Cittaslow Hareketi’nin Geleneksel Türk Şehirleri’nde Sürdürülebilirlik Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 13, 17.05.2022

Esma Ayaz Zeynep Kerem Öztürk

https://doi.org/10.47769/izufbed.1050655

Öz

Son yıllarda küreselleşmenin de etkisiyle şehirlerde meydana gelen hızlı dönüşümler, yerel değerlerin unutulmasına, doğal çevrenin tahribatına yol açmış ve açmaya devam etmektedir. Bu noktada sürdürülebilir kentleşme kavramı ve bu hedefe uygun kentsel planlamaların geliştirilmesi, önemli bir konu haline gelmiştir. Küreselleşmenin dayattığı tek tip şehirleşmeye tepki olarak ortaya çıkan görüşlerden biri de, Uluslararası Cittaslow Hareketi’dir. 1999 yılında İtalya’da kurulan birlik, nüfusu 50.000’den az olan küçük yerleşimlerde yerel kimliklerin korunarak yaşam kalitesinin artırılmasını hedefleyen, üyelik için çeşitli kriterleri olan, sürdürülebilir ve çok katmanlı bir şehir modeli sunmaktadır. Özellikle özgün şehir dokusuna sahip geleneksel şehirlerde, şehirleşme yapısı ve mimari özelliklerin gelecek kuşaklara aktarılması noktasında sürdürülebilirliğin sağlanması oldukça önemlidir. Geleneksel Türk Şehri’nin sürdürülebilirlik ilkeleri açısından incelenmesi, bu özelliklerin geliştirilerek bugünün sürdürülebilir çağdaş planlama ve tasarım anlayışına ipuçları vermesi bu çalışmanın ana amaçlarından birisidir. Bu doğrultuda, geleneksel şehir yapılanmalarındaki sürdürülebilirlik etkileri, Cittaslow standartları bağlamında ele alınarak değerlendirilmiştir. Amacı küreselleşmenin etkilerine karşı küçük şehirlerde, yerel kimliği koruyarak sürdürülebilirliği sağlamak olan Cittaslow Hareketi’nin, bu amaca ulaşılması konusunda ne kadar etkili olduğu sorunsallaştırılmış, olumlu yanlarının yanında, olumsuz olabilecek sonuçlarına da yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cittaslow Hareketi, Cittaslow Kriterleri, Sürdürülebilirlik, Geleneksel Türk Şehirleri, Küreselleşme

Evaluation of The Cittaslow Movement in Terms of Sustainability in Traditional Turkish Cities

Öz

The rapid transformations that have taken place in cities with the effect of globalization in recent years have led to the forgetting of local values and the destruction of the natural environment which still continues to do so. With regards to this, the concept of sustainable urbanization and the development of urban planning aimed to achieve this goal have become an important issue. One of the views that emerged as a reaction to the uniform urbanization imposed by globalization is the International Cittaslow Movement. Founded in Italy in 1999, the union offers a sustainable and multi-layered city model with various criteria for membership, aiming to increase the quality of life by preserving local identities in small settlements with a population of less than 50,000. It is very important to ensure sustainability in terms of transferring urbanization structure and architectural features to future generations, especially in traditional cities with a unique urban texture. One of the main purposes of this study is to examine the traditional Turkish city in terms of sustainability principles, to develop these features that will serve as a means to give clues to today's sustainable contemporary planning and design understanding. In accordance with this, sustainability effects in traditional city structures were evaluated within the context of Cittaslow standards. The effectiveness of the Cittaslow Movement, whose aim is to ensure sustainability by protecting local identity in small cities against the effects of globalization, has been problematized in achieving this goal, and its positive aspects as well as its negative consequences are also included.

Kaynakça

• Aliağaoğlu, A., & Uğur, A. (2016). Osmanlı Şehri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 203-226.
• Anonim. (1987). Our Common Future: the Brundtland Report, World Commission on Environement and Development. Oxford University Press.
• Ayaz, E. (2021). “Cittaslow Yerleşimlerinin Kimlik ve Doku Bağlamında Değerlendirilmesi: Zile İlçesi Cittaslow Önerisi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı. İstanbul.
• Aydoğan, S. (2015). Sürdürülebilir Mimarlıkta Sakin Şehir Yaklaşımı. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsün Yüksek Lisan Tezi.
• dergipark.org.tr. (2021). dergipark.org.tr: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/213794
• Doğan, A. (2015). Cittaslow Hareketine Katılan Türkiye ve Dünya Kentleri. İstanbul: Atlas Yayınevi.