BÂKİ AYHAN T.’S POETRY, HIS WORLD OF EMOTIONS AND IDEAS

Yıl 2016, Cilt: 26 Sayı: 2, 35 - 61, 28.12.2016

Sinan Bakır

Öz

It has
been seen that some academicians (Bâki Ayhan T., Mehmet Narlı, Emel Koşar) who
are doing research on Turkish poetry have become the center of attention with
the poem books that they have published. However, it is a matter of debate if
these academicians well equipped with profound knowledge of poetry have penned
poems of high aesthetical value or not. More precisely, the fact that the
researches carried out on academician poets in our literature are few has kept
the above-mentioned relation uncertain.

This
work revolves around the published poems of Baki Ayhan T., one of the most
discussed-over poets of our time, and his world of feelings and ideas extracted
out of these poems. The perception in Turkish poetry after 1980 which inclines
to the form and the individual could also be seen in Baki Ayhan T.’s poems,
however, this shouldn’t mean that the poet’s poetry has been abstracted from
the social structure of the society. The poet, who bases his poetry on the
modern individual, follows a route that goes from the individual to the
society. Baki Ayhan T., who forms his poems in a new way, brings new
possibilities into the modern Turkish poetry after 2000s. Through the poems
penned in a new style and wording, the feelings and the escapist and seeking mood
of the modern individual trapped inside himself are reflected strikingly. The
poet, who strictly adheres to the form in the poems from his books “Uzak Zamana Övgü” and “Fırtınaya Hazırlık”, goes back to vers
libre later, however, it is seen that even in his poems penned in vers libre,
poetic harmony is still present and is not neglected. In the poems of the poet,
who writes passages with striking associations thanks to his use of unusual
projections, the following notions are the keys that open the door to the world
of feelings: loneliness, nostalgia, longing for childhood, loss of the
traditions, criticism of modernism, death, suicide, time, memories, joy of
living etc. Baki Ayhan T.’s modern individual cannot keep up with the modern
life of today; and most of the time, seeking and looking for a way out, he is
left to loneliness. 

Anahtar Kelimeler

poetry, time, loneliness, childhood, memories, suicide

BÂKİ AYHAN T.’NİN ŞİİRİ, HİS VE FİKİR DÜNYASI

Öz

Türk şiiri üzerine araştırmalar yapan kimi
akademisyenlerin (Bâki Ayhan T., Mehmet Narlı, Nilay Özer, Emel Koşar)
yayımladıkları şiir kitaplarıyla da ilgi odağı hâline geldiği görülür. Güçlü
bir şiir birikimiyle donanmış bu akademisyenlerin, estetik değeri yüksek
şiirler kaleme alıp almadığı ise tartışma konusudur. Daha doğrusu
edebiyatımızda akademisyen şairler üzerine yapılan araştırmaların fazla
olmayışı söz konusu ilişkinin belirsizliğini de korumuştur.

Bu çalışma, günümüz şiirinin en çok tartışılan
isimlerinden biri olan akademisyen şair Bâki Ayhan T.’nin yayımlanmış
şiirlerini, bu şiirlerden damıtılmış his ve fikir dünyasını konu alır. 1980
sonrası Türk şiirinde görülen biçime ve bireye yönelen anlayış, Bâki Ayhan
T.’nin şiirlerine de yansır; ancak bu durum, şairin şiirinin toplumsal yapıdan
soyutlandığı anlamına gelmemelidir. Şiirinin kaynağını modern bireyden alan
şair; bireyden topluma yönelen bir çizgiyi takip eder. Şiirlerini yeni bir
biçimle oluşturan Bâki Ayhan T. 2000’lerden sonra modern Türk şiirine yeni
imkânlar kazandırır. Yeni bir tarz ve üslupla kaleme alınan şiirlerde “ben”i
etrafında sıkışmış modern bireyin duyguları, kaçış ve arayış içindeki ruh
hâlleri çarpıcı bir söylemle dışa vurulur. Uzak
Zamana Övgü ve Fırtınaya Hazırlık
kitaplarındaki şiirlerinde biçime sıkı sıkıya bağlı kalan şair, sonraki
yıllarda ise serbest nazma geri dönüş yapar; ancak serbest nazımla yazılan
şiirlerde de biçimin göz ardı edilmediği biçim-konu dengesinin bentler arasında
uyumlu olmasına dikkat edildiği ve iç ahenge önem verildiği görülür.
Alışılmamış bağdaştırmalar sayesinde çağrışım gücü yüksek metinler yazan şairin
şiirlerinde “yalnızlık”, “tekbaşınalık”, “geçmiş zamana ve çocukluğa özlem”, “geleneksel
olanın yitimi”, “modernizm eleştirisi”, “ölüm”, “intihar”, “zaman”, “anılar” ve
“yaşama sevinci” gibi kavramlar, his dünyasına açılan kapının anahtarları olur.
Bâki Ayhan T.’nin modern bireyi, modern yaşamın getirdiği düzene ayak
uyduramaz, “arayış” ve “kaçış” içinde yolunu ararken yalnızlığa terk edilir
çoğu zaman.

