Sanal Alemin Yeni Sakinleri Sosyal Medya Dilencileri: “İlgi dilencileri” üzerine bir inceleme

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 106 - 122, 31.12.2022

Ceylan Yaşar Cihad Özsöz

https://doi.org/10.47899/ijss.1172832

Öz

Dilenciliğin sosyal medyada sürdürülen hali olarak yorumlayabileceğimiz sosyal medya dilenciliği “sosyal medya dilencisi" şeklinde tanımlayabileceğimiz yeni kullanıcı profillerinin yaşamlarımıza dahil olmasıyla sonuçlanmıştır. Sosyal medyada farklı amaçlar ve motivasyonlar çerçevesinde dilenen pek çok farklı sosyal medya dilencisi olduğu görülmüş, bu çalışma ise ilgi ve dikkat çekme istekleriyle ön plana çıkan İlgi dilencilerini odağına almıştır. Çeşitli stratejilerle muhataplarının ilgisini çekerek birtakım ödüller peşinde koşan bu yeni tip dilencilere dair kavrayışımızın oldukça sınırlı oluşu bu kullanıcıların daha detaylı bir şekilde ele alınmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu bağlamda Instagram ve Twitter’de yer alan iletilerde ilgi dilenme amacının ön planda olduğu 47 adet gönderi görseli analiz birimi olarak belirlenmiş ve kullanıcıların ortaya koydukları performanslar Goffman’ın benlik sunumu terminolojisinin temel kavramları bağlamında incelenmiştir. Keşfedici nitelikte bir araştırma olarak tasarlanan bu çalışmada seçilen gönderi görsellerinin çözümlenmesinde içerik analizi yönteminden faydalanılmıştır. Böylelikle İlgi dilencilerinin benlik sunumlarını nasıl gerçekleştirdikleri, performanslarında ne tarz stratejilere başvurdukları, oluşturdukları metin kompozisyonlarında nasıl bir dil ve üslup kullandıkları, vitrin bölgesinde denetimi nasıl sağladıkları gibi önemli noktalar açığa çıkarılmaya çalışılmıştır. İlgi dilencisi olarak nitelediğimiz kullanıcıların ortak özellikleri ve profillerinin tespiti karşı karşıya kaldığımız yeni dilenci profillerini tanımamız ve daha güvenli bir sosyal medya deneyimi yaşamamız açısından değerli görülmüştür. Bu çalışmada ortaya konacak bulgular aracılığıyla ise sosyal medya dilenciliği ile ilgili literatüre katkı konması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya, dilencilik, sosyal medya dilenciliği, ilgi dilencileri

New Residents of the Virtual Realm Social Media Beggars: A review on “Attention beggars”

Öz

Social media begging, which we can interpret as the state of begging on social media, has resulted in new user profiles, which we can define as "social media beggars", getting involved in our lives. There are many different social media beggars who beg for different purposes and motivations on social media. In this study, the focus is on the Attention Beggars, who come to the fore with their desire to attract attention. Our understanding of this new type of beggars, who pursue some rewards by attracting the attention of their interlocutors with various strategies, is quite limited. For this reason, these users need to be dealt with in more detail. In this context, 47 post images, in which the aim of begging for attention in messages on Instagram and Twitter, are determined as analysis units. the performances of the users are explained in the context of the basic concepts of Goffman's self-presentation terminology. In this study, which is designed as an exploratory research, content analysis method was used in the analysis of selected post images. Thus, it has been tried to reveal how the attention beggars make their self-presentations, what kind of strategies they apply in their performances, what kind of language and style they use in the text compositions they create, and how they control the showcase area. The common features and profiles of the users we define as attention beggars have been found valuable in terms of getting to know the new beggar profiles we come across and having a safer social media experience. Through the findings to be revealed in this study, it is aimed to contribute to the literature on social media begging.

