Öz
30 Ekim 1918 tarihi Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'nı kaybettiğini ilan ettiği bir tarihtir. Bu tarihten sonra Osmanlı Devleti tarihsel sürecinin son evresine girmiş oldu. Mondros'ta imzalanan antlaşma her ne kadar bir ateşkes antlaşması olsa da şartları çok ağır bir barış antlaşması gibi uygulamaya konuldu. İtilaf Devletleri bu ateşkes antlaşmasının şartlarına dayanarak ülkenin birçok yerini işgal ettiler. Bir kargaşa dönemi başladı. Sık sık hükümet değişiklikleri meydana geldi. Mondros Mütarekesinden sonra kurulan hükümetlerin en önemli ortak yanı tehcirde suçlu oldukları ileri sürülenlerin yargılanmasına yönelik izledikleri ortak politikalarıydı. Mütareke dönemi olarak adlandırılan bu dönemde Divan-ı Harb-i Örfi mahkemeleri kuruldu ve tehcirde görev alanlar bu mahkemelerde yargılandı. Bu yargılamalar neticesinde idamdan hapis cezasına kadar değişen çeşitli cezalar verildi. Dönemin basını bu konuya yoğun bir ilgi gösterdi. Duruşmalar her gün en küçük ayrıntılarıyla birlikte okuyuculara duyuruldu. Bununla birlikte gerek tehcir gerekse tehcir mahkemelerine yönelik ciddi eleştiri ve değerlendirme yazıları yayınlandı. Bu çalışmada, İstanbul basınının tehcir mahkemelerine yönelik yaklaşımları irdelenecektir.
Kaynakça
- Ata, Feridun: İşgal İstanbul’unda Tehcir Yargılamaları, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2005.
- Çelik, Akın: Mondros Mütarekesi Sonrasında İstanbul Basınında Tehcir Davaları, İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2003.
- Çiçek, Kemal: Ermenilerin Zorunlu Göçü 1915-1917, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2005.
- Gürün, Kamuran: Ermeni Dosyası, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1983.
- Osmanlı Belgelerinde Ermenilerin Sevk ve İskânı (1878-1920), Ankara, 2007.
- BOA. İ.DUİT. 175/18
- BOA. İ.DUİT. 175/85
- BOA. İ.DUİT. 175/81
- BOA. MV. 214/25
- Hadisat, 5 Mart 1335/1919, 2 Nisan 1335/1919.
- İkdam, 7 Şubat 1335/1919.
- Memleket, 11 Şubat 1335/1919, 23 Mart 1335/1919, 9 Nisan 1335/1919, 14 Nisan 1335/1919.
- Muvakkit, 7 Şubat 1335/1919.
- Sabah, 11 Nisan 1335/1919, 15 Nisan 1335/1919.
- Takvim-i Vekayi, 13 Mayıs 1331.
- Vakit, 1 Nisan 1335/1919.
Öz
Kaynakça
- Ata, Feridun: İşgal İstanbul’unda Tehcir Yargılamaları, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2005.
- Çelik, Akın: Mondros Mütarekesi Sonrasında İstanbul Basınında Tehcir Davaları, İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2003.
- Çiçek, Kemal: Ermenilerin Zorunlu Göçü 1915-1917, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2005.
- Gürün, Kamuran: Ermeni Dosyası, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1983.
- Osmanlı Belgelerinde Ermenilerin Sevk ve İskânı (1878-1920), Ankara, 2007.
- BOA. İ.DUİT. 175/18
- BOA. İ.DUİT. 175/85
- BOA. İ.DUİT. 175/81
- BOA. MV. 214/25
- Hadisat, 5 Mart 1335/1919, 2 Nisan 1335/1919.
- İkdam, 7 Şubat 1335/1919.
- Memleket, 11 Şubat 1335/1919, 23 Mart 1335/1919, 9 Nisan 1335/1919, 14 Nisan 1335/1919.
- Muvakkit, 7 Şubat 1335/1919.
- Sabah, 11 Nisan 1335/1919, 15 Nisan 1335/1919.
- Takvim-i Vekayi, 13 Mayıs 1331.
- Vakit, 1 Nisan 1335/1919.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 5 Eylül 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2012 Cilt: 11 Sayı: 21 |