Anahtar Kelimeler

şiir, zaman, yalnızlık, çocukluk, anılar, intihar

Kaynakça

• ALTUĞ, Nezihe, 2016, “Perspektif Bakış Açısıyla Bâki Ayhan T.’nin Hayat ve Hayal Müzesi”, Edebiyatta Üç Nokta, S. 20, s. 55.
• ALTUN, Sezin Seda, 2016, “ ‘Hilesiz Terazi’den Bilet Geçmez Gemisi’ne: Zamana Derinden İşleyen Şiir”, Edebiyatta Üç Nokta, S. 20, s. 49.
• AYVAZOĞLU, Beşir, 2006, Bozgunda Fetih Rüyası, İstanbul, Kapı Yayınları.
• BOZ, Duran, 2016, “Mehmet Narlı ve Ömer Erinç’le Şiir Üzerine Konuşmalar – 1 (Erişim Tarihi: 05/07/2016), http://www.duranboz.com/mehmet-narli-ve-omer-erincle-siir-uzerine- konusmalar-i/
• ÇAKIR, Ömer, 2008, “Yahya Kemal’de Tarih ve Şiir”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2(2), s. 125-150, http://sbedergi.karatekin.edu.tr/Makaleler/1126606982_8.kitapcik.pdf
• ÇIKLA, Selçuk, “Her Yönüyle Yahya Kemal’in Şiiri”, Prof. Dr. Mustafa Özbalcı Armağanı (Haz. Ahmet Cüneyt Issı, Dinçer Eşitgin), s. 125-135, http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/selcuk_cikla_heryonuyle_y ahyakemalin_siiri.pdf (Erişim Tarihi: 01/07/2016).
• DIRANAS, Ahmet Muhip, 1994, Yazılar, Adam Yayınları, İstanbul.
• ERGÜLEN, Haydar, 2016, “Kırmızının Hâlleri”, Edebiyatta Üç Nokta, S. 20, s.18.
• FREUD, Sigmund, 2010, Narsizm Üzerine ve Schreber Vakası, (Çev. Banu Büyükkal, Saffet Murat Tura), Metis Yayınları, İstanbul.
• KIRCI, Mustafa, 1997, Ahmet Muhip Dıranas, Hayatı, Fikirleri, His Dünyası, Akçağ Yayınları, Ankara.
• KOŞAR, Emel, 2009, Yeni Türk Şiirinde Zaman Anlayışı (1923-1990), (Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Doktora Tezi).
• NARLI, Mehmet, 2015, Şiir Burcu Cumhuriyetten Bugüne Türk Şiiri, Akçağ Yayınları, Ankara.
• SÜMER, Mehmet, 2016, “Bâki Ayhan T. Şiirinde Benliğin Görünümleri”, Edebiyatta Üç Nokta, S. 20, s. 38-40.
• T., Bâki Ayhan, 2004, Bâki Ayhan T. ile Söyleşi”, (Konuşan: Özcan Erdoğan), Cumhuriyet Kitap (Erişim Tarihi: 01/07/2016), http://www.siirpenceresi.com/soylesiler/bakiayhant.htm
• T., Bâki Ayhan, 2015, Hayat ve Hayal Müzesi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• T., Bâki Ayhan, 2016, “Tutkulu Bir Modernist: Bâki Ayhan T.”, (Konuşanlar: Cenk Gündoğdu, Nilay Özer, Gülce Başer, Mustafa Erdem Özler, Özcan Erdoğan), Edebiyatta Üç Nokta, s. 6-15.
• TANHAN, Fuat, 2007, Ölüm Kaygısıyla Baş Etme Eğitiminin Ölüm kaygısı ve Psikolojik İyi Olma Durumuna Etkisi, (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi).
• TARIM, Rahim, 2013, Çocukluk ve Şiir, Özgür Yayınları, İstanbul.
• UĞURLU, Şerif Mehmet, 2016, “Teraziyi Tartmak”, Edebiyatta Üç Nokta, S. 20, s. 29.
• ULUTAŞ, Nurullah, 2011, İntihar ve Roman, İntihar Olgusunun Türk Romanına Yansıması, Akçağ Yayınları, Ankara.
• YETKİN, Fevzi, 2013, Bâki Asiltürk (Bâki Ayhan T.) Üzerine Bir İnceleme, (Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi).