OSMANLI - TÜRK TARİH YAZIMINDAKİ TEMEL EĞİLİMLER VE ELEŞTİRİLER ÇERÇEVESİNDE BÜROKRASİYE YAKLAŞIM BİÇİMLERİ

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 21, 119 - 147, 05.09.2013

İlkay Yılmaz

Öz

Bu çalışmada Osmanlı-Türk tarih yazımındaki temel eğilimlerden hareket edilerek; Türkiye tarihinde bürokrasinin biricikliği ve güçlülüğü söylemine yönelik bir literatür taraması yapılacaktır. Söz konusu literatür taraması güçlü devlet geleneği ve devletin bir hegemonya zemini olduğu tezlerinden hareketle bu iki temel yaklaşım ekseninde biçimlenecektir. Bu çerçevede Türkiye'de idare-siyaset ilişkisinin Türk Siyasal Hayatı içinde yorumlanışına ve analizi biçimine dikkat çekilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı-Türk Tarih Yazımı, Bürokrasi, Merkez/Çevre Analizi, Devlet, Hegemonya

Kaynakça

• Akşin, Sina: “Osmanlı-Türk Toplumundaki Sınıf Yapısı Üzerine Bir Deneme”, Toplum ve Bilim, sayı 2, 1977.
• Ateş, Toktamış: “Osmanlı Tarihi Nasıl Yazılmalı? Bir Öneriye Ya- nıt”, Toplum ve Bilim, sayı 4, 1978.
• Aydın, Suavi: “Aydınlanma ve Tarihselcilik Problemleri Arasında Türk Tarih Yazıcılığı”, Toplum ve Bilim, sayı 91, 2001-2002.
• ___________________ : “Merkez-Çevre Temellendirmeleri Üze- rinden Düşünceler”, Toplum ve Bilim, sayı:105, 2006.
• Barkan, Ömer Lütfi: “Tımar”, Türkiye’de Toprak Meselesi, İstan- bul: Gözlem Yayınları, 1980.
• Bıyıklı, Mustafa: “Şam Vak’ası (1831) ve Sonuçları.” Türkler, An- kara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
• Carter, Findley: Osmanlı Devletinde Bürokratik Reform, İz Yay., İstanbul, 1994.
• Deringil, Selim: “’They Live in a State of Nomadism and Savagery’: The Late Ottoman Empire and the Post-Colonial Debate.” Com- parative Studies in Society and History , no. 2, 2003.
• Dinler, Demet: “Türkiye’de Güçlü Devlet Geleneği Tezinin Eleştiri- si”, Praksis, sayı: 9, 2003.
• Divitçioğlu, Sencer: Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu, Kırklareli: Sermet Matbaası, 1981.
• Eisenstadt, S.N.: The Political Systems of Empires, London: The Free Pres of Glencoe, 1963
• Eryılmaz, Bilal: Bürokrasi ve Siyaset: Bürokratik Devletten Et- kin Yönetime, Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2004.
• Güler, Birgül Ayman: “İkinci Dalga: Siyasal ve Yönetsel Liberali- zasyon Kamu Yönetimi Temel Kanunu”, Devlette Reform Yazı- ları, Ankara: Paragraf Yayınevi, 2005.
• ___________________: “Kamu Yönetimi Temel Kanunu Üzerine”, Devlette Reform Yazıları, Ankara:Paragraf Yayınevi, 2005.
• Heper, Metin: Modernleşme ve Bürokrasi, Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayınları, 1973.
• ___________________: Osmanlı Türk Devletinde Bürokrasinin Si- yasal Rolü: Karşılaştırmalı Kamu Yönetimi Açısından Bazı Göz- lemler, Amme İdaresi Dergisi, cilt 5, Temmuz, 1973.
• ___________________: Türk Kamu Bürokrasisi İncelemelerinde Başlıca Temalar ve Kavramsal Metodoloji”, Boğaziçi Üniversi- tesi Dergisi, sayı 3, 1975.
• ___________________: “Modernleşme, Bürokrasi, Yönetim Sos- yolojisi: Bazı Yanıtlar ve Düşünceler”, Toplum ve Bilim, sayı 8, 1979.
• ___________________: “Osmanlı Siyasal Hayatında Merkez Kenar İlişkisi”, Toplum ve Bilim, sayı 9-10, 1980.
• ___________________: “Bürokrasi”, Cumhuriyet Dönemi Türki- ye Ansiklopedisi, cilt 3, İstanbul: İletişim Yayınları, 1986.
• ___________________: Türkiye’de Devlet Geleneği, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2006
• İnalcık, Halil: Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600) , çev.Ruşen Sezer, İstanbul:YKY, 2003.
• İnan, Huricihan: “Osmanlı Tarihi ve Dünya Sistemi: Bir Değerlen- dirme”, Toplum ve Bilim, sayı 23, 1983.
• İnsel, Ahmet: “Tanrı’nın Hikmetinden Sermaye’nin Hikmetine: Wallerstein Tarihinin Bir Eleştirisi”, Toplum ve Bilim, sayı 25- 26, 1984.
• ___________________: Düzen ve Kalkınma Kıskacında Türki- ye, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1996.
• İslamoğlu H. - Keyder, Ç.: “Osmanlı Tarihi Nasıl Yazılmalı? Bir Öneri”, Toplum ve Bilim, sayı:1, 1977.
• İslamoğlu-İnan, Huri: “Mukayeseli Tarih Yazını için bir Öneri: Hu- kuk-Mülkiyet- Meşruiyet”, Toplum ve Bilim, sayı:62, 1993.
• Kalaycıoğlu, Ersin: “Sivil Toplum ve Neopatrimonyal Siyaset”, Kü- reselleşme, Sivil Toplum ve İslam, der. Fuat Keyman, Ali Yaşar Sarıbay, Ankara: Vadi Yayınları, 1998.
• Karaömerlioğlu, M. Asım: “Bağımlılık, Dünya Sistemi ve Osmanlı/ Türkiye Çalışmaları”, Toplum ve Bilim, sayı 91, 2001-2002.
• Keyder, Çağlar: Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İstanbul: İletişim Yayınları, 2005.
• Kıray, Emine,: Osmanlı’da Ekonomik Yapı ve Dış Borçlar, İstan- bul: İletişim Yayınları, 1993.
• Köker, Levent: Modernleşme; Kemalizm ve Demokrasi, İstanbul: