New Teaching Career Steps: A Mixed Pattern Study

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 53 - 73, 29.06.2024

Mustafa Aydoğan Sena Leflef Deniz Özcan

https://doi.org/10.46423/izujed.1389551

Öz

The purpose of this research is to address the feelings, thoughts, attitudes, and opinions of teachers working in public schools towards the "New Teaching Career Steps". The study was handled with a mixed method model. "New Teacher Career Steps Survey" developed by the researchers in the quantitative dimension of the research; In the qualitative dimension, a semi-structured interview form prepared by the researchers was used. There are 38 items in the teaching career stages survey and Cronbach's alpha was found to be .888. The sample group of the research consisted of 390 teachers from different branches. The obtained data were transferred to the SPSS 25.0 program, and since the data showed normal distribution because of the normality test, independent t test and one-way analysis of variance were used. As a result of the analysis, no significant difference was found in teachers' approaches to teaching career stages according to the variables of gender, title, age, level of duty and position in the school. In the qualitative dimension of the research, 7 teachers were asked about the advantages and disadvantages of new teaching career stages, and the data obtained was analyzed using the MAXQDA 2020 PRO qualitative analysis program. According to the findings, all the teachers responded that teaching career stages provide "economic" advantages; The majority of teachers answered that "wage difference" and "increased competition and decreased professional solidarity" are disadvantages of new teaching career stages. In short, it has been concluded that teachers evaluate their career stages in economic terms, and at the same time, this economic difference increases competition among teachers and reduces professional solidarity.

Anahtar Kelimeler

Teaching Career Steps, Teacher Career Planning, Teaching Profession

Yeni Öğretmenlik Kariyer Basamakları: Bir Karma Desen Çalışması

Öz

Bu araştırmanın amacı devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin “Yeni Öğretmenlik Kariyer Basamaklarına” yönelik duygu, düşünce, tutum ve görüşlerini ele almaktır. Çalışma karma yöntem modeliyle ele alınmış alınmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda araştırmacılar tarafından geliştirilen “Yeni Öğretmenlik Kariyer Basamakları Anketi”; nitel boyutundaysa araştırmacılarından tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Öğretmenlik kariyer basamakları anketinde 38 madde yer almakta olup Cronbach alfası ,888 bulunmuştur. Araştırmanın örneklem grubunu farklı branşlardaki 390 öğretmen oluşturmuştur. Elde edilen veriler SPSS 25.0 programına aktarılmış olup yapılan normallik testi sonucunda veriler normal dağılım gösterdiğinden bağımsız t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda öğretmenlerin öğretmenlik kariyer basamaklarına yönelik yaklaşımlarının cinsiyet, unvan, yaş, görev yaptığı kademe ve okulda bulunduğu görev değişkenlerine göre anlamlı fark bulunmamıştır. Araştırmanın nitel boyutunda 7 öğretmene yeni öğretmenlik kariyer basamaklarının avantaj ve dezavantajları sorulmuş olup elde edilen veriler MAXQDA 2020 PRO nitel analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin tamamı öğretmenlik kariyer basamaklarının “ekonomik” olarak avantaj sağladığı yanıtını verirken; öğretmenlerin büyük çoğunluğu yeni öğretmenlik kariyer basamaklarını “ücret farkı” ve “rekabetin artması ve mesleki dayanışmanın azalmasının” dezavantaj olduğu yanıtını vermişlerdir. Kısacası öğretmenlerin kariyer basamaklarını ekonomik anlamda değerlendirdikleri aynı zamanda bu ekonomik farkın öğretmenler arasında rekabeti arttırdığı ve mesleki dayanışmayı azalttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik Kariyer Basamakları, Öğretmen Kariyer Planlama, Öğretmenlik Mesleği

