IĞDIR İLİ ŞARTLARINDA YETİŞTİRİLEN BAL ARILARINDA VERİMİNİ ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLER

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 40 - 49, 17.06.2019

Hamza Çelik İsa Yılmaz

Öz

Bu çalışma, Iğdır ilinde arı yetiştiriciliği ile
üretim yapan ve geçimini bu faaliyetten sağlayan arıcılık işletmelerinde
yetiştiricilik özelliklerinin belirlenerek, bölge arıcılığının sorunlarına
çözüm önermek, geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla yürütülmüştür. Bu
amaçla, basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen 93 yetiştirici ile anket
yapılmış olup, elde edilen veriler sayı ve yüzdelik olarak ifade edilmiş ve
analitik değerlendirme için c² testi kullanılmıştır. Yapılan değerlendirmelerde yetiştiricilerin
ortalama tecrübe 20.10 yıl İşletmelerde ortalama arılı kovan sayısı 115.9 adet işletme^-1
olup, hepsi modern kovan tipindedir. Yetiştiricilerinin ortalama 20.10 yıl
arıcılık tecrübesine sahip oldukları ve yaş ortalamalarının 51.82 olduğu
belirlenmiştir. Kolonilerin sönme oranları Merkez, Tuzluca ve genel olarak %46.8,
%34.5 ve %39.6 olarak belirlenmiştir. Koloni kayıpları için kışlama, ana arı
kaybı, kovan idaresi ve iklim faktörlerinden kaynaklanmaları sırasıyla %24.7,
%20.4,  %19.4 ve %14.0 olarak tespit
edilmiştir. Hastalık ve zararlılardan kaynaklanan koloni kayıplarını ise
sırlarıyla %15.1 ve %6.5 olarak belirtmişlerdir. İşletmelerde yavru çürüklüğü
ve varroa mücadelesi yapılma oranı sırasıyla %39.8 ve %96.8 olarak belirlenmiş
olup, varroa mücadelesinde %73.3 oranında Rulamit, %10.0 oranında organik asit
ve %5.6’sında ise formik asit kullanıldığı belirlenmiştir. Yetiştiricilerin %82.8’i
iklim faktörlerinin bal verimini etkilediklerini bildirmişlerdir. Yetiştiricilerin
beyan ettikleri diğer sebepler ise %3.2 oğul verme ve arıların kovanları terk
etmeleri, %4.3’ü aynı bölgede fazla arılı kovanların bulunmasını ve %4.3’ü ise
arılara bakım ve beslemenin bal verimini etkilediğini bildirmiştir. Sonuç
olarak, bu çalışmada iklim ve çevre faktörleri dikkate
alınarak, sağlıklı ve verimli koloniye sahip olmak için koloni kontrollerin,
ana arı değişiminin, mevsimsel uygulamaların düzenli yapılması ve ballı
bitkilerin yoğun olduğu yerlere arıların götürülmesi gerektiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bal arısı, bal verimi, faktör, yetiştiricilik

Teşekkür

Bu çalışma, birinci yazarın “Iğdır İlinde Bal Arısı Yetiştiriciliğinin Yapısal Özellikleri” başlıklı Yüksek Lisans tezinin bir bölümünden özetlenerek hazırlanmıştır. Emeği geçenlere teşekkürü bir borç biliriz.

SOME FACTORS AFFECTING YIELD OF HONEY BEES RAISED IN IGDIR PROVINCE

Öz

This research is
conducted to determine the characteristics of beekeeping in enterprises in
Igdir Province whose source of livelihood is beekeeping and apiary production,
in order to recommend solutions to the problems of beekeeping in the region and
contribute to its improvement. With this aim, a questionnaire is applied to a
sample of 93 beekeepers determined by simple random sampling method. Obtained
data are presented in numbers and percentages and c² tests are used for
the analytical analysis. Analyses showed that the average experience of the
beekeepers is 20.10 years. Average number of populated hives in enterprises is
115.9 farm and all hives are modern-type hives. 
Die-off rates of the colonies are determined as 46.8% and 34.5% in the
Central and Tuzluca districts and 39.6% in general.  The reasons for colony losses are expressed
as wintering, loss of mother bee, hive management and climatic factors by
24.7%, 20.4%, 19.4% and 14.0% of the beekeepers. Colony losses due to diseases
and insects are seen in 15.1% and 6.5% of the enterprises, respectively. The
ratios of enterprises fighting with foulbrood and Varroa are 39.8% and 96.8%.
73.3% of the beekeepers use Rulamit to fight Varroa hive 10.0% use organic acid
and 5.6% use formic acid.  82.8% of the
beekeepers expressed that climatic factors influence honey yield. 3.2% expressed
swarming and bee losses, 4.3% expressed existence of highly-populated hives in
the same area, and 4.3% expressed bee care and nutrition is effective on honey
yield. As a result, in order to have a healthy and productive colony, it was
determined that colony controls, change of queen bees and seasonal applications
should be done regularly, taking into account climatic and environmental factors,
and bees should be taken to places where honey plants are dense.