Anahtar Kelimeler

Social media, begging, social media begging, attention beggars

Kaynakça

• Alabi, O., Tshotsho, B., Cekiso, M., ve Landa, N. (2017). An Examination of Emotive Style in Online Begging Discourse. Gender and Behaviour, 15(2), 8631-8641
• Altunışık R., Coşkun R., Bayraktaroğlu S. ve Yıldırım E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı, Geliştirilmiş 6. Baskı, Sakarya Yayıncılık. İstanbul
• Boz, N. (2012). Yeni İletişim Ortamlarında Dijital Kimlik ve Benlik Sunumu. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çalışır, G. ve Çakıcı, F. (2015). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Sosyal Medyada Kurulan Benlik İnşasının Temsili. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 10(10), 267-290.
• Çalışkan, M. Ve Mencik, Y. (2015). Değişen Dünyanın Yeniz Yüzü: Sosyal Medya. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (50), 254-277.
• Gedikoğlu, E., Özşirin, S. ve Oğuş, K. (2019). Sosyal Medya Dilenciliği: Sosyal Medya Mecralarında Sosyal Normların Dejenerasyonu. 6. Uluslararası İletişim Günleri Dijital Dönüşüm Sempozyum Bildiri Kitabı. (içinde: 227-254). Üsküdar Üniversitesi.
• Goffman, E. (2014). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu (çev: Barış Cezar). 3. Basım. Metis Yayınları. İstanbul.
• Görgün, M. (2017). Küreselleşme Sürecinde Göçmen İlişkileri Ağının Önemi Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(Göç Özel Sayısı), 1317-1327.
• Gündüz, M., Büyükkarcı, A., & Türker, A. (2019). Dilencilerin Değer Yargılarının Tespit Edilmesi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 2(10), 759-768.
• Gündüz, O. (2020). Toplumda Dilencilik Olgusu ve Dilenci Tipi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(49), 861-878.
• Güntekin, R. N. (2015). Miskinler Tekkesi. İnkılap Yayınevi. İstanbul.
• Gürçayir, S. (2009). İnternet Çeğının Hiyeroglifleri ya da Evrenselleşen Sanal Bedenler: MSN İfadeleri. Millî Folklor, 21(83). 111-115.
• Hossain M. ve Islam, L. B. (2016), Implication of Social Business in Islam: Solving the Problem of Begging. The International Journal of Business & Management, 4(5), 469-476.
• Kana, F. ve Gümüşkaya, T. (2018). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazım Yanlışı Yapma Düzeyleri: Bir Durum Çalışması. Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5(24), 1490-1500.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Kaya, Ş. (2018). Kadın ve Sosyal Medya. Gaziantep University Journal of Social Science, 17 (2), 563-576.
• Köktürk, M. (2009). Bir Bilinç Durumu Olarak Dilencilik. Bir Kent Sorunu: Dilencilik Sorunlar ve Çözüm Yolları Sempozyumu Tebliğler Kitabı (der. Suvat Parin), İBB Zabıta Daire Başkanlığı Yayınları. İstanbul.
• Kükrer, M. (2017). Şehirde Bir Kovalamaca Hikayesi: Dilenci-Zabıta İlişkisi ve Performans Üzerine Etnografik Bir Çalışma. 1. Baskı. Herdem Kitap. Ankara.
• Neuman, W. L. (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar 1. Cilt. (çev: S. Özge). 7. Baskı. Yayın Odası. Ankara.
• Özbay, M. (1995). Ankara Merkez Ortaokullarındaki Üçüncü Sınıf Öğrencilerin Yazılı Anlatım Becerileri Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Özcan, H. (2002). Bir Toplumsal Problem Odağı Olarak Dilenciler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Yapı ve Sosyal Değişme Anabilim Dalı. İstanbul.
• Özçağlayan, M. (1998). Yeni İletişim Teknolojileri ve Değişim. 1. Baskı. Alfa Yayınları, İstanbul.
• Özdemir, G., Gökdağ, R. ve Neslihanoğlu, S. (2019). Sosyal Medyada Emoji Kullanımı ve Anlamlandırılması: Anadolu Üniversitesi İletişim Fakültesi Örneği. Selçuk İletişim, 12(1), 425-443.
• Özkan, S. (2018). Kadına Yönelik Şiddet ve Sosyal Medya Aktivizmi Üzerine Bir Araştırma: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Örneği. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (9), 57-69.
• Palabıyık, A. (2010). Hayırseverlik ve Sadaka’nın Oluşturduğu Bir Yaşam: Dilencilik Ve Dilencilik Kültürü. 8. Kocaeli Üniversitesi Uluslararası Felsefe Sempozyumu: Dayanışma (Basılmış Kongre Kitapçığı), 99-126.
• Papacharissi, Z. (2002). The Presentation of Self in Virtual Life: Characteristics of Personal Home Pages. Journalism & Mass Communication Quarterly, 79(3), 643-660.
• Rice, R. E. ve Love, G. (1987). Electronic Emotion: Socioemotional Content in a Computer-Mediated Communication Network. Communication research, 14(1), 85-108
• Toprak, A., Yıldırım, A., Aygül, E., Binark, M., Börekçi, S. ve Çomu, T. (2009). Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: Görülüyorum öyleyse varım!. İstanbul: Kalkedon Yayınları
• Tuna, K. ve Parin, S. (2009). Kent Yaşamı Ve Dilencilik: İstanbul Dilencileri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma, Bir Kent Sorunu: Dilencilik Sorunlar ve Çözüm Yolları Sempozyumu Tebliğler Kitabı (der. Suvat Parin), İBB Zabıta Daire Başkanlığı Yayınları. İstanbul.
• Vatandaş, C. (1999). Dilenciler ve Dilencilik: Sosyolojik Bir Araştırma. Journal of Religious Ethics, 27(2), 170-183.
• Wassan, A. A. ve Khuro, S. (2011). Beggary in District Sanghar: A Sociological Analysis of Shahdadpur, Tandoadam and Sinjhoro Subdivisions. New Horizons, 5(2), 28.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Genişletilmiş 9. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Yıldırım, G. ve Becan, C. (2018). Kişisel Marka İletişimi Sürecinde Sosyal Medyada Benliğin Sunumu: Instagram’da Sporcular Üzerinden Bir Araştırma. Mersin Üniversitesi Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu,
• Yılmaz, E. (2009). Gizli Dilenciler: İstanbul’da Sokakta Çalıştırılan Çocuklar, Bir Kent Sorunu: Dilencilik, Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu Tebliğler Kitabı (der. Suvat Parin). İBB Zabıta Daire Başkanlığı Yayınları. İstanbul.
• Digital 2022 Raporu (2022). https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022/,Erişim tarihi: 14.08.2022.
• Cambridge Sözlük, (2022). https://dictionary.cambridge.org/tr/, Erişim tarihi: 21.08.2022.
• Oxford Sözlük, (2022). https://languages.oup.com/research/oxford-english-dictionary/, Erişim tarihi: 21.08.2022.
• CEDAW 8. Periyodik Dönem Gölge Raporu, (2022). https://morcati.org.tr/izleme-raporlari/cedaw-8-periyodik-donem-golge-raporu/ Erişim tarihi: 24.08.2022
• Cumhuriyet Gazetesi, (2020). Türkiye’nin En Güvenilir Ünlüleri, https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiyenin-en-guvenilir-unluleri-arastirmasinda-zirvedeki-isim-belli-oldu-1797119, Erişim tarihi:27.08.2022.