Kaynakça

• Akalın, M. (2018). Anket: Örnek Açıklamalarıyla Sosyal Bilimlerde Araştırma Tekniği. Seçkin Yayıncılık.
• Aschenberger K. (2012). Dynamics of policy formation in turkey and the u.s.: a comparative case study of two reform initiatives, Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Ayaş, A. (2009). Öğretmenlik Mesleğinin Önemi ve Öğretmen Yetiştirmede Güncel Sorunlar. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 1-12.
• Aydoğan, M., Karatepe, R. ve Yanpar Yelken, T. (2022). Üniversite öğrencilerinin kariyer farkındalıklarıyla 21. yüzyıl becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (3), 1578-1597. DOI: 10.17679/inuefd.1132893
• Bakioğlu, A. ve Banoğlu, K. (2013). Öğretmenlikte kariyer basamakları uygulamasına ilişkin öğretmen görüşlerinin metaforlar ve sosyal ağ analizi yöntemiyle incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37(37), 28-55.
• Boydak Özan ve Kaya, K. (2009). İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmen ve yöneticilerin kendilerini yenileme ve kariyer basamaklarında yükselme sistemi ile ilgili görüşleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 97-112.
• Bursal (2019), SPSS ile Temel Veri Analizleri, SPPS ile Normallik Varsayımı Analizi ve Uç Değer Tespiti. Anı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (20. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cil, E., Cepni, S., ve Besken-Ergisi, M. (2014). Teaching profession career ladder programme in Turkey: implementation, outcomes and challenges. European Journal of Teacher Education, 37(2), 237–258. https://doi.org/10.1080/02619768.2014.882307
• Cresswell, J. (2021). Karma Yöntem Araştırmalarına Giriş (Çev. M. Sözbilir). Pegem Yayınları.
• Cresswell, J. W. ve Plano Clarck, V. L. (2011). Designing and Conducting Mixed Methods Research (2. ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çelikten, M. (2008). Öğretmenlik mesleğinde yeni model arayışları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), 189-198.
• Dağlı, A. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme Sistemine İlişkin Görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 184– 197.
• Demir, S. B. (2011). Öğretmen kariyer basamakları uygulamasının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, (3), 53-80.
• Edgar K. (2001) Teacher professional development in Estonia: Theory and practice, European Journal of Teacher Education, 24:2, 99-113, DOI: 10.1080/02619760120095516
• Erkuş, A. (2021). Bilimsel Araştırma Süreci (7. Baskı). Seçkin Yayınları.
• Fajardo-Dack, T. M. (2016). Teacher disempowerment in the education system of ecuador. World Journal of Education, 6(3), 82-89.
• Firestone, W. A. and Pennell, J. R. (1993). Teacher commitment, working conditions, and differential ıncentive policies. Review of Educational Research, 63(4), 489–525. https://doi.org/10.2307/1170498
• Futrell, M. (1986) “Career ladders: An NEA perspectıve.” Teacher Education Quarterly 13, no. 4 (1986): 60–64.
• Ghamrawi ve Tineh A. (2023). A flat profession? Developing an evidence-based career ladder by teachers for teachers–A case study. Heliyon Volume 9, Issue 4, https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e15037.(https://www.sciencedirect.com/science/ar ticle/pii/S2405844023022442).
• Gündoğdu, K. ve Kızıltaş, E. (2008). Kariyer basamaklarında yükselme sistemi ve sınavına ilişkin uzman öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 363-388.
• Husen, P., & Cody, C. (1985). The Tennessee better schools program: The career ladder. School Organisation, 5(4), 357–364. doi:10.1080/0260136850050409
• Kaplan, İ. ve Gülcan, M. G. (2020). Öğretmen kariyer basamaklarının oluşturulmasına ilişkin görüşlerin incelenmesi: Karma yöntem araştırması. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 380-406.
• Karoğlu, A. (2015). Öğretim teknolojileri alanında karma yöntem çalışmaları analizi: 2005-2015 arası. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (2), 353-369.
• Kaya, K. (2007). Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sistemine ilişkin öğretmen görüşleri, Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
