BibTex RIS Kaynak Göster

Hammadde Kalitesi ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2011, Cilt: 37 Sayı: 2, 135 - 147, 01.11.2011

Öz

Yufka, kısa bir süre öncesine kadar ev ve küçük işletmelerde üretilmekte iken, günümüzde modern işletmelerde üretilen endüstriyel bir gıda ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma ile Türkiye'de ilk kez yufka üretim tesislerinde (A, B ve C) hammadde (un ve su) ve hijyen parametrelerinin (yüzey, ekipman, personel ve hava) mikrobiyolojik özellikleri ile yufkanın (son ürün) mikrobiyolojik özellikleri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Yufka örneklerinde (n: 9) en yüksek ortalama Toplam Mezofilik Aerob Bakteri, koliform bakteri, stafilokok, Staphylococcus aureus ve küf sayıları sırası ile 4,4x104 kob/g, 1,7x101 kob/g, 9,3x102 kob/g 1,7x102 kob/g, 6,9x103 kob/g olarak belirlenmiştir. Un örneklerinde ise (n: 9), ortalama TMAB sayısı 1,5x104 kob/g, ortalama koliform bakteri 4,4x101 kob/g, ortalama stafilokok 9,3x102 kob/g, ortalama S. aureus sayısı 1,0x102 kob/g ile ortalama küf sayısı 6,8x103 kob/g olarak saptanmıştır. Çalışmada her üç işletmeden elde edilen un ve yufka örneklerinde tespit edilen mikrobiyolojik sonuçlar arasındaki farklılığın TMAB, stafilokok, küf sayıları açısından önemli olduğu bulunmuştur (P<0,05). Su örneklerinde en yüksek ortalama TMAB sayısı 1,7x101 kob/g iken, koliform ve E. coli saptanmamıştır. Yüzey ve ekipman örneklerinde en yüksek TMAB ve koliform sayısı A işletmesinden tespit edilmiştir. Personel el örneklerinde koliform bakteri ve S. aureus sayısı sırasıyla 13 (% 36,1) örnekte 1 kob/cm2, 20 (% 55,6) örnekte 5 kob/cm2, 3 (% 8,3) örnekte 45 kob/cm2; 29 (% 80,6) örnekte 1 kob/cm2, 7 (% 19,4) örnekte ise 5 kob/cm2 olarak bulunmuştur. Hava örneklerinde en yüksek ortalama TMAB ve küf sayısı 1.6x102 kob/petri plak ve 8,5 x101 kob/petri plak olarak belirlenmiştir. Buna göre son üründe en yüksek ortalama TMAB ile koliform bakteri sayısı B işletmesinde saptanmış ve aynı işletmeden alınan un, yüzey, ekipman ve personel örneklerinde de söz konusu mikroorganizma sayılarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Benzer şekilde A işletmesinden temin edilen yufka örneklerinde yüksek düzeyde saptanan stafilokok, S. aureus ile küf sayısının, işletmeden elde edilen un, personel ve hava örneklerini sonuçları ile ilgili olduğu gözlenmiştir. Buna göre kaliteli yufka üretimi için, proses ve sanitasyon şartlarının geliştirilmesi ile kullanılan hammaddelerde standardizasyonun sağlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Yufka, hammadde kalitesi, hijyen parametreleri, işletme hijyeni