Anahtar Kelimeler

Honey bee, honey yield, factor, beekeeping

Kaynakça

• Anonim, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu. Konularına Göre İstatistikler. Hayvancılık İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1002, Erişim Tarihi (05.11.2017)
• Anonim, 2018a. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Iğdır Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. http://igdir.csb.gov.tr, Erişim Tarihi (07.07.2018).Anonim, 2018b. Meteoroloji Genel Müdürlüğü. https://www.mgm.gov.tr, Erişim Tarihi (17.09.2018)
• Çakmak, I., Aydın, L., Seven, S., Korkut, M., 2003. Güney Marmara Bölgesinde Arıcılık Anket Sonuçları. Uludağ Arıcılık Dergisi, 3(1), 31-36.
• Çetin, M., 2010. Bal Arısı (Apis Mellifera L.,) Kolonilerinde Varroa Destructor’un Kontrolünde Bitkisel, Kimyasal ve Biyoteknik Uygulama Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana. 86.
• Fıratlı, Ç., Genç, F., Karacaoğlu, M., Gencer, H.V., 2000. Türkiye Arıcılığının Karşılaştırmalı Analizi Sorunlar-Öneriler. TMMOB. Ziraat Mühendisleri Odası, V. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 2, 811-826, Ankara.
• Genç, F., Dodoloğlu, A., 2011. Arıcılığın Temel Esasları. Ders kitabı, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları no, 341, 7-18, Erzurum. 480.
• Kadirhanoğulları, İ., 2016. Iğdır İl’inde Arıcılığın Ekonomik Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Iğdır Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Iğdır. 82.
• Karahan, A., Karaca, İ., 2016. Adana ve Konya İllerindeki Arıcılık Faaliyetleri ve Koloni Kayıpları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 20 (2), 226-235.
• Kekeçoğlu, M., 2010. Honey Bee Biodiversity in Western Black Sea and Evidence for a New Honey Bee Ecotype in Yığılca District. BİBAD, 3(1), 73-78.
• Kekeçoğlu, M., Göç Rasgele, P., 2012. Düzce İli Yığılca İlçesindeki Arıcılık Faaliyetleri Üzerine Bir Çalışma. Uludağ Arıcılık Dergisi, 13 (1), 23-32.
• Kekeçoğlu, M., Gürcan, E.K., Soysal, M.İ., 2007. Türkiye Arı Yetiştiriciliğinin Bal Üretimi Bakımından Durumu. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (2), 227-236.
• Kutlu, M.A., Özdemir, F.A., Kılıç, Ö., 2016. Hizan İlçesindeki (Bitlis) Arıcılık Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(2), 197-206.
• Özbek, H., 2002. Arılar ve Doğa. Uludağ Arıcılık Dergisi, Ağustos sayısı, 22-25.
• Öztürk, G.F., 2013. Ordu İli Arıcılık Sektörünün Ekonomik Yapısı Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. 60.
• Sıralı, R., Doğaroğlu, M., 2005. Trakya Bölgesi Arı Hastalıkları ve Zararlıları Üzerine Anket Sonuçları. Uludağ Arıcılık Dergisi, 5, 71-78.
• Tunca, R.İ., Çimrin, T., 2012. Kırşehir İlinde Bal Arısı Yetiştiricilik Aktiviteleri Üzerine Anket Çalışması. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2), 99-108.
• Uçak Koç, A., Karacaoğlu, M., 2016. Ege Bölgesi’nde Arıcılığının Yapısı, Koloni Kayıpları ve Sorunları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 33 (3), 254-258.
• Uzundumlu, A.S., Aksoy, A., Işık, H.B., 2011. Arıcılık İşletmelerinde Mevcut Yapı ve Temel Sorunlar; Bingöl İli Örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 42 (1), 49-55.
• Yamane, T., 2010. Temel Örnekleme Yöntemleri. Kitap, Literatür Yayıncılık. ISBN, 978-975-8431-34-2, İstanbul. 528.Yıldız, N., Bircan, H., 1991. Araştırma ve Deneme Metotları, Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 697, Ziraat Fakültesi, No: 30, Ders Kitapları Serisi No: 57, Erzurum, 170.