• Kocacık, F. (2003). Bilgi toplumu ve Türkiye. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: 27, No: 1, 1- 10.
• Kurt, M (2007). Öğretmen ve yöneticilerin 'öğretmenlik kariyer basamakları' uygulamasına yükledikleri anlamlar, Yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Milli Eğitim Temel Kanunu. (1973,14 Haziran) Resmî Gazete (Sayı: 14574).
• Murphy, Michael J., and Ann Weaver Hart. “Career ladder reforms.” Teacher Education Quarterly 13, no. 4 (1986): 51–59.
• Nartgün, Ş. S. ve Ural, İ. (2007). Kariyer basamaklarında yükselme uygulamasına ilişkin öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2).
• Nomer, B. (2002). Öğretmenlerin kariyer gelişimini etkileyen faktörler. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Osei, G.M. (2008). Career ladder policy for teachers: The case of Ghana. Int Rev Educ 54, 5–31 https://doi.org/10.1007/s11159-007-9071-y
• Özdemir, T. Y., Doğan, A. ve Demirkol, M. (2022). Öğretmenlik Kariyer Basamakları Hakkında Öğretmen Görüşleri. International Journal of Social Science Research, 11 (2), 53-67.
• Özden, Y. (2019). Eğitimde Dönüşüm Eğitimde Yeni Değerler. Pegem Yayınları.
• Richard, M. M. (2021). The ımpact of micro teaching lessons on teacher professional skills: some reflections from south african student teachers. International Journal of Higher Education, 10(2), 164-171.
• Rosenholtz, S. J., & Smylie, M. A. (1984). Teacher Compensation and Career Ladders. The Elementary School Journal, 85(2), 149–166.
• Silman, T., & Glazerman, S. (2009). Teacher bonuses for extra work: A profile of Missouri's career ladder program. Mathematica Policy Research, Inc.
• Şanal, A. G. M. (1999). Toplumsal değişim süreci içerisinde öğretmenler ve öğretmen rollerindeki değişmeler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(17), 53-64.
• Şirin, E. F., Erdoğdu, M. ve Mülazımoğlu, O. (2010). Beden eğitimi öğretmenlerinin öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sistemine ilişkin görüşleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 57-68.
• Tavşancıl, E. (2015). Psikolojik Test ve Değerleme. Nobel Yayınları.
• Tekleselassie, A. A. (2005). Teachers’ career ladder policy in Ethiopia: an opportunity for professional growth or “a stick disguised as a carrot?” International Journal of Educational Development, 25(6), 618–636. doi: 10.1016/j.ijedudev.2004.11.0
• Thomas, R. M. (1998). Conducting educational research: A comparative view. Greenwood Publishing Group.
• Tosun, I. ve Yengin Sarpkaya, P. (2014). Öğretmenlerin kariyer basamaklarına ilişkin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 9(5).
• Turan, B. (2007). Öğretmenlerin çalışma statülerine göre yeterliklerinin incelenip, öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselmelerinin değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Tür, F. (2023). Kariyer basamakları uygulamasının öğretmenlerin mesleki gelişimi ve mesleki motivasyonuyla ilişkisi. Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Türk Eğitim Derneği (2009). Öğretmen Yeterlikleri Özet Rapor. Ankara: TEV.
• Türk Eğitim Sendikası (2005). Millî Eğitim Bakanlığı, Personel Genel Müdürlüğün öğretmen kariyer basamaklarına uygulamasına ilişkin görüş yazısı.
• UNESCO (2019). Teacher career reforms: Learning from experience. Available: https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000372505
• Urfalı, P. (2008). İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sistemine ilişkin görüşleri- Eskişehir ili örneği. Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Yaraş, Z., ve Turan, M. (2021). Sorunlar ve çözümler bağlamında öğretmenlik mesleği. Journal of National Education, 50(232), 383–405. https://doi.org/10.37669/milliegitim.763393
• Yenen, E. T. ve Kılınç, H. H. (2018). Öğretmenlerin öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7 (4), 2767-2787.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2021). Nitel Araştırma Yöntemleri (12.Baskı). Seçkin Yayıncılık
• Zeyrek, O. A. (2008). Millî Eğitim Bakanlığı 2005 öğretmenlik kariyer basamakları yükselme sınavında öğretmenlerin başarı durumları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.