Kaynakça

  • Adams, M R . , Moss, M.O., 1995. Food Microbiology. Royal Society of Chemistry, Guildford.
  • Andrews, W.H., Flowers, R.S., Siliker, J . , Bailey, J.S., 2001. Salmonella. In: Downes F.P., Ito, K. (Eds). 4t h Edition, Microbiological Examination of Foods. American Public Health Association, Washington DC, pp. 357- 380.
  • Anonim, 1992a. TS 10443. Yufka-Böreklik Standardı. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
  • Anonim, 1992b. TS 3522. Ekmek mayası. Türk Standartları Enstitüsü, Bakanlıklar, Ankara.
  • Anonim, 1995. Deutsche Institute für Normung (DIN)- Entwurf 10113-3. Bestimmung des Ober- flächenkeimgehaltes auf Einrichtungs- und Bedarfsgegenständen im Lebensmittelbereich- Teil 3: Semiquantitatives Verfahren mit nährbodenbeschichteten Entnahmevorrichtunı gen (Abklatschverfahren).
  • Anonim, 1998a. ISO 7954. General guidance for enumeration of yeasts and moulds. Colony count technique at 25 oC. International Standardization Organization, Switzerland.
  • Anonim, 1998b. International Commission on Microbiological specifications for Foods (ICMSF). Microorganisms in Foods. Blackie Academic & Professional, London.
  • Anonim, 2001. Türk Gıda Kodeksi-Mikrobiyolojik Kriterler Tebliği (Tebliğ No: 2001/19). Resmi Gazete, 2 Eylül 2001, Ankara.
  • Anonim, 2005. TS 266. Sular-İnsani Tüketim Amaçlı Sular. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
  • Anonim, 2010a. Yufka Üretimi http: www.//uretimizni.net./unlu-mamüller-40 (Erişim 25.12.2010).
  • Anonim, 2010b. Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ (Sayı 27456). Resmi Gazete, 8 Ocak 2010, Ankara.
  • Aydin, A., Aksu, H., Arun, Ö.Ö., 2007. Hygienic properties of food handlers and equipment in food production and sales units. Medycyna Weterynarjna 68(9), 1067-1070.
  • Aydin, A., Paulsen, P., Smulders, F.J.M., 2009. The physico-chemical and microbiological properties of wheat flour in Thrace. Turkish Journal of Agricultural and Forestry 33, 445ı 454.
  • Berghofer, L . K . , Hocking, A.D., Miskelly, D., Jansson, E . , 2003. Microbiology of wheat and flour milling in Australia. International Journal of Food Microbiology 85, 137-149.
  • Cordoba, M.G., Cordoba, J.J., Jordona, R., 1999. Microbiological hazards during processing of croquettes. Journal of Food Safety 19, 1-15.
  • Coşkun, F . , 2007. Tekirdağ İl merkezindeki yufka imalathanelerinde satışa sunulan böreklik yufkaların bazı mikrobiyolojik özelliklerinin belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 4 (3), 307-310.
  • Çapçıoğlu, G., 2007. Yufka üretiminde uygulanan farklı proses tekniklerinin ürün kalitesine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
  • Dümen, E . , Çetin, Ö., Sezgin, F.H., 2009. Unlu mamül işletmelerinde temas yüzeylerinin ve aletlerin mikrobiyolojik kirliliğinin araştırılması. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi 39 (3-4), 108-114.
  • Erbaş, M., Uslu, M.K., Demir, M., Certel, M., 2010. Effects of extraction rates of wheat flour on phyllo (Yufka) properties at different storage temperatures. Cereal Chemistry, 87 (5), 398ı 402.
  • Evancho, G.M., Sveum, W.H., Moberg, L . J . , Frank, J.F., 2001. Microbiological monitoring of the food processing enviroment. In: Downes F.P., Ito, K. (Eds). 4t h Edition, Microbiological Examination of Foods. American Public Health Association, Washington DC, pp. 25-36.
  • Eyles, M.J., Moss, R., Hocking, A.D., 1989. The microbiological status of Australian flour and the effects of milling procedures on the microflora of wheat and flour. Food Australia 41 , 704-708.
  • Feng, P., Weagant, S.D. ve Grant, M.A. 2002. Enumeration of Escherichia coli and the Coliform Bacteria. Bacteriological Analytical Manual Online. http://www.cfsan.fda.gov/~ebam/bam- 4.html#conventional (Erişim 17.01.2011).
  • Hayes, P.R., 1992. Food Microbiology and Hygiene. 2n d edition. Elsevier Applied Science, London.
  • Holah, J.T., Rogers, S.J., Holder, J . , Hall, K . E . , Taylor, J . , Brown, K . L . , 1995. The evaluation of air disinfection systems. Campden and Chorleywood Food Research Association, R&D Report No. 13, pp. 1-22.
  • Jain, A.K., 2000. Survey of bioaerosol in different indoor working environments in central India. Aerobiology 16, 221-225.
  • Kornacki, J . L . , Johnson, J . L . , 2001. Coliforms. In: Downes F.P., Ito, K. (Eds). 4t h Edition, Microbiological Examination of Foods. American Public Health Association, Washington DC, pp. 69-82.
  • Lancette, G.A., Bennett, R.W., 2001. Staphylococcus aureus and staphylococcal enterotoxins. In: Downes F.P., Ito, K. (Eds). 4t h Edition, Microbiological Examination of Foods. American Public Health Association, Washington DC, pp. 387-404.
  • Legnani, P., Leoni, E . , Berveglieri, M., Mirolo, G., Alvaro, N., 2004. Hygienic control of mass catering establisments, microbiological monitoring of food and equipment. Food Control 15, 205-211.
  • Lowbury, E . J . L . , Lilly, H.A., Bull, J.P., 1964. Methods for disinfection of hands and operation sites. British Medical Journal 2, 531-536.
  • Lues J.V.R., Van Tonder, I., 2007. The occurrence of indicator bacteria on hands and aprons of food handlers in the delicatessen sections of a retail group. Food Control 18, 326-332.
  • Maturin, L . J . , Peeler, J.T., 2001. Aerobic plate count. http://www.cfsan.fda.gov/ebam/bam-3htm. (Erişim 26.01.2007).
  • Moore, G., Griffith, C., 2002. A comparison of surface sampling methods for detecting coliforms on food contact surfaces. Food Microbiology 19, 65-73.
  • Morton, R.D., 2001. Aerobic plate count, Microbiological monitoring of the food processing enviroment. In: Downes F.P., Ito, K. (Eds). 4t h Edition, Microbiological Examination of Foods. American Public Health Association, Washington DC, pp. 63-67.
  • Mossel, D.A.A., Corry, J . E . L . , Struijk, C.B., Baird, R.M., 1996. Essentials of the Microbiology of Foods. A Textbook of Advanced Studies, Wiley Publication, Chister.
  • Olcay, M., 2000. Çeşit ve öğütme teknolojisinin yufkalık un kalitesine etkisi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Ottogalli, G., Galli, A., 1979. Microbiological quality of flours: sour dough for bakery products and spaghetti. In: Jarvis, B., Christian, J.H.B, Michener, H. (Eds.), Proceedings of the International Meeting on Food Microbiology and Technology. Parma, pp. 141-153.
  • Öztürk, M., 2007. İstanbul Bölgesinde Bulunan Gıda Marketlerinde Hijyen Uygulamaları ve Bunun
  • Hammadde Kalitesi ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mü Gıda Maddeleri Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Richter, K.S., Dorneanu, E . , Eskridge, K.M., Rao, C.S. 1993. Microbiological quality of flours. Cereal Food World 38, 367-369.
  • Speck, MC., 1976. Compendium of Methods for the Microbiological Examination of foods. American Public Health Association, Washington DC.
  • Spicher, G., 1986. Merkpunkte für die Beurteilung der mikrobiologisch-hygienischen Qualitat von Weisenmehlen. Die Mühle und Mischfuttertechnik 33, pp. 449 . ojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma 147
  • SPSS (1997). SPSS Inc., SPSS Professional Statistics 7.5, Chicago.
  • Şimşek, O., Gündüz, H.H., 1994. Gıda Hijyeni ve Sanitasyonu. Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını, No: 184. Tekirdağ.
  • Tekeli, S.T., 1970. Türkiye'de Köy Ekmekleri ve Tekniği. Ankara, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını, Yayın No: 402.
  • Thaddeus, F . , Baryant, M., Baryant, R.G., 2001. Sampling Plans, Samplee collection, Shipment, and preparation for analysis. In: Downes F.P., Ito, K. (Eds). 4t h Edition, Microbiological Examination of Foods. American Public Health Association, Washington DC, pp. 13- 23.
  • Uğur, M., Nazlı, B., Bostan, K., 2001. Gıda Hijyeni, Teknik Yayınları, İstanbul.
Toplam 46 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Şafak Arda Bu kişi benim

