbul, 1330- 13
- Düstur, I.Tertip, c.II, Matbaa-i Amire, İstanbul 1289.
- Düstur, I.Tertip, c.IV, Mahmut Bey Matbaası, İstanbul 1299.
- Düstur, 2.Tertip, c.VI, Matbaa-i Amire, İstanbul 1334.
- İlmiye Salnâmesi, Darülhilafeti’l Aliyye Matbaa-ı Âmire, İstanbul 1334.
- “Medârîs-i İlmiye Nizamnâmesi”, Sebilürreşâd, 1337, cilt:XIX, sayı:481.
- “Medârîs-i İlmiye Nizamnâmesine Zeyl Olarak Tanzim Olunan Taşra Medârîsi Nizamnâmesi”, Matbaa-ı Amire, İstanbul 1326.
- “Maarif Vekâleti Müfettişlerinin Hukuk ve Selâhiyet ve Vazifelerine Dâir Talimatname”, Resmi Ceride, 19/12/1926, S.536.
- “MEB Teftiş Kurulu Başkanlığı Tüzüğü”, Resmi Gazete, 19/02/1993, S. 2150
- Umûr-u Mülkiye Hey’et-i Teftîşiyesinin Sûret-i Teşkiline ve Vezâifine Dâir Nizamnâme ve Ta‘limât, Hilal Matbaası, İstanbul 1329.
- Ta‘limât-ı Umûmiye, 7 Zilhicce 1262, İstanbul Hüsrev Paşa Kütüphanesi, Demirbaş No:827. Kaynak Eserler Kur’ân-ı Kerim.
- AYDIN, Mahir, (2013), Ahmet Arif Hikmet Beyefendi-Bir Tanzimat Devri
- Şeyhülislamı, Türk Tarih Kurumu yay., Ankara 2013.
- AYVERDİ, İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı yay. 3.Baskı, İstanbul 2008.
- Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu yay., 10.bs., Ankara, 2005.
- DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi, Ankara 1986.
- DOĞAN, Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, İz yay., 11.bs., Ankara 1996.
- GARETH Morgan, Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor, (çev.Gündüz Bulut), Mess yay., İstanbul 1998, s.103.
- İBN MANZUR, Lisanu’l-Arab, Dâru’l-Maarif, Kahire, t.y. KODAMAN, Bayram, Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi, Türk Tarih Kurumu yay., 3.bs., Ankara 1999.
- CEVAD Mahmud, Maarif-i Umumiye Tarihçe-i Teşkilât ve İcraatı, Matbaa-ı Âmire, İstanbul 1338.
- MUTÇALI, Serdar, el-Mu‘cemu’l-Arabi’l-Hadis, Dağarcık yay., İstanbul, 19 SU, Kamil, Türk Eğitiminde Teftişin Yeri ve Önemi, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1974.
- TAYMAZ, Haydar, Eğitim Sisteminde Teftiş, Pegema yay. Ankara 2002. Makaleler
- AKYÜZ, Yahya, “İlköğretimin Yenileşme Tarihinde Bir Adım: Nisan 1847
- Talimatı”, OTAM: Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarih Araştırmaları Merkezi Dergisi, S.5, Ankara 1994, s.1-47.
- ERDEM, Yasemin T., “Osmanlı Eğitim Sisteminde Teftiş”, OTAM:Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarih Araştırmaları Merkezi Dergisi, S.26, Ankara 2009, s.55-91.
- IŞIK, Nuran Erol, “Bilim, Etik ve Eğitim ilişkisi Üzerine”, Türkiye Mühendislik Haberleri, S. 423, 2003/1, s.25-26.
- İNCİ, Osman, “Bilimsel Yayın Etiği İlkeleri Yanıltmalar Yanıltmaları Önlemeye Yönelik Öneriler”, Türk Tıp Dizini, Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık, S. 423, 2009, s.69-89.
- RUACAN, Şevket, “Bilimsel Araştırma ve Yayınlarda Etik İlkeler”, (Çevrimiçi) 20/04/2013. gov.tr/tip/sempozyum1/sruacan2.pdf.,
Öz
Devlet yönetimini oluşturan yapıların her birinde, idarenin gerçekleştirdiği icraatlara ve bu icraatların sonucuna ilişkin tesbit ve değerlendirmeler yapabilmek amacıyla, değişik yöntemlerle teftiş ve denetim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği bilinmektedir. Bu görevi yürüten müfettişlerin ayrıca soruşturmacı görevi ile de yükümlü olmaları nedeniyle, ifâ edecekleri görev esnasında taraflara karşı takınacakları tutum ve davranışlarında bir takım etik kurallara dikkat etmeleri önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, Osmanlı maarifinde teftiş görevinin doğuşu, gelişimi ve günümüze yansımaları ile bu görevi ifâ eden müfettiş ve muhakkiklerin uymaları gereken kuralların kaynağına ilişkin bilgi ve belgeler etik ilkeler açısından ele alınarak değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Teftiş denetim soruşturma müfettiş maarif müfettişliği etik ilkeler
Kaynakça
- Arşiv Belgeleri BOA: Başbakanlık Osmanlı Arşivleri; MF-HTF: Maarif , Heyet-i Teftişiye, Dosya:1, Gömlek:31. MF-HTF: Maarif , Heyet-i Teftişiye, Dosya:1, Gömlek:79. İ-DH: İrâdeler , Dâhiliye, Dosya:13, Gömlek:603. Resmi Yayınlar ve Basın Yayın Beyânü’l-Hak, (5 Cemaziyeluhra 1328/13 Haziran 1910), c.3, S.64.