Ali Aydın

Yayımlanma Tarihi 1 Kasım 2011
Yayımlandığı Sayı Yıl 2011 Cilt: 37 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Arda, Ş., & Aydın, A. (2011). Hammadde Kalitesi ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 37(2), 135-147. https://doi.org/10.16988/iuvfd.84780
AMA Arda Ş, Aydın A. Hammadde Kalitesi ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. iuvfd. Kasım 2011;37(2):135-147. doi:10.16988/iuvfd.84780
Chicago Arda, Şafak, ve Ali Aydın. “Hammadde Kalitesi Ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 37, sy. 2 (Kasım 2011): 135-47. https://doi.org/10.16988/iuvfd.84780.
EndNote Arda Ş, Aydın A (01 Kasım 2011) Hammadde Kalitesi ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 37 2 135–147.
IEEE Ş. Arda ve A. Aydın, “Hammadde Kalitesi ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”, iuvfd, c. 37, sy. 2, ss. 135–147, 2011, doi: 10.16988/iuvfd.84780.
ISNAD Arda, Şafak - Aydın, Ali. “Hammadde Kalitesi Ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 37/2 (Kasım 2011), 135-147. https://doi.org/10.16988/iuvfd.84780.
JAMA Arda Ş, Aydın A. Hammadde Kalitesi ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. iuvfd. 2011;37:135–147.
MLA Arda, Şafak ve Ali Aydın. “Hammadde Kalitesi Ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, c. 37, sy. 2, 2011, ss. 135-47, doi:10.16988/iuvfd.84780.
Vancouver Arda Ş, Aydın A. Hammadde Kalitesi ile Bazı Hijyen Parametrelerinin Yufkanın Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. iuvfd. 2011;37(2):135-47.