- Dâru’l- Hilâfeti’l- Aliyye Medresesi-Nizamnâme, Ders Cedveli, Suret-i Tedris ve Kitaplar, Talimatname, Matbaa-ı Ahmet Kamil, İstanbul, 1330- 13
- Düstur, I.Tertip, c.II, Matbaa-i Amire, İstanbul 1289.
- Düstur, I.Tertip, c.IV, Mahmut Bey Matbaası, İstanbul 1299.
- Düstur, 2.Tertip, c.VI, Matbaa-i Amire, İstanbul 1334.
- İlmiye Salnâmesi, Darülhilafeti’l Aliyye Matbaa-ı Âmire, İstanbul 1334.
- “Medârîs-i İlmiye Nizamnâmesi”, Sebilürreşâd, 1337, cilt:XIX, sayı:481.
- “Medârîs-i İlmiye Nizamnâmesine Zeyl Olarak Tanzim Olunan Taşra Medârîsi Nizamnâmesi”, Matbaa-ı Amire, İstanbul 1326.
- “Maarif Vekâleti Müfettişlerinin Hukuk ve Selâhiyet ve Vazifelerine Dâir Talimatname”, Resmi Ceride, 19/12/1926, S.536.
- “MEB Teftiş Kurulu Başkanlığı Tüzüğü”, Resmi Gazete, 19/02/1993, S. 2150
- Umûr-u Mülkiye Hey’et-i Teftîşiyesinin Sûret-i Teşkiline ve Vezâifine Dâir Nizamnâme ve Ta‘limât, Hilal Matbaası, İstanbul 1329.
- Ta‘limât-ı Umûmiye, 7 Zilhicce 1262, İstanbul Hüsrev Paşa Kütüphanesi, Demirbaş No:827. Kaynak Eserler Kur’ân-ı Kerim.
- AYDIN, Mahir, (2013), Ahmet Arif Hikmet Beyefendi-Bir Tanzimat Devri
- Şeyhülislamı, Türk Tarih Kurumu yay., Ankara 2013.
- AYVERDİ, İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı yay. 3.Baskı, İstanbul 2008.
- Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu yay., 10.bs., Ankara, 2005.
- DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi, Ankara 1986.
- DOĞAN, Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, İz yay., 11.bs., Ankara 1996.
- GARETH Morgan, Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor, (çev.Gündüz Bulut), Mess yay., İstanbul 1998, s.103.
- İBN MANZUR, Lisanu’l-Arab, Dâru’l-Maarif, Kahire, t.y. KODAMAN, Bayram, Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi, Türk Tarih Kurumu yay., 3.bs., Ankara 1999.
- CEVAD Mahmud, Maarif-i Umumiye Tarihçe-i Teşkilât ve İcraatı, Matbaa-ı Âmire, İstanbul 1338.
- MUTÇALI, Serdar, el-Mu‘cemu’l-Arabi’l-Hadis, Dağarcık yay., İstanbul, 19 SU, Kamil, Türk Eğitiminde Teftişin Yeri ve Önemi, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1974.
- TAYMAZ, Haydar, Eğitim Sisteminde Teftiş, Pegema yay. Ankara 2002. Makaleler
- AKYÜZ, Yahya, “İlköğretimin Yenileşme Tarihinde Bir Adım: Nisan 1847
- Talimatı”, OTAM: Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarih Araştırmaları Merkezi Dergisi, S.5, Ankara 1994, s.1-47.
- ERDEM, Yasemin T., “Osmanlı Eğitim Sisteminde Teftiş”, OTAM:Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarih Araştırmaları Merkezi Dergisi, S.26, Ankara 2009, s.55-91.
- IŞIK, Nuran Erol, “Bilim, Etik ve Eğitim ilişkisi Üzerine”, Türkiye Mühendislik Haberleri, S. 423, 2003/1, s.25-26.
- İNCİ, Osman, “Bilimsel Yayın Etiği İlkeleri Yanıltmalar Yanıltmaları Önlemeye Yönelik Öneriler”, Türk Tıp Dizini, Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık, S. 423, 2009, s.69-89.
- RUACAN, Şevket, “Bilimsel Araştırma ve Yayınlarda Etik İlkeler”, (Çevrimiçi) 20/04/2013. gov.tr/tip/sempozyum1/sruacan2.pdf.,
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 14 Aralık 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 24 Sayı: 